Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Mór-Thuras na nGaedheal</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1903_03_21_04</note>
                         <note type="L">4</note>
                         <note type="B">1903</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1903_03_21_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Mór-Thuras na nGaedheal</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1903</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth-Cliath, Márta 21, 1903</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Mór-Thuras na nGaedheal.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Ní aon áidhbhéil a rádh go bhfuil an t-am ag</span>
<lb n="7"/><span>teannadh linn nuair a chaithfeas gach</span>
<lb n="8"/><span>éinneach admhughadh nach bhfuil sé ar thaoibh na</span>
<lb n="9"/><span>hÉireann muna bhfuil sé ar thaoibh a teangadh.</span>
<lb n="10"/><span>Agus ní'l aon aimhreas nach ag Connradh na</span>
<lb n="11"/><span>Gaedhilge amháin, cé gur mór an rádh é, atá</span>
<lb n="12"/><span>stáid anacrach na tíre a leasughadh, Éireannach</span>
<lb n="13"/><span>ar bith a chonnaic Turas an Domhnaigh mhéaduigh a</span>
<lb n="14"/><span>chroidhe & a choráiste, & thuig sé gurab iad</span>
<lb n="15"/><span>buidhean na siubhlóide seo an dream a</span>
<lb n="16"/><span>chuirfeas an t-athrughadh ar an tír, an t-athrughadh</span>
<lb n="17"/><span>mór éifeachtach.  Díbreoghaidh siad spioraid</span>
<lb n="18"/><span>agus nósanna na nGalldachta, & tiubhraidh siad</span>
<lb n="19"/><span>ar ais an Ghaedhealtacht.  Ní raibh duine ar an</span>
<lb n="20"/><span>Turas nach n-aithneoghthá ar a éadan go raibh</span>
<lb n="21"/><span>rún ina chroidhe oibriughadh go dian leis an</span>
<lb n="22"/><span>nGaedhealtacht a thabhairt ar ais & a dhéanamh</span>
<lb n="23"/><span>chomh láidir agus go mbéidh sí ag sughadh na</span>
<lb n="24"/><span>Galldachta isteach innti féin ionnus nach</span>
<lb n="25"/><span>mbéidh ann i ndeireadh na dála acht an</span>
<lb n="26"/><span>Ghaedhealtacht amháin.  Sin é an t-aon</span>
<lb n="27"/><span>difrigheacht atá idir an Connradh & connradhcha</span>
<lb n="28"/><span>eile a d'éirigh suas againn i nÉirinn.  Tuigimid-</span>
<lb n="29"/><span>ne go bhfuil ar dteanga le tabhairt ar ais, &</span>
<lb n="30"/><span>nuair a bhéas sí ar ais go bhfuil orainn an mhaith</span>
<lb n="31"/><span>atá ionainn a shaothrughadh; d'fháguigh</span>
<lb n="32"/><span>connradhcha eile an Ghalldacht is na daoinibh, &</span>
<lb n="33"/><span>do réir mar bhí na daoine ag dul 'un aois</span>
<lb n="34"/><span>bhíodar ag dul i ndonacht.</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Is deacair cur síos go cneasta ar an mhór-</span>
<lb n="37"/><span>bhuidhean dlúth díoghair, díograsach a shiubhail ó</span>
<lb n="38"/><span>Fhaithche Stiopháin go Gort an Gabhann.  Bhí</span>
<lb n="39"/><span>gach aon chúigear aca ag siubhal cos ar chois &</span>
<lb n="40"/><span>iad ag imtheacht bog-mhear go maith, agus</span>
<lb n="41"/><span>chaitheadar tuairim dhá uair a chluig ag dul thar</span>
<lb n="42"/><span>Dhroichead Uí Chonaill.  Bhí gach uile shráid eile</span>
<lb n="43"/><span>chomh follamh & go mbuailfeá báire innti.  Ní</span>
<lb n="44"/><span>raibh mac máthar eile nach raibh ar an Turas nó</span>
<lb n="45"/><span>ag breathnughadh air.  Bhí bratacha breagha</span>
<lb n="46"/><span>ioldathacha i n-áirde ar shonnaibh míne réidhe;</span>
<lb n="47"/><span>marcaigh annso; buidhne ceóil annsúd; lucht</span>
<lb n="48"/><span>céirde i n-áit eile, & comhairtí, a gceárd aca.</span>
<lb n="49"/><span>Chuaidh fear thart anois & onchú ar shlabhraidh</span>
<lb n="50"/><span>aige, & go dlúth in a dhiaidh, tháinig buidhean</span>
<lb n="51"/><span>& niamh-bhrat árd leathan ilbhreachtnaidhe i n-úr</span>
<lb n="52"/><span>thosach a roinne féin.  Ní bheidís sin i bhfad uait</span>
<lb n="53"/><span>nuair a seo chugat streóilín do pháisdibh sgoile</span>
<lb n="54"/><span>& siansán an stáin i do thimcheall ag</span>
<lb n="55"/><span>gortughadh binneas ceóil na buidhne a bhí aca.</span>
<lb n="56"/><span>Nach iad sin thart anois an Ceithre Máighistrí</span>
<lb n="57"/><span>do sgríobh Annála Ríoghachta Éireann dhá chéad</span>
<lb n="58"/><span>deich mbliadhna is dá fhichid ó shoin, 'na suidhe</span>
<lb n="59"/><span>timcheall an bhoird sin?  Siad, & sin céad rud</span>
<lb n="60"/><span>eile nach mbéadh thíos i n-imtheacht seachtmhaine</span>
<lb n="61"/><span>ag sgríobhneóir.</span></p>
<lb n="62"/>
<lb n="63"/><p><span>Bhí aon rud amháin ann do thug éinneach fa</span>
<lb n="64"/><span>deara, .i. nach raibh aon mheisgeóir amháin ar</span>
<lb n="65"/><span>fhuaid an turas.  Sin é príomh-thomhartha ár</span>
<lb n="66"/><span>leasa, smacht a bheith orainn féin.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>Tá dúthchas an Ghaedhil ag oibriughadh ann go</span>
<lb n="69"/><span>teann, cuirfidh sé leis anois go shoimheanmnach</span>
<lb n="70"/><span>& tá leis.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Mór-Thuras na nGaedheal

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Mór-Thuras na nGaedheal

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
