Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_07_12_301</note>
                         <note type="L">301</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_07_12_301</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>THALL 'S I BHFUS I dTÍRCHONAILL.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Bhí fá thuairim deich gcloigne daoine i láthair an</span>
<lb n="6"/><span>oidhche úd ar bh'fhéidir leo ringce do dhéanamh, & chuir-</span>
<lb n="7"/><span>eamar comórtas ar cois eatorra.  Chá raibh na duais-</span>
<lb n="8"/><span>eanna mór.  Thairgeamar maide maith droighin do'n</span>
<lb n="9"/><span>ringceóir a b'fhearr agus píopa dhriseóga do'n darna</span>
<lb n="10"/><span>fear.  Fuaramar coiscéimeanna maithe ringce asta</span>
<lb n="11"/><span>le linn an chomórtais sin agus is mór an truaighe nach</span>
<lb n="12"/><span>leanaid an t-aos óg go léir do'n ringce ceart mar</span>
<lb n="13"/><span>ghníos cor dhuine.  Chár tugadh an chéad dhuais do'n</span>
<lb n="14"/><span>fhear a b'fhearr ár a shon sin.  Bhíos féin i mo bhreith-</span>
<lb n="15"/><span>eamh, acht bhí beirt dheólach óg comhpháirteach liom, & bhí</span>
<lb n="16"/><span>droch-rún ag an bheirt do'n ringceóir úd.  Bhuain sé</span>
<lb n="17"/><span>duais ag feis a bhí 'san áit roimh-ré, agus mhaoidheamh</span>
<lb n="18"/><span>sé a chuid ringce barraidheacht dar le na buachaillibh</span>
<lb n="19"/><span>do bhí mar breitheamhnaibh, & cheap siad comhairle gan</span>
<lb n="20"/><span>duais eile thabhairt dó.  Chá raibh fios agam ar sin an</span>
<lb n="21"/><span>uair sin, óir ní aontóchainn leis ar chor ar bith.  Chá</span>
<lb n="22"/><span>dearn na buachaillí acht greann & adhbhar gáire de'n</span>
<lb n="23"/><span>obair seo, acht is olc an obair an neamh-ionraiceas,</span>
<lb n="24"/><span>bíodh sé beag nó mór.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Mhothuigheas neamh-ionnraiceas ní ba mheasa 'ná sin,</span>
<lb n="27"/><span>nuair bhíos i dTírchonaill.  Bhí fear siopa ann a fuair</span>
<lb n="28"/><span>cuid mhaith earraidhe idir biotáille & neitheannaibh eile</span>
<lb n="29"/><span>ó cheannuidhthibh móra i mBéalfeirsde & i mBaile-Átha-</span>
<lb n="30"/><span>Cliath.  Theip air díol ar a son.  Chuir na ceannuidhthe</span>
<lb n="31"/><span>dligheadh air, agus tugadh órdughadh ó'n gcúirt a chuid</span>
<lb n="32"/><span>earraidhe go hiomlán do dhíol & a fhiacha d'íoc.  Mar</span>
<lb n="33"/><span>sin de, bhí réic nó cantál ann lá amháin, & díoladh a</span>
<lb n="34"/><span>thalamh, a theach, a sduic, & a raibh aige; acht, má díoladh</span>
<lb n="35"/><span>féin, ba bheag an buntáiste dá fhiachamhnaibh an réic</span>
<lb n="36"/><span>sin, mar nach bhfuarthas d'airgead asta go léir acht</span>
<lb n="37"/><span>fá thuairim fiche púnnta, siúd is gur fiú ceithre céad</span>
<lb n="38"/><span>púnnta iad ar a laghad.  Díoladh ba ar chúpla sgil-</span>
<lb n="39"/><span>ling, & ó sin siar.  Anois, goidé ba chiall do'n obair</span>
<lb n="40"/><span>úd?  Tá gur chuidigh a chomhursanna le fear na bhfiacha</span>
<lb n="41"/><span>gan a chuid fiacha do dhíol.  Tháinig daoine creideamh-</span>
<lb n="42"/><span>nacha na háite — bhí fiú iúistís 'sa' péas agus sagart i</span>
<lb n="43"/><span>láthair — le cosg do chur ar dhuine ar bith beithidheach</span>
<lb n="44"/><span>nó maide do cheannach, i modh nár bh'fhéidir do na</span>
<lb n="45"/><span>ceannuidhthibh móra a gcuid airgid d'fhagháil!  Chá raibh</span>
<lb n="46"/><span>dadaidh ag duine ar bith i n-eadán na gceannuidhthe</span>
<lb n="47"/><span>sin, agus chár dhubhairt fear na bhfiacha go raibh dadaidh</span>
<lb n="48"/><span>aige in a n-eadán, acht siúd mar réidhtigh sé leó, agus</span>
<lb n="49"/><span>ghabh a chomhursanna páirt leis 'sa' bheart.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Anois, ba mhór an éagcóir rinneadh an lá úd, dar</span>
<lb n="52"/><span>liom-sa, & ba mhór an dochar do chúis na tíre.  Goidé</span>
<lb n="53"/><span>mar thiocfas le duine ar bith taobhadh le daoinibh nach</span>
<lb n="54"/><span>bhfuil ionraic in a gcuid gnótha?  Agus goidé mar</span>
<lb n="55"/><span>thiocfas le tír a dhul i bhfeabhas nó i soirbhe muna dtig</span>
<lb n="56"/><span>le duine taobhadh le duine eile?  Is olc an obair í, &</span>
<lb n="57"/><span>measaim go bhfuil barraidheacht dí in ar measg.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>An raibh spiorad Gaedhealach imeasg na ndaoine óg</span>
<lb n="60"/><span>a bhí láthair an oidhche úd?  Caithfidh mé ráidht nach raibh.</span>
<lb n="61"/><span>Chá raibh dadaidh ag cur buadhartha orra acht súgradh</span>
<lb n="62"/><span>na boimide.  Cuireadh craobh de Chonnradh na Gaedh-</span>
<lb n="63"/><span>ilge ar bun 'san áit, acht chár mhair sí i bhfad.  Ní'l</span>
<lb n="64"/><span>droch-rún aca do'n Ghaedhilg, acht ní ghlacfadh siad an</span>
<lb n="65"/><span>buaidhreadh a foghluim.  I gcionn trí nó ceithre bliadh-</span>
<lb n="66"/><span>an béidh an chuid is mó aca ar shiubhal go Glascú nó</span>
<lb n="67"/><span>go hAmeirioca, & ní ghnóthfaidh Éire pighinn orra níos</span>
<lb n="68"/><span>mó.  Cuireadh na céadta daoine ar shiubhal ó Ghleann</span>
<lb n="69"/><span>tSúiligh le mo linn-se féin, & ní móide 'ná go dtig-</span>
<lb n="70"/><span>eann sgéala ar ais uatha anois is arís.  An brochán &</span>
<lb n="71"/><span>na préataí ar cailleadh leó i n-aimsir a n-óige, tá</span>
<lb n="72"/><span>siad caillte, & sin a bhfuil dé.</span></p>
<lb n="73"/>
<lb n="74"/><p><span>Cú Uladh</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
