Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear
Title
Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear
Author(s)
Conán Maol,
Pen Name
Conán Maol
Composition Date
1901
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1901_06_08_193> <L 193> <B 1901> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Conán Maol> <F An Claidheamh Soluis> Cúrsaidhe an tSaoghail Tar Lear Ná'r bh'iongantach an céasadh thug na Bóraigh do'n Phréachán Mhór an tseachtmhain seo ghabh thart. Is dócha, mar ba ghnáthach, ná'r innseadh dúinn acht leath na fírinne. Tá an leath soin féin searbh go leór, agus tá béala na Sasanach ar leathadh le hiongnadh agus le heagla. Ná'r shíleamar, adeir siad, go raibh an cogadh so críoch- nuighthe. Bhí sé mar sin, dar libhse, a óinseacha, acht féach anois, buaileann an leómhan soin Delaré an tslíghe agus tá dhá chead Sasanach sínte ag Bhlacfontein cois Phretoria. Is é an briseadh is 'mó do fuair Seaghan é le ráithe. Is truagh nach bhfuil tuairisg chruinn againn air. Tá an sgéal níos measa 'ná soin má's fíor gur fearradh cath eile leo agus go bhfuair Delaré an buaidh mar an gcéadna. Níor creideadh an tuairisg sin ar dtúis mar is maith an sás sgéil do cheilt agus do bhréagnúghadh Seaghan, acht is cuma le Delaré. Deirthear gur thóg sé seacht nó hocht de ghunnaibh móra, sé nó seacht de chéadaibh Sasanach, agus gur fhág sé ar bhiorraibh a gceanna trí chéad eile aca. Beidh builg lán ar na beathadhaigh allta ó bheith ag itheadh na Sasanach mbochta. Uch! is úrghránna an chruth atá ar an bPréachán Mór, ní fhuil cleite 'ná clúmh air, tá ceann d'á sgiathánaibh briste, tá i gcead duitse, a bhúndún amuich, gearba is cneádha air, fochall is bracha — Is meidhreach atá Ímpire na nGearmánach an aimsir seo. Tá áthas air, adeir se, go bhfuil an cheist chruaidh chontabhartach úd na Síne i dtreó bheith réidh. Tá sé ag smigeadh agus ag cómh-chumann leis an bhFrainc i dtaobh gur chabhruigh an saighdiúir Francach agus an saighdiúir Gearmánach le chéile go carthanach. Ní gábhadh dhó an gleó. Do ghnídh na saighdiúirí mar dubhradh leo é, agus ba mhaith an sás goid agus fuadach iad go léir idir íseal agus uasal. Taithnigheann a mholadh go maith leis na Francaigh. Fuair sé teachtaireacht teinntreach ó tSár na Rúise ag gabháil buidheachas leis mar gheall ar a chongnamh 'sa tSín, acht caithfidh na Sínigh díol as an bpíobaireacht so. Deir a lán go mbeidh cáirdeas cogaidh idir an Fhrainc, an Ghearmáin, agus an Rúise, agus d'á mbadh fhíor é níor bh'iontaoibh an triúr. Ní le grádh dh'á chéile bhiadh an ceangal-cumainn sin eatortha, acht le haghaidh sladuidheacht. Ní thaithneóchaidh muinteardhas an triúir seo leis an Seapáin, 'ná le Sasana. Dubharthas, tá tamall ó shoin, go raibh saghas éigin cáirdis foluightheach idir an Ímpire agus Sasana acht ba bheag ar na Gearmánaigh an gnó agus meastar d'á dheasgaibh sin gur dheaghail an tImpire sin ó Shasana. Gidh gur glaigín uallach é, mar sin féin deirthear go bhfuil ciall aige, agus is dócha go dtuigeann sé ná'r bh'aon tairbhe dhó bheith cean- gailte le h-iarlais. Ní fhuil puínn measa ag éinneach ar an bPréachán Mór indiu, acht amháin againn-ne féin. Is mór linn-ne é; má chuireann sé goic ar féin cuirimíd-ne goic orainn féin leis, agus má deir sé “currác” leigimídne an glór céadna asainn. Conán Maol
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
