Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_08_09_365</note>
                         <note type="L">365</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_08_09_365</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>THALL 'S I BHFUS I dTÍRCHONAILL</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tá Tulach Dubhghlaise ann siúd go fóill & an tsean-</span>
<lb n="6"/><span>roilig acht char chualas iomrádh nó tuairisg riamh ar</span>
<lb n="7"/><span>leic bháisdidh Cholaim Chille.  Is cosmhail nach bhfuarthas</span>
<lb n="8"/><span>í go dtí an lá indiu, & ní shílim go bhfuil smid tuigse</span>
<lb n="9"/><span>ag daoinibh na háite go bhfuil a leithéid d'ionmhus i</span>
<lb n="10"/><span>bhfolach 'sa' dúthaigh.  Tá an tsean-roilig ann ar a</span>
<lb n="11"/><span>dtugtar Teampoll Dhubhghlaise, acht ní fios damh an í</span>
<lb n="12"/><span>an tsean-roilig chéadna do bhí ann i n-aimsir Mhágh-</span>
<lb n="13"/><span>nusa Uí Dhomhnaill nó an í Céidimtheacht Cholaim Chille.</span>
<lb n="14"/><span>Is dóighthe gurab í.  Tá báidh agam do'n áit sin cheana</span>
<lb n="15"/><span>féin.  Tá mo sheacht sinnser féin 'na luighe go</span>
<lb n="16"/><span>suaimhneach faoi'n chreafóig 'san roilig úd & sgáth an</span>
<lb n="17"/><span>tsean-teampoill ós a gcionn.  Tá m'athair 'na luighe</span>
<lb n="18"/><span>ann tar éis nochaid bliadhain do chaitheamh 'san ngleann</span>
<lb n="19"/><span>seo na ndeór, & tá deirbhshiúr liom 'na luighe le n-a</span>
<lb n="20"/><span>thaoibh.  Go ndéanaidh Dia trócaire orra! — is meannra</span>
<lb n="21"/><span>dhóibh bheith 'na luighe ann siúd i gCéidimtheacht Cholaim</span>
<lb n="22"/><span>Chille, i roilig Tulcha Dubhghlaise.  Ní fios damh cia'ca</span>
<lb n="23"/><span>fíor nó bréagach an creideamh nach leigeann cré na</span>
<lb n="24"/><span>roilge tubaist nó galar do bhuaint le daoinibh ghníos</span>
<lb n="25"/><span>turas ann, acht tá súil agam nach leigfidh Colam</span>
<lb n="26"/><span>naomhtha d'anmnaibh súd atá 'na luighe i n-a acra féin</span>
<lb n="27"/><span>bheith i leath-trom 'sa' síoruidheacht, acht do dtiubhraidh</span>
<lb n="28"/><span>sé fuasgladh dóibh tré n-a impidhe & tré n-a urnaighe,</span>
<lb n="29"/><span>& go mbeirfidh sé i n-a airicis féin iad.  Is meannra</span>
<lb n="30"/><span>dóibh a gcuid corp do bheith i n-a Chéidimtheacht.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Tá sean-chuimhne 'san áit gur cuireadh cosg ar an</span>
<lb n="33"/><span>Aifrionn 'sa' chill úd i n-aimsir na Planndála, nó</span>
<lb n="34"/><span>b'fhéidir i n-aimsir Chroimeal.  Tá Caiptin Stafford</span>
<lb n="35"/><span>ainmniste gur bh'é do bhris le lámh-órd na clocha</span>
<lb n="36"/><span>greannta do bhí fá'n altóir agus mar ursanna na</span>
<lb n="37"/><span>ndoirse & na bhfuinneóg.  Bíodh sin mar atá sé, níor</span>
<lb n="38"/><span>dubhradh Aifrionn 'san teampoll le mo linn-se nó le</span>
<lb n="39"/><span>linn m'athar nó creidim i bhfad roimhe sin.  Bhí sean-</span>
<lb n="40"/><span>tseipéil i bhfoigseacht leath-mhíle dó ag an Ghlaic-Bháin</span>
<lb n="41"/><span>ar tógadh i n-aimsir na Dlighthe Pianamhsach, agus is</span>
<lb n="42"/><span>iomdha sean-sgéal ar chualas fá dtaoibh dé.  Tá car-</span>
<lb n="43"/><span>raig mhór fhiadháin i n-aice na háite ar a dtugtar</span>
<lb n="44"/><span>Carraig-na-mBlaigeard go dtí an lá indiu, agus is é</span>
<lb n="45"/><span>seo an fáth atá leis an ainm: Bhí sagart beag dúr</span>
<lb n="46"/><span>ann, a chuirfeadh pianus puiblidhe ar dhaoinibh nuair</span>
<lb n="47"/><span>bhéadh coir throm, dar leis, i n-a éadán.  Duine ar bith</span>
<lb n="48"/><span>a bhéadh ar meisge nó a' troid i Leitir Ceannain lá an</span>
<lb n="49"/><span>margadh, nó bhéadh cionntach i rud do'n chinéal sin,</span>
<lb n="50"/><span>bheireadh sé orra, an Domhnach 'na dhiaidh, dhul suas ar</span>
<lb n="51"/><span>an gcarraig & fanmhaint annsin ar a dhá ghlúin nochda</span>
<lb n="52"/><span>le linn an Aifrinn; agus is iomdha Domhnach do bhéadh</span>
<lb n="53"/><span>drong buachaill óg & sean-daoine ann siúd ar bhruach</span>
<lb n="54"/><span>na carraige, & iad ag urnaigheadh & ag osnaighil & ag</span>
<lb n="55"/><span>bualadh a n-ucht ar feadh uaire an chloig go dtiubhradh</span>
<lb n="56"/><span>an sagart fuasgladh & cead imtheachta dóibh tar éis</span>
<lb n="57"/><span>dó an tAifrionn do chríochnughadh.  Dar ndóighe bhéadh</span>
<lb n="58"/><span>daoine ag sgigearacht fá lucht na haithrighe & tugadh</span>
<lb n="59"/><span>Carraig-na-mBlaigeard ar an áit, & lean an t-ainm</span>
<lb n="60"/><span>di ó shoin.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Lá Nodlag gach bliadhain bhéadh cluiche iomáine ag</span>
<lb n="63"/><span>muinntir na paróisde ag an phobul.  Bhéadh liathróid</span>
<lb n="64"/><span>le duine aca & bhéadh na camáin leó faoi n-a n-eas-</span>
<lb n="65"/><span>guill, &, nuair a bhéadh an treas Aifrionn thart, léim-</span>
<lb n="66"/><span>feadh na buachaillí óga 'na seasamh agus amach ar an</span>
<lb n="67"/><span>bhealach mhór leó.  Chaithfeadh duine an liathróid ar lár</span>
<lb n="68"/><span>an bhealaigh mhóir, & sin í an áit a mbéadh ag ghaisgidh-</span>
<lb n="69"/><span>eacht cia'n taoibh de'n pharóisde bheireadh an liathróid</span>
<lb n="70"/><span>leó.  Bhéadh an iomartas & an ciapail chéadna aca ag</span>
<lb n="71"/><span>gach croisbhealach go dtiubhradh baile éigin an liathróid</span>
<lb n="72"/><span>leó 'sa' deireadh, & bhíodh an bhuaidh ag an bhaile sin.</span></p>
<lb n="73"/>
<lb n="74"/><p><span>Cú Uladh</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
