Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_03_08_869</note>
                         <note type="L">869</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_03_08_869</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>THALL 'S I BHFUS I dTÍRCONAILL</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Dubhairt mé cheana go bhfuil Gleanngheis leath-bhealaigh</span>
<lb n="6"/><span>idir Árd-a'-Rátha & Seanghleann Choluimcille.  Badh</span>
<lb n="7"/><span>mhaith liom cuairt a thabhairt ar an tSeanghleann mar</span>
<lb n="8"/><span>is áit fhíor-Ghaedhealach í & tá a lán seansgéalta & a</span>
<lb n="9"/><span>leithéidí sin ann, acht cha raibh faill agam an turas seo.</span>
<lb n="10"/><span>Ag seo seansgéal áluinn bhaineas leis an tSeanghleann</span>
<lb n="11"/><span>atá i mbeatha Choluimcille.</span></p>
<lb n="12"/>
<lb n="13"/><p><span>“Ní headh amháin do thairringireadar naoimh Éireann</span>
<lb n="14"/><span>& a huasal aithreacha aga a raibh fáidheadórachta ó Dhia</span>
<lb n="15"/><span>teacht Coluimcille acht do thairringireadar na draoithe</span>
<lb n="16"/><span>& na daoine ag nach raibh creideamh go dtiocfadh sé,</span>
<lb n="17"/><span>i bhfad roimh n-a gheineamhain, & dá dhearbhadh sin do</span>
<lb n="18"/><span>thairringir Fionn mac Chumhaill go dtiocfadh sé an uair</span>
<lb n="19"/><span>do leig sé Bran .i. an chú oirdhearc do bhí aige, de'n</span>
<lb n="20"/><span>damh allta ag abhainn tSeanghlanna i gcríoch Chinéil</span>
<lb n="21"/><span>Chonaill leis a ráidhtear Gleann Choluimcille indiu, &</span>
<lb n="22"/><span>níor lean an chú an fhiadh tar abhainn Glinne anonn &</span>
<lb n="23"/><span>ba hiongnadh le cách an chú nár leig aon bheathadhach</span>
<lb n="24"/><span>uaithe riamh dá dhéanamh sin.  Is ann do chuaidh Fionn i</span>
<lb n="25"/><span>muinighin a fheasa & do labhair tré spiorad fáidheadór</span>
<lb n="26"/><span>-achta, gion go raibh creideamh aige & is eadh adubhairt.</span>
<lb n="27"/><span>Geinfidhear mac sa tír seo budh thuaidh, & budh Colum</span>
<lb n="28"/><span>Cille a ainm, & budh hé an deachmhadh glún ó Chormac</span>
<lb n="29"/><span>Ó Cuinn é, & béidh sé lán de rath, & de ghrásaibh an Dé</span>
<lb n="30"/><span>atá 'na Aon & na Thriúr, & atá ann, & a bhí & bhéas;</span>
<lb n="31"/><span>& béidh mórán de thearmannaibh & de cheallaibh in Éirinn</span>
<lb n="32"/><span>& in Albain aige, & beannochaidh sé an talamh-sa ó'n </span>
<lb n="33"/><span>tsruth anonn, & budh tearmann do gach aon rachas ann</span>
<lb n="34"/><span>go bráth arís é; & is in a onóir thug Bran an comairce</span>
<lb n="35"/><span>úd do'n fhiadh, nár lean sí tar abhainn anonn é, & Bealach</span>
<lb n="36"/><span>Damhain ainm an ionaid sin a thug Bran an comairce</span>
<lb n="37"/><span>sin do'n fhiad ó shin i leith.”</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>Bhí fhios againn cheana féin go raibh ordóg feasa ag</span>
<lb n="40"/><span>Fionn acht char chualas riamh roimhe go ndearna sé</span>
<lb n="41"/><span>táirringearacht Críostamhail go dtí sin.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Is cosmhail go raibh Fionn i dTírchonaill go minic.</span>
<lb n="44"/><span>Ag seo sean sgéal sgríobhas Ua Comhraidh a fuair sé</span>
<lb n="45"/><span>sean i sgríbhinn fá sheilg a bhí ag Fionn i dTírconaill.</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>Lá ann bhí Fionn ag seilgearacht i dTírchonaill & ocht</span>
<lb n="48"/><span>laoich tréana de'n Fhiann in éinfheacht leis.  Bhíodar 'na</span>
<lb n="49"/><span>suidhe ar dhruim sléibhe ag an mBearnas Mór nuair a</span>
<lb n="50"/><span>dhúisigh na gadhra torc allta, & lean é.  Mhairbh an</span>
<lb n="51"/><span>eullach fiadhain na gadhra uilig acht amháin Bran & rug</span>
<lb n="52"/><span>Bran buaidh an dtorc & do ghabh é.  Ar mbeith gaibhte</span>
<lb n="53"/><span>do'n torc leig sé ullghlór as, & tháinig fáthach mór</span>
<lb n="54"/><span>ghránda amach as an sliabh & d'iarr ar Fhionn a ghadhar</span>
<lb n="55"/><span>do ghlaodhach chuige dá mhuc.  Thug na Fiann cath do</span>
<lb n="56"/><span>acht rug sé buaidh orra go léir & do leag ar lár iad &</span>
<lb n="57"/><span>do cheangail a gcaola le téadaibh láidre.  Thug sé</span>
<lb n="58"/><span>cuireadh ann sin d'Fhionn & do na Fiannaibh teacht ar</span>
<lb n="59"/><span>cuairt go dtí a Shith nó a lios a bhí i nGleann-deirg-deis</span>
<lb n="60"/><span>& thug Fionn & na Fiann isteach dhul leis.  Nuair a</span>
<lb n="61"/><span>tháinig siad go dtí doras an leasa bhuail an fáthach</span>
<lb n="62"/><span>buille dá shlait dhraoidheachta ar an dtorc & d'athruigh</span>
<lb n="63"/><span>é go cruth cailín óig áluinn.  Bhuail sé buille eile</span>
<lb n="64"/><span>ar féin & d'athruigh a chruth go raibh ar chuma fhir</span>
<lb n="65"/><span>choitchinn.  Bhí fleadh ar bórd rompa & shuidheadar síos</span>
<lb n="66"/><span>go súgach & Sgáthach .i. inghean áluinn an fathaigh ag</span>
<lb n="67"/><span>freastal orra.  Thug Fionn grádh do'n óigmhnaoi &</span>
<lb n="68"/><span>d'iarr ar a hathair í le pósadh.  Níor dhiúlt an t-athair</span>
<lb n="69"/><span>é & pósadh iad ar an mball, & bhí ceól & rinnce aca go</span>
<lb n="70"/><span>dtí am luighe.  Chuaidh Fionn isteach i seomra leaptha</span>
<lb n="71"/><span>do bhí ullamh fá n-a choinne, acht san am céadna d'iarr</span>
<lb n="72"/><span>Sgathach iasacht a chruite ar an gcruitire & do ghabh ag</span>
<lb n="73"/><span>seinnim ar an gcruit.  Ba hé an ceól do sheinn sí acht</span>
<lb n="74"/><span>an suantraighe, & cha raibh sí i bhfad in a gcionn nuair</span>
<lb n="75"/><span>thuit tromshuan ar an uile dhuine do bhí sa lios.  Thuit</span>
<lb n="76"/><span>Fionn & na hocht bhFianna & Bran na gcodladh chomh maith</span>
<lb n="77"/><span>le ceann.  Tráth mhúsgail siad as an tromshuan sin bhí</span>
<lb n="78"/><span>meadhon lae ann lá ar n-a bhárach, & iad amuich ar</span>
<lb n="79"/><span>mhullach an Bhearnais Mhóir mar a bhí siad ar tús, & chan</span>
<lb n="80"/><span>fhaca siad an torc nó an fáthach nó Sgathach chneasgheal</span>
<lb n="81"/><span>ní ba mhó.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Cú Uladh</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
