Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Imtheacht na nGaedheal</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1903_04_11_04</note>
                         <note type="L">4</note>
                         <note type="B">1903</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1903_04_11_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Imtheacht na nGaedheal</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1903</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth-Cliath, Aibreán 11, 1903</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Imtheacht na nGaedheal</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Níl aon chall a rádh faoi seo go bhfuil na</span>
<lb n="7"/><span>daoine ag imtheacht go tréan as an tír</span>
<lb n="8"/><span>fós cheal gan slighe bheatha bheith le fagháil aca</span>
<lb n="9"/><span>'sa' mbaile.  Ní'l duine a chuireas suim 'sa'</span>
<lb n="10"/><span>tír nach bhfuil fios ar an sgéal sin aige, agus</span>
<lb n="11"/><span>cé gur mór an sgéal Éireannach ar bith</span>
<lb n="12"/><span>ar dhíoghbháil slighe mhaireachtain ina thír</span>
<lb n="13"/><span>féin ní leath cás Béarlóirí le hais Gaedhil-</span>
<lb n="14"/><span>geóirí.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Gan a dhul níos fuide leis an éagcaoine, ní</span>
<lb n="17"/><span>misde féachaint an bhfuil aon leigheas ar an</span>
<lb n="18"/><span>sgéal.  Tá dhá leigheas air: ceann mór coit-</span>
<lb n="19"/><span>cheannta, a bhaineas le Riaghaltas na tíre, &</span>
<lb n="20"/><span>leigheas beag, ó'n láimh go dtí an béal, mar</span>
<lb n="21"/><span>déarfá; leigheas a d'fhéadfaidhe a dhéanamh dhá</span>
<lb n="22"/><span>mbéadh gan Riaghaltas a bheith níos goire ná an</span>
<lb n="23"/><span>Domhan Thoir dhúinn.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Acht fá cheist leigheas an Riaghaltais.  Duine</span>
<lb n="26"/><span>ar bith atá i gcleitheamhnas, toradh na talmhan</span>
<lb n="27"/><span>chomh mór & atámuid-ne badh cheart an talamh</span>
<lb n="28"/><span>do roinnt i gcaoi is go bhféadfadh gach uile</span>
<lb n="29"/><span>thalamhaidhe i nÉirinn beatha a bhaint as.  Tá</span>
<lb n="30"/><span>iarracht dhá dhéanamh ar rud éigin mar so fá</span>
<lb n="31"/><span>láthair, & ní móide aon aimhréidh eile 'chur ar</span>
<lb n="32"/><span>an gcúis sin le cainnt.  Acht duine nó</span>
<lb n="33"/><span>fuireann daoine a thiubhras fá thír a stiúradh,</span>
<lb n="34"/><span>tá sé de riachtanas orra na daoine a chur ar</span>
<lb n="35"/><span>shlighe chothuighthe.  Muna ndéanaidh siad sin is</span>
<lb n="36"/><span>beag an mhaith dhóibh a bheith i n-ainm is a bheith</span>
<lb n="37"/><span>ag stiúradh.</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>I dteannta na talmhan atá ag cothughadh</span>
<lb n="40"/><span>furmhór na ndaoine badh cheart freisin</span>
<lb n="41"/><span>muillte do chur ar bun.  Tá beirt do lucht an</span>
<lb n="42"/><span>airgid i nÉirinn anois ar tí gléas a chur ar</span>
<lb n="43"/><span>bun le earraí d'iomchar ó áit go háit, níos</span>
<lb n="44"/><span>saoire ná táthar ghá dheánamh anois.  Nár</span>
<lb n="45"/><span>bh'fhoghantach an rud é dá gcuirfeadh beirt eile</span>
<lb n="46"/><span>mar iad-san muillte ar bun le leathar a</span>
<lb n="47"/><span>dhéanamh — tá neart croicne beithigheach 'san</span>
<lb n="48"/><span>tír — nó le leath-chéad rud eile a thagas thar</span>
<lb n="49"/><span>fairrge chugainn a dhéanamh?  Muna ndéanaidh</span>
<lb n="50"/><span>a leithéidí-sean é béidh sé gan déanamh, agus</span>
<lb n="51"/><span>má ghníonn siad é agus Gaedhilgeóirí a thógáil</span>
<lb n="52"/><span>isteach mar phrindíseacha is buille ar aghaidh é.</span>
<lb n="53"/><span>Muna ndéantar rud éigin do'n tsórt sin</span>
<lb n="54"/><span>ní'l mórán maitheasa bheith ag truthán le leas</span>
<lb n="55"/><span>a dhéanamh ar Ghaedhilgeórí muna bhfuil corr-</span>
<lb n="56"/><span>dhuine sé nó seachráin ann. Nuair a theas-</span>
<lb n="57"/><span>tuigheas prindíseach ó fhear gnótha nó mhuil-</span>
<lb n="58"/><span>neóir nó ó chlódóir badh chóir dó fios a chur ar</span>
<lb n="59"/><span>Ghaedhilgeóir, sgurthach a labhairfeadh an</span>
<lb n="60"/><span>Ghaedhilg do bhrígh nach mbéadh neart aige air.</span>
<lb n="61"/><span>Cé mhéad prindíseach a glactar i mBaile Átha</span>
<lb n="62"/><span>Cliath ar feadh na bliadhna?  Dá mbadh</span>
<lb n="63"/><span>Gaedhilgeóirí ar fad iad cé mar bhéadh an</span>
<lb n="64"/><span>sgéal?</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Tá sé chomh maith dhuit do bhéal a choinneáil</span>
<lb n="67"/><span>ar a chéile le bheith ag iarraidh ar dhaoine atá</span>
<lb n="68"/><span>gan slighe chothuighthe, acht atá luath láidir, lán</span>
<lb n="69"/><span>do chroidhe & do mhisneach, gan imtheacht thar</span>
<lb n="70"/><span>lear le n-a mbeatha do shaothrughadh.  Acht</span>
<lb n="71"/><span>tairg rud éigin dóibh le déanamh, tabhair</span>
<lb n="72"/><span>oideachas, & sgoláireacht & foghluim dóibh (agus</span>
<lb n="73"/><span>is oideachas céardaidheachta an rud is géire a</span>
<lb n="74"/><span>cheartuigheas uatha) & annsin déanfair leas</span>
<lb n="75"/><span>dóibh.  Ná bí go síorraidhe ag clamhsán, acht</span>
<lb n="76"/><span>déan rud éigin.  Luaidhtear go minic rud ar</span>
<lb n="77"/><span>foghnadh, acht is cosmhail nach bhfuil éinneach ann</span>
<lb n="78"/><span>le n-a dhéanamh, & tá a ghlór caithte i n-aisge</span>
<lb n="79"/><span>ag an gcainteóir.  Nár raibh sé i gcomhnaidhe</span>
<lb n="80"/><span>mar sin.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Imtheacht na nGaedheal

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Imtheacht na nGaedheal

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
