Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">An Bhliadhain atá Chughainn</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1904_09_03_06</note>
                         <note type="L">06</note>
                         <note type="B">1904</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1904_09_03_06</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>An Bhliadhain atá Chughainn</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1904</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth-Cliath, Meadhon Fóghmhair 3, 1904</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>AN BHLIADHAIN ATÁ</span>
<lb n="5"/><span>CHUGHAINN</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Seadh, tá an tOireachtas tharainn.</span>
<lb n="8"/><span>Tá deireadh go fóillín le bruid is le</span>
<lb n="9"/><span>greithileán is le hullmhughadh.  Tá</span>
<lb n="10"/><span>feiseanna móra Chonnacht agus Mhumhan</span>
<lb n="11"/><span>i leath-taoibh.  Sin críoch mar adéarfá</span>
<lb n="12"/><span>ar shaothar na bliadhna againn.  Agus</span>
<lb n="13"/><span>cia déarfaidh ná fuilimíd tagaithe go</span>
<lb n="14"/><span>maith chun cinn tar éis na bliadhna.  Do</span>
<lb n="15"/><span>chuireamar Scoil Mhúinteóireacht ar</span>
<lb n="16"/><span>bun i mBéal Átha an Ghaorthaidh i gcóir</span>
<lb n="17"/><span>Chúige Mumhan.  Tá gach éin-deallramh</span>
<lb n="18"/><span>air gur gairid go bhfeicfar scoil eile</span>
<lb n="19"/><span>ar bun i gCúige Chonnacht.  Fuairea-</span>
<lb n="20"/><span>mair cead oideachais dhá theangan ins</span>
<lb n="21"/><span>na scoileanna náisiúnta i n-indeóin a</span>
<lb n="22"/><span>ndíchill ón mBórd.  Do bhí an bhliadhain</span>
<lb n="23"/><span>seo ghaibh tharainn linn ar gach cuma.</span>
<lb n="24"/><span>Do dheineamair obair is tá iarsmaí na</span>
<lb n="25"/><span>hoibre le feiscint go soiléir indiu.</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>Anois ó tá beagán suaimhnis againn</span>
<lb n="28"/><span>b'éidir nár bhfearra dhúinn rud a dhéan-</span>
<lb n="29"/><span>faimís ná tamall a chaitheamh ag</span>
<lb n="30"/><span>féachaint romhainn is ag smaoineamh cad</span>
<lb n="31"/><span>é an taobh dhen cheist gur mó go bhfuil</span>
<lb n="32"/><span>gábhadh le n-a shaothrughadh i rith na</span>
<lb n="33"/><span>bliadhna atá chughainn.  Ní féidir ean-</span>
<lb n="34"/><span>taobh di a dhearmhad; tá gábhadh le</span>
<lb n="35"/><span>saothar, le dian-tsaothar, ar gach</span>
<lb n="36"/><span>puinnte, acht n-a dhiaidh-san, má chuiri-</span>
<lb n="37"/><span>míd puinnte nó a dó romhainn i gcóir</span>
<lb n="38"/><span>na bliadhna agus claoidhe leó-san go</span>
<lb n="39"/><span>duthrachtach, ní baoghal ná go mbéidh céim</span>
<lb n="40"/><span>eile ar aghaidh tugaithe againn bliadhain</span>
<lb n="41"/><span>an dtaca so arís.  Cad iad na rudaí is</span>
<lb n="42"/><span>mó go bhfuil gábhadh le n-a ndéanamh?</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>Ná bímís ár mealladh féin & a rádh</span>
<lb n="45"/><span>go bhfuiltar ag tosnughadh ar an</span>
<lb n="46"/><span>nGaedhilg a labhairt arís ins na ceann-</span>
<lb n="47"/><span>tair atá leath-Ghaedhealach.  Níl'tar.</span>
<lb n="48"/><span>Ná bíodh aon dalla-phúicín orainn n-a</span>
<lb n="49"/><span>thaobh soin de.  Tá an sean-nós ar</span>
<lb n="50"/><span>siubhal go buachach fós n-a measc, na</span>
<lb n="51"/><span>daoine fásta agus an Ghaedhilg ar</span>
<lb n="52"/><span>áilneacht aca ag labhairt drabhfhuigheal</span>
<lb n="53"/><span>droch-Bhéarla leis an aos óg.  Pé mí-</span>
<lb n="54"/><span>fhortún atá ar na sean-daoine úd ní</span>
<lb n="55"/><span>chuirfadh madraidhe Sheáin is Dáith iad</span>
<lb n="56"/><span>ag labhairt Gaedhilge le n-a gcloinn is</span>
<lb n="57"/><span>le clann a gcloinne.  Níor mhór</span>
<lb n="58"/><span>féachaint chuige seo.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Agus níl oiread agus badh cheart</span>
<lb n="61"/><span>dá dhéanamh ins na scoileanna leis.</span>
<lb n="62"/><span>Ní'l na máighistrí ábalta ar an ngnó</span>
<lb n="63"/><span>a dhéanamh n-a cheart, nidh nach tógtha</span>
<lb n="64"/><span>ortha.  Ní bhfuaireadar an tabhairt</span>
<lb n="65"/><span>suas chuige.  Acht tá cleith-ailpín an</span>
<lb n="66"/><span>Oideachais dá theangan i láimh an</span>
<lb n="67"/><span>Chonnradh anois & féacham cad é an </span>
<lb n="68"/><span>bhearna a leagfaid trí shluaighte námhad</span>
<lb n="69"/><span>na Gaedhilge i rith na bliadhna.  Ní fuláir</span>
<lb n="70"/><span>fhiachaibh a chur ar an mBórd an tOidea-</span>
<lb n="71"/><span>chas dhá theangan a chur ar bun i ndáiríribh</span>
<lb n="72"/><span>ins na ceanntair Gaedhealacha.  Ní</span>
<lb n="73"/><span>fuláir fhiachaibh a chur ortha máighistrí</span>
<lb n="74"/><span>a sholáthar a bheidh abálta ar oideachas</span>
<lb n="75"/><span>dhá theangan a thabhairt uatha.  Tá sé</span>
<lb n="76"/><span>riachtanach orainn colláistí na máighis-</span>
<lb n="77"/><span>trí a mhúscailt de phreib agus a innsint</span>
<lb n="78"/><span>dóibh go neamh-thláthmhar is go neamh-</span>
<lb n="79"/><span>spleadhach cad é seo go bhfuil Éire ag</span>
<lb n="80"/><span>braith air uatha.  Sin obair bhliadhna</span>
<lb n="81"/><span>dhúinn.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

An Bhliadhain atá Chughainn

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

An Bhliadhain atá Chughainn

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
