457. Cuir an bád beag so ar an Laoi,
agus cuir an long úd ar an Éirne. Ní fhuil
an Bhóinn leathan ag Droichead-Atha. Atá
Baile Atha Cliath ar an Life. Fág an bád
ins an abhainn úd. Ní fhaca mé an bád ag
dul suas an loch úd, bhí se ag dul ar seach-
rán ar an loch. Fuair mé an bád beag so
ar an loch agus tháinig sé do'n oiléan
árd úd.
462. So dorugha, a fishing line
is in Donegal doruga; and
teaghlach, a family is in Donegal
teglach.
465. ocras, hunger
tuirse,
weariness
orm, on me
ort, on thee
air, on him
uirri, on her
tart, thirst,
ualach, a load,
a burden.
orrainn, on us.
orraibh, on ye
orra, on them.
466. Atá ocras ar Niall, atá tart ar
Nóra. Tabhair deoch do'n leanbh, atá tart
mór air. Ní fhuil tart orm anois, fuair
mé deoch uisge shíos ag an tobar. An bhfuil
ocras ort? Ní fhuil, acht atá tart orm,
tabhair deoch dhom. A Dhiarmuid, tabhair an
feur so do'n láir, atá ocras uirri. Ní fhuil
tart ar an láir úd, acht atá ocras ar an
asal óg so. Ná cuir ualach mór ar an asal
úd, atá tuirse air anois, bhí sé ag an mar-
gadh agus ualach mór coirce ar a dhruim.
An bhfuil tuirse ort? Suidh síos.
467. Atá tuirse orm, I am tired.
Leig do sgíth, rest your-
self, literally, let (away) your weariness.
468.
aithmheula, regret.
brón, sorrow.
doilghíos, grief.
Mo bhrón, my
sorrow, alas.
eagla, fear.
faitchíos, fear,
Connacht.
tinneas, sickness.
469. Ní raibh Gaedhilge agam nuair bhí
mé óg, agus atá aithmheula orm anois. Atá
brón mór orrainn anois, atá ar n-athair
marbh. Nuair tháinig siad do'n áit úd, bhí
eagla orra. Tháinig eagla orm, acht ní
fhaca mé taidhbhse ar bith ins an áit sin. An
bhfuil faitchíos ort? Ata tinneas trom ar
do mháthair. Ní fhuil ocras ar bith orm, acht
atá tinneas orm, agus atá tart mór orm.
471. bean mhór, a big woman.
an bhean mhór, the big woman.
atá an bhean mhór ag an tobar, the big
woman is at the well.
But áit fholláin, a healthy
place; atá an bhean fhionn ag an tobar,
the fair-haired woman is at the well; Ní
fhuil Nóra bheag ag an doras, little Nora is
not at the door. Atá an bhean mhór
so ruadh, this big woman is red-haired, etc.
472. WORDS.
chuaidh, went.
cumha, loneliness.
fiacail, a
tooth.
fuacht, cold.
slaghdán, a
cold.
déideadh, tooth-
ache.
tinneas fiacal, toothache.
tinneas fairrge, sea-sickness.
473. Ata Nóra bheag in a luidhe; fuair sí
fuacht agus atá slaghdán urri. An fhiacail
so agus an fhiacail úd. Ní fhuil ocras orm,
atá tinneas fhiacal orm anois. Chuaidh
Máire go h-Albain, agus atá cumha uirri
anois. Atá cumha ar Dhiarmuid, atá a mhac
ag sdul go tír eile.
475.
1. Atá an bhó bhán óg.
2. Atá an bhó bheag bán, not bhán.
476. Níl Una bheag tinn, acht atá tuirse
uirri. Ná cuir an díallaid bheag ar an
láir, acht cuir an diallaid mhór so uirri. Ní
fhaca mé Brighid án ag bhan tobar, atá sí
ins an teach, agus atá brón agus cumha
uirri. Chuaidh Sorcha síos an bóthar mór
anois. Atá an bhó mór. Níl an bhó mhór
ins an leuna. Níl bó mhór aici, atá bó
bheag aici.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11