Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Earraidhe na hÉireann</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1904_01_23_04</note>
                         <note type="L">04</note>
                         <note type="B">1904</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1904_01_23_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Earraidhe na hÉireann</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1904</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth Cliath, Eanair 23, 1904.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Earraidhe na hÉireann</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Ó cuireadh Connradh na Gaedhilge ar bun</span>
<lb n="7"/><span>tá cainnt mhór i dtaobh déantús na hÉireann.</span>
<lb n="8"/><span>Níl acht mar is cóir, acht is baoghalach go bhfuil</span>
<lb n="9"/><span>breis cainnte & beag-ghníomhartha dá ndéanamh</span>
<lb n="10"/><span>againn.  Tá de rath orainn go bhfuil mórán</span>
<lb n="11"/><span>de shaothibh searachais stáit 'n-ár measg.</span>
<lb n="12"/><span>Deirid seo linn gur ceart dúinn déantúis</span>
<lb n="13"/><span>na hÉireann do cheannach “má táid chomh maith</span>
<lb n="14"/><span>is má ghéibhean chomh saor iad le hearraidhibh</span>
<lb n="15"/><span>Sheagháin,” ár sean-chara.  Tá a 'fhios ag an</span>
<lb n="16"/><span>saoghal — fiú ag an bpúca féin — go bhfuil</span>
<lb n="17"/><span>mórán daoine gan mheabhair ins an tír seo na</span>
<lb n="18"/><span>cainnte & go ngabhaid páirt an fhir láidir.</span>
<lb n="19"/><span>Sin é dála an fhir ná déineann marann ar</span>
<lb n="20"/><span>chursaibh an tsaoghail i gcomhnuidhe — is cuma</span>
<lb n="21"/><span>leis ceart ag an bhfear lag, sguabann an</span>
<lb n="22"/><span>chuilighthe léi é dá dheóin féin.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Tá tosach mór ag Seaghán as déantúsaidhthibh</span>
<lb n="25"/><span>Éireann & tá cosaint aige orra.  Tá na</span>
<lb n="26"/><span>córacha is nua aige chum a chuid oibre a</span>
<lb n="27"/><span>dhéanamh & is acfuinn dó iad a cheannach mar</span>
<lb n="28"/><span>tá an rath air, pé aca Dia nó an fear thíos a</span>
<lb n="29"/><span>chuir air é.  Is follus dúinne mar sin go</span>
<lb n="30"/><span>gcaithfeam beagán do bhreis do thabhairt ar ar</span>
<lb n="31"/><span>ndéantúsaibh féin thar earraidhibh ár gcarad</span>
<lb n="32"/><span>— an fear thall.  Cionnus is féidir linn dul </span>
<lb n="33"/><span>i n-iomaidh leis nuair atá an oiread soin de</span>
<lb n="34"/><span>bhuntáiste aige?  Caithfeam FÉIN cosaint</span>
<lb n="35"/><span>do dhéanamh ar ár n-earraidhibh féin — ní móide</span>
<lb n="36"/><span>go ndéanfaidh an fear thall dúinn, mar tá</span>
<lb n="37"/><span>a mhalairt de ghliocas ann.  Dar le mórán is</span>
<lb n="38"/><span>beag an rud bosga lasán — ar ndóigh ní mór</span>
<lb n="39"/><span>gur fiú é d'áireamh.  Acht déineann leath-</span>
<lb n="40"/><span>phinginn & leath-phinginn an phinginn & deineann</span>
<lb n="41"/><span>dhá phinginn déag sgilling, & mar sin de,</span>
<lb n="42"/><span>nuair a chuirtear céad “beagán” i dteannta</span>
<lb n="43"/><span>a chéile déinid “mórán.”  Meastar go</span>
<lb n="44"/><span>gcaithfear leath-mhilliún bosga lasán i nÉirinn</span>
<lb n="45"/><span>gach lá.  Cosnuighid seo leath-phinginn an bosga</span>
<lb n="46"/><span>& i gceann bliadhna dhéanfadh sé timcheall ocht</span>
<lb n="47"/><span>míle déag ar fhichid púnt!  Nach mór an</span>
<lb n="48"/><span>muileann do choimeádfadh an méid seo ar</span>
<lb n="49"/><span>siubhal & nach iomdha duine gheobadh obair ann!</span>
<lb n="50"/><span>Caidé an mhaitheas bheith ag iarraidh cosg do</span>
<lb n="51"/><span>chur leis an imirce as an dtír muna ndéanfar</span>
<lb n="52"/><span>obair do thabhairt do na daoinibh ag baile?  Ní</span>
<lb n="53"/><span>mairid ar an ngaoith ar nós an phíobaire & an</span>
<lb n="54"/><span>fheadánaidhe.  Ní áirmhightear annso acht</span>
<lb n="55"/><span>lasáin amháin.  'Siad so na hearraidhe is lugha</span>
<lb n="56"/><span>costas.  Agus, a léightheóir grádhmhair, cad é</span>
<lb n="57"/><span>an leas do dhéanfaidhe do'n tír, dhá gceannó-</span>
<lb n="58"/><span>chadh na daoine na hearraidhe daora atá</span>
<lb n="59"/><span>déanta i nÉirinn!  Ní chuirfidh cainnt dá mhéid</span>
<lb n="60"/><span>cosg ar an imirce — cuirfidh gníomh dá</span>
<lb n="61"/><span>laighead.  Déanadh gach fear a chion féin & ná</span>
<lb n="62"/><span>bíodh sé ag braith ar éinne eile chum a dhéanamh</span>
<lb n="63"/><span>dó.  Le gníomh an fhir a dhéintear an náisiún —</span>
<lb n="64"/><span>'sé sin le rádh nuair dheineas gach fear a chion</span>
<lb n="65"/><span>— & nuair a chuirtear na “ciona” go léir i</span>
<lb n="66"/><span>dteannta a chéile bíonn “neart” againn & is</span>
<lb n="67"/><span>leis an neart a bhuaidhtear.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Earraidhe na hÉireann

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Earraidhe na hÉireann

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
