Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Sgéala ó'n Domhan Thoir - An Pápa</title><author><name type="main">Tórna</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1903_07_25_02</note>
                         <note type="L">02</note>
                         <note type="B">1903</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1903_07_25_02</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Tórna</author><title>Sgéala ó'n Domhan Thoir - An Pápa</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1903</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Sgéala ó'n Domhan Thoir.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>An Pápa</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tá éin-sgéal amháin go bhfuilmíd go léir ag</span>
<lb n="6"/><span>fuireach leis le seachtmhain nó dhó; sgéal do</span>
<lb n="7"/><span>chuirfidh cumhadh go daingean ar chroidhe gach</span>
<lb n="8"/><span>Críostaidhe is cuma caidé an pháirt de'n </span>
<lb n="9"/><span>domhan mhór go bhfuil sé 'n-a chomhnaidhe ann;</span>
<lb n="10"/><span>agus sgéal do chuirfidh uamhan ar a bhfuathann</span>
<lb n="11"/><span>cogadh & acharann & ar a ngrádhann síothcháin i</span>
<lb n="12"/><span>measg comharsain; is é sgéal bháis an Phápa</span>
<lb n="13"/><span>an sgéal soin.  Ar shon ná fuil an tásg</span>
<lb n="14"/><span>cumhaidh úd le luadh againn fós tá gach deall-</span>
<lb n="15"/><span>ramh air gur gairid uainn é, mar do réir na</span>
<lb n="16"/><span>dtuairisgí do-chímíd ins na páipéiribh ó ló go</span>
<lb n="17"/><span>ló tá ceann oirdhearc an Chreidimh Chaitlicigh i</span>
<lb n="18"/><span>mbéal a bháis & ag fuireach le glaodhach an</span>
<lb n="19"/><span>Tighearna.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Is deacair dúinn-ne atá 'n-ár gCaitlicigh</span>
<lb n="22"/><span>cur síos go fuar-chroidheach ar an éacht</span>
<lb n="23"/><span>uathbhásach so.  Badh mhí-nádurtha an rud é ag</span>
<lb n="24"/><span>clainn deagh-athar gan bheith lán de chumhadh</span>
<lb n="25"/><span>chroidhe & an deagh-athair céadna sínte go</span>
<lb n="26"/><span>fann lag ar leabaidh a bháis, & gan súil aca</span>
<lb n="27"/><span>go n-éireóghaidh as choidhche.  Sin é dálta</span>
<lb n="28"/><span>Chaitlicigh an domhain fé láthair.  Tá a nAthair</span>
<lb n="29"/><span>dílis féin — ceann a gCreidimh ar an saoghal</span>
<lb n="30"/><span>so — i mbéal an bháis i gcathair ársaidh na</span>
<lb n="31"/><span>Rómha & ní hiongnadh go bhfuil cumhadh ar a</span>
<lb n="32"/><span>gcroidhthibh dá bharr.</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>Agus ag tagairt do thréithibh Léó a trí-</span>
<lb n="35"/><span>déag ní gábhadh cur síos ortha do Chaitlicighibh</span>
<lb n="36"/><span>mar is maith is eól dóibh cheana a bhfuil déanta</span>
<lb n="37"/><span>aige 'n-a gcóir féin; is maith is eól dóibh a</span>
<lb n="38"/><span>chúramaighe & d'oibrigheadh sé 'n-a leith i gcoinnibh</span>
<lb n="39"/><span>a namhad & lucht an ainchreidimh.  Is cuma</span>
<lb n="40"/><span>caidé an áit go mbeadh gábhadh leis na</span>
<lb n="41"/><span>bhfírinne d'innsint & do chur i n-iúil, bhí an</span>
<lb n="42"/><span>Pápa ullamh i gcomhnaidhe.  Do labhradh sé</span>
<lb n="43"/><span>amach go dana agus go hughdarásach mar badh</span>
<lb n="44"/><span>chóir a dhéanamh & ní baoghal ná go raibh toradh</span>
<lb n="45"/><span>ar a ghuth.  D'éistí leis ní hamháin ins na</span>
<lb n="46"/><span>dúithchí Caitliceacha acht ins na dúithchí do shéan</span>
<lb n="47"/><span>an chreideamh soin leis.  Is beag litir a chuir-</span>
<lb n="48"/><span>eadh sé ag triall ar easpuig na heaglaise ná</span>
<lb n="49"/><span>go mbíodh trácht ortha & cur is cúiteamh ar a</span>
<lb n="50"/><span>mbíodh ionnta i bpáipéiribh an domhain go</span>
<lb n="51"/><span>léir.</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Is minic do labhradh an Pápa ar thaobh</span>
<lb n="54"/><span>síothchána i measg daoine.  Bhí an-dúil aige</span>
<lb n="55"/><span>san tsíothcháin, & bhí sé i gcomhnaidhe ag tagairt</span>
<lb n="56"/><span>di 'n-a litreachaibh comhairle, nuair gheibheadh</span>
<lb n="57"/><span>caodh chuige.  Taispeánann soin go soiléir a</span>
<lb n="58"/><span>uaisleacht aigne.  Cia déarfaidh ná gur</span>
<lb n="59"/><span>bh'fhearr an saoghal d'fheicsint ag druidim</span>
<lb n="60"/><span>chum cinn ar shlighe na macántacht & na</span>
<lb n="61"/><span>carthannacht 'ná daoine bheith lán d'éad & de</span>
<lb n="62"/><span>dhroch-chroidhe dhá chéile?  Is fearr ciúineas</span>
<lb n="63"/><span>ná buirbe mhór.  Is sia a théidheann an</span>
<lb n="64"/><span>tsíothcháin & an charthannacht 'ná mar a théidheann</span>
<lb n="65"/><span>an formad & an saothar ag bailiughadh maoine</span>
<lb n="66"/><span>saoghalta.  Bhí a fhios soin ag an bPápa &</span>
<lb n="67"/><span>d'oibrigh sé dá réir.  Do comharligh an</span>
<lb n="68"/><span>mhuinntir féin mar gheall ar na nidhthe seo &</span>
<lb n="69"/><span>ní leigfeadh a mhór-chroidhe dhó gan daoine ná</span>
<lb n="70"/><span>raibh éan-bhaint aige leó do chomhairliughadh</span>
<lb n="71"/><span>chum a leasa mar an gcéadna.</span></p>
<lb n="72"/>
<lb n="73"/><p><span>Tá mór-chuid mhaitheas déanta ag Léó ó</span>
<lb n="74"/><span>chuireadh i gceannas na heaglaise i gCathaoir</span>
<lb n="75"/><span>Pheadair é.  Is dona an crut a bhí ar an</span>
<lb n="76"/><span>Eaglais, dar leis an saoghal, nuair do thoghadh</span>
<lb n="77"/><span>ar Léó chum bheith 'n-a ceann ar an Eaglais</span>
<lb n="78"/><span>annso.  Bhí an droch-rath riamh ar an bPápa</span>
<lb n="79"/><span>ciúin naomhtha do tháinig roimhe, Pius a</span>
<lb n="80"/><span>Naoi.  D'éirigh muinntir na Rómha féin 'n-a</span>
<lb n="81"/><span>choinnibh.  Gramraisg dhroch-aigeantach, ná</span>
<lb n="82"/><span>raibh eagla ortha roim Dhia ná roim dhaoine</span>
<lb n="83"/><span>fé ndeara é.  Dheineadh príosúnach de Phius</span>
<lb n="84"/><span>bocht 'n-a phálas féin.  Ba chúis gháire &</span>
<lb n="85"/><span>magaidh ag dúithchibh eile an droch-úsáid a bhí</span>
<lb n="86"/><span>ag an bPápa á fhagháil ó n-a mhuinntir féin.</span>
<lb n="87"/><span>Acht nuair tháinig Léó i gceannas do stad ar</span>
<lb n="88"/><span>an ngáire & ar an magadh & ba ghearr go raibh</span>
<lb n="89"/><span>iongnadh ag teacht ar gach éinne fé'n gcuma</span>
<lb n="90"/><span>n-a raibh an Pápa nua ag obair & ag tuilleamh</span>
<lb n="91"/><span>grádh & fomós a mhuinntir féin.  Annsoin do</span>
<lb n="92"/><span>mhéaduigh go mór ar an iongnadh nuair do</span>
<lb n="93"/><span>chonnacthas an toradh cuireadh dúithchí iasachta</span>
<lb n="94"/><span>ar ghuth an Phápa.  Mar sin féin níor ghéill</span>
<lb n="95"/><span>Léó faic riamh i n-éin-nídh bhain ó phréimh le</span>
<lb n="96"/><span>n-ár gCreideamh.  Solaoid air seo is eadh an</span>
<lb n="97"/><span>cuma n-ar dhiúltuigh sé d'Uird Eaglaise</span>
<lb n="98"/><span>Shasana, tá tamall ó shoin ann.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Tá gach éinne ag feitheamh le tásg brónach</span>
<lb n="101"/><span>ó'n Róimh.  Ní fios cahuin a thiocfaidh sé acht</span>
<lb n="102"/><span>is deallrathach go dtiocfaidh gan moill.</span>
<lb n="103"/><span>Go réidhtighidh Dia roimh an Uasal oirdhearc</span>
<lb n="104"/><span>naomhtha, & grásta Dé chughainn go léir.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Tórna.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Istoidhche Dia Luain.</span>
<lb n="109"/><span>Tá an Pápa taréis bás d'fhagháil.  Tháinig</span>
<lb n="110"/><span>an sgéal brónach gur éag sé ag a ceathair a</span>
<lb n="111"/><span>chlog um thráthnóna Dia Luain.  Bhí Cáirdinéil</span>
<lb n="112"/><span>timcheall a leabadh & iad ag go fuidheach</span>
<lb n="113"/><span>agus ní gan adhbhar.  Tá sgamall bróin ós</span>
<lb n="114"/><span>cionn na dtíortha Caitliceach agus ní haon</span>
<lb n="115"/><span>iongnadh é.  Buaileadh na cloig i mBéil-</span>
<lb n="116"/><span>Feirsde nuair tháinig an sgéala chum cur i</span>
<lb n="117"/><span>n-iúil do na háiteachaibh mór-dtimcheall go</span>
<lb n="118"/><span>raibh an Pápa taréis bháis.  Buailfear na</span>
<lb n="119"/><span>cloig sa Róimh i mbáireach (Dia Máirt).  Go</span>
<lb n="120"/><span>ndéanaidh Dia na nGrás trócaire ar a anam!</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sgéala ó'n Domhan Thoir - An Pápa

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sgéala ó'n Domhan Thoir - An Pápa

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
