Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Scolaidheacht Cheart</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1904_10_01_06</note>
                         <note type="L">06</note>
                         <note type="B">1904</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1904_10_01_06</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Scolaidheacht Cheart</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1904</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth Cliath, Deireadh Fóghmhair 01, 1904</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Scolaidheacht Cheart</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>San obair mhóir atá le déanamh</span>
<lb n="7"/><span>againn annso i nÉirinn is beag rud</span>
<lb n="8"/><span>is fearr a chuidigheann linn 'ná an</span>
<lb n="9"/><span>t-aos óg a thabhairt suas san tslighe</span>
<lb n="10"/><span>chóir.  Níor cheart dúinn a dhearmhad</span>
<lb n="11"/><span>choidhche gur féidir linne ár gclann a</span>
<lb n="12"/><span>thabhairt suas ar aon chuma is maith</span>
<lb n="13"/><span>linn féin.  Is linn féin iad & féad-</span>
<lb n="14"/><span>aimíd ár rogha rud a dhéanamh leo.</span>
<lb n="15"/><span>Fágtar fúinn féin iad.  Tá cead</span>
<lb n="16"/><span>againn iad a chur ar scoil nó iad a</span>
<lb n="17"/><span>thógaint gan léigheann gan fhoghluim.</span>
<lb n="18"/><span>Acht níor mhian le Gaedhealaibh riamh a</span>
<lb n="19"/><span>gclann a thógaint gan léigheann.  Bhí</span>
<lb n="20"/><span>breis mheasa aca ar an léigheann chun</span>
<lb n="21"/><span>beart de'n tsórt soin a dhéanamh.  Is</span>
<lb n="22"/><span>dual do Ghaedhealaibh an léigheann a</span>
<lb n="23"/><span>shanntughadh; ná raibh “Oileán na</span>
<lb n="24"/><span>Naomh is na nOllamh” mar ainm ar</span>
<lb n="25"/><span>Bhanba uair?</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>Acht tá léigheann & léigheann ann.</span>
<lb n="28"/><span>Bhí saghas léighinn ag an ngarsún do</span>
<lb n="29"/><span>chaith chughainne spál a Shakespeare</span>
<lb n="30"/><span>an lá fé dheireadh.  Ní fuláir nó</span>
<lb n="31"/><span>léigheanta seadh an té léigheann na</span>
<lb n="32"/><span>“Dreadfuls” so pingne a chímíd</span>
<lb n="33"/><span>go flúirseach i mbailtíbh is i gcathrach-</span>
<lb n="34"/><span>aibh na nÉireann.  Bheadh sé ar Éire</span>
<lb n="35"/><span>ag an ngarsún céadna luach ualaigh</span>
<lb n="36"/><span>choirce a dhéanamh suas.  Is minic a</span>
<lb n="37"/><span>casadh orainn féin garsúin a chuirfeadh</span>
<lb n="38"/><span>síos go cruinn duit ar shléibhtíbh na</span>
<lb n="39"/><span>nIndiach is nach gcualaidh trácht riamh ar</span>
<lb n="40"/><span>Shliabh Mis ná ar Shliabh Ruadh.  Is</span>
<lb n="41"/><span>baoghlach go bhfuil rian an léighinn beag-</span>
<lb n="42"/><span>thairbhe seo ar na daoinibh atá suas i</span>
<lb n="43"/><span>nÉirinn indiu.  Is beag ortha Éire, &</span>
<lb n="44"/><span>is mór is fada leo go mbíd fásta a</span>
<lb n="45"/><span>ndóthain chun bailiughadh leo féin aisti</span>
<lb n="46"/><span>is chun dul fé dhéin na nIndiach nó</span>
<lb n="47"/><span>tíortha mí-nádurtha dhá samhail.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Is baoghlach linne gur orainn féin</span>
<lb n="50"/><span>is cóir urmhór de mhilleán na nídhthe seo</span>
<lb n="51"/><span>a chur.  Ní thugaimíd aire do'n earradh</span>
<lb n="52"/><span>a gheibhid an t-aos óg ar scoil.</span>
<lb n="53"/><span>Deintear dearmhad ar Éirinn ann.</span>
<lb n="54"/><span>Deintear faillighe i Stair na tíre &</span>
<lb n="55"/><span>i n-éachtaibh na ndaoine idir laochraibh</span>
<lb n="56"/><span>is eile a tháinig romhainn.  Muna</span>
<lb n="57"/><span>bhfuighidh an t-aos óg scolaidheacht</span>
<lb n="58"/><span>cheart, scolaidheacht náisiúnta, is</span>
<lb n="59"/><span>suarach is fiú dhúinn bheith ag casadh</span>
<lb n="60"/><span>le hÉire a chur ar a bonnaibh arís.</span>
<lb n="61"/><span>Cuirtear treo ar an tslait faid a</span>
<lb n="62"/><span>bhíonn sí óg is fásfaidh sí amhlaidh, &</span>
<lb n="63"/><span>“an tslat a chruadhann le haois is</span>
<lb n="64"/><span>deacair í shníomh 'na gad.”</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Táthar ag obair ar an slighe cheart</span>
<lb n="67"/><span>i mBaile an Róistigh, i gCorcaigh.  Do</span>
<lb n="68"/><span>cuireadh craobh de Chonnradh na Gaedh-</span>
<lb n="69"/><span>ilge ar bun i measc na mac léighinn</span>
<lb n="70"/><span>ann an tseachtmhain seo ghaibh tharainn.</span>
<lb n="71"/><span>Do thógadar ainm oireamhnach ar an</span>
<lb n="72"/><span>gcraoibh leis: craobh Mhíchíl Uí Chléirigh.</span>
<lb n="73"/><span>Do cuireadh i dtuiscint do na macaibh</span>
<lb n="74"/><span>léighinn cad é an gníomh a dhein Mícheál</span>
<lb n="75"/><span>Ó Cléirigh an “Bráthair bocht d'Órd</span>
<lb n="76"/><span>San Phroinséis.”  Tá mórán déanta</span>
<lb n="77"/><span>ar son na Gaedhilge cheana féin i</span>
<lb n="78"/><span>gColáiste na gCapaichíneach, acht táid</span>
<lb n="79"/><span>á chur rómpa breis a dhéanamh i gcaith-</span>
<lb n="80"/><span>eamh na bliadhna so chughainn.  Ní</span>
<lb n="81"/><span>baoghal dóibh an fhaid a bheidh an tAthair</span>
<lb n="82"/><span>Augustín ar an stiúir aca.  Tá na</span>
<lb n="83"/><span>coláistí Gaedhealacha ag dul i dtreise</span>
<lb n="84"/><span>is i líonmhaireacht, is i méid leis.</span>
<lb n="85"/><span>Cabhróchaidh Gaedhil leis an ndream a</span>
<lb n="86"/><span>chabhruigheann leo.  Dia libh, a Choláistí</span>
<lb n="87"/><span>na nGaedheal!</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Scolaidheacht Cheart

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Scolaidheacht Cheart

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
