Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill
Title
Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill
Author(s)
Cú Uladh,
Pen Name
Cú Uladh
Composition Date
1902
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1902_01_11_713> <L 713> <B 1902> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Cú Uladh> <F An Claidheamh Soluis> Cúrsaidhe an tSaoghail THALL 'S iBHFUS I dTÍRCHONAILL “Chuaidh mé seal tamaill ar cuairt Go mbreathn'ainn fhéin uaim an speir Thart fa na hoileán a ruaig, mar Bhéadh eilit is cú 'na diaidh.” Is ó Dhoire Choluimcille thosnuigheas ar mo thurus. Is í sin an áit is fearr le toiseacht ar chuairt a thabhairt ar Thírchonaill óir is eochairsgiath do chondae Dún-na-nGall an chathair atá suidhte ar Loch Feabhail. Diomaoidhte de sin bhí mé i nDoire cheana féin in mo chomhnuidhe ann sin ar feadh míosa agus cad fath nach dtoiseochainn m'aisdear ó'n gcathair sin? Rud eile fós mar is turus ar an Gaedhealtacht bhíos ar tí thabhairt cha dtiocfadh liom toiseacht in áit a b'fhearr [na]{ná} i nDoire mar atá an Ghaedhilg ag dul 'un tosaigh go tréan agus go teann. Thugas ar ndóigh cuairt ar dtús ar an gCumann Litiordha. Ní raibh mórán aithne agam ar an gCumann roimh rae, siud is gur casadh orm cuid da mhuintir anois is arís, thall is i bhfus. Acht d'airigh mé ins na páipéaraibh agus i ndóigheannaibh eile go raibh an spiorad cheart i lucht an chumainn, óir ó'n lá ar cuireadh an cumann an bun i nDoire ní raibh lá suaimhneasa ag na seoiníníbh [no]{nó} ag na buicíníbh fa'n gceantar sin go dtí an lá indiu. Mar sin de “mo chumann go buan” is eadh an Cumann. Ghoir mé chuca in a sheomra ag tigh Mic Fhionnlaoigh i sráid Feabhail agus chuir mé forrán orra anois is arís ag siopa Bhailldeirg agus a Chuideachtain mar a díoltar tobac agus mar a gheibhtear an Ghaedhilg is fearr i nDoire. Ghoireas isteach fosda ag Craobhaibh Naoimh Eoin agus an Tuir Fada agus siud is gur óg na craobha iad tá siad ag obair go tréan agus go miotallach mar ceann. Rud amháin a bhfaca mé ionnta do thaitin go mór liom, bhí níos [mo]{mó} ná fear i láthair aca. Tá 's ag an tsaoghal mhór nach bhfuil éifeacht nó brigh in [ar]{ár} saothar fá choinne na Gaedhilge mur dtig linn na cailíní thabhairt linn, agus sin é an fath gur thaitin chomh mór sin liom na cailíní fheiceál i láthair ag na rangaibh i nDoire. Obubú! sin anois chugat! Bhíos ar tí imtheacht ar turus go Tírchonaill agus níor imthigheas troigh as Doire Cholumcille go fóill! Agus is maith an fios atá agam gur “iomdha bealach fada cam” atá i dTírchonaill agus gur mithid damh bheith ar siubhal. Rithim mar sin go dtí port an bhóthair-iarainn, ceannuighim mo chloichead, lingim ar an traen agus as go bráthach liom, thré gleanntaibh Condae Dhoire, agus sléibhtibh Chondae Thír Eoghain. Ní buan mo thaisdeal go bhfágaim Tír Eoghain ar mo chúl sleamhnaighim tar an abhainn Finne agus sroichim Srath an-Urlair i dTírchonaill. (Tuilleadh) Cú Uladh
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
