EASY LESSONS IN IRISH.
EXERCISE CVI. -(Continued).
616. Éire, Erin, Ireland. This
is the proper form of the nominative case;
Éirinn should only be used after preposi-
tions. Ní h-í an uaigh ar mbaile. Is í
Éire ar dtír. Is é an stól mór atá briste;
ní h-í an chathaoir bheag atá briste. An é
an fear mór an flaith? Ní h-é; is é an
fear beag an flaith. Ní h-í an tsúil so atá
dall, acht an tsúil eile. Ní h-é mo bhrón
an brón mór, acht an brón ata ar Pheadar.
An é an capall atá ar an mbóthar? Ní
h-é; is iad an t-asal óg agus an láir bheag
ará air. An é punt atá ar an uan? Ní
h-é. An tusa an buachaill óg? Ní mé;
is é sin é. Ní h-é sin é, acht is
é so é.
EXERCISE CVII.
618. A departure from ordinary collocation of
words is permitted in poetry. Thus a poem begins-
Mo rós, mo lil, mo chaor is tú,
istead of is tú mo rós, mo lil, mo chaor
619. An ind exclamations the verb may be omitted:-
(a) mo ghrádh thú!
(b) mo ghoirm thú!
(c) m'anam astigh thú!
620. We have already met the demon-
strative adjectives so, sin, and úd; as an
fear so, this man; an tsúil sin, that eye;
an bhean úd, yon womon. We have also
just seen that this, that, those, when mean-
ing this, or that(person), are
translated sé so, sé sin; siad so, siad sin; iad so,
iad sin. As, atá sé so dubh, acht atá sé
sin bán, this (person) is black-haired, that
(person) is white-haired. Is é so Domhnall,
This is Donal.
621. In sentences like these last given,
úd is never used, but always súd.
In the spoken language often siúd
or shortened to siud. As:— An é
súd Tomás? Atá sí súd óg fós. Cá bhfuil siad súd?
622. The older and shorter forms
for —
Is so é.
Is sin é
Is súd é.
These are perfectly regular. They are
usually shortened to so é [colloquially often
seo é, sin é, súd é. So so é,
so iad; sin í, sin iad; súd í, súd iad.
623. Similarly we have
(Is)so an fear,
(Is)sin an bhean,
(Is)súd an áit
(Is) so é an fear,
sin í an áit; súd í an
bhean, etc.
624. Phrases: so dhuit
so dhuit do phíopa
Súd ort(for ólaim
súd ort)
Sláinte, or Sláinte mhaith,
625. Sin é an sagart amuigh ar an
mbóthar. Súd í an áit. Feuch an droichead,
agus súd é Diarmuid ag teacht a bhaile ó'n
aonach. So é an leabhar mór. Suidh síos, a
Phadraig, so dhuit an stól. An bhfuil sgeul
nuadh ar bith agat indiu? So an sgeul atá
agam. Súd é an t-oileán mór, amuigh ins
an bhfarraige; atá mo theach nuadh ar an
oileán úd.
630. But we can also use is, and say,
is fada an lá, is fear é, is lá te é, etc.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11