Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title><author><name type="main">Conán Maol</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_06_08_193</note>
                         <note type="L">193</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_06_08_193</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Conán Maol</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tar Lear</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Ná'r bh'iongantach an céasadh thug na Bóraigh do'n</span>
<lb n="6"/><span>Phréachán Mhór an tseachtmhain seo ghabh thart.  Is dócha,</span>
<lb n="7"/><span>mar ba ghnáthach, ná'r innseadh dúinn acht leath na</span>
<lb n="8"/><span>fírinne.  Tá an leath soin féin searbh go leór, agus tá</span>
<lb n="9"/><span>béala na Sasanach ar leathadh le hiongnadh agus le heagla.</span>
<lb n="10"/><span>Ná'r shíleamar, adeir siad, go raibh an cogadh so críoch-</span>
<lb n="11"/><span>nuighthe.  Bhí sé mar sin, dar libhse, a óinseacha, acht</span>
<lb n="12"/><span>féach anois, buaileann an leómhan soin Delaré an</span>
<lb n="13"/><span>tslíghe agus tá dhá chead Sasanach sínte ag Bhlacfontein</span>
<lb n="14"/><span>cois Phretoria.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Is é an briseadh is 'mó do fuair Seaghan é le ráithe.</span>
<lb n="17"/><span>Is truagh nach bhfuil tuairisg chruinn againn air.  Tá</span>
<lb n="18"/><span>an sgéal níos measa 'ná soin má's fíor gur fearradh</span>
<lb n="19"/><span>cath eile leo agus go bhfuair Delaré an buaidh mar an</span>
<lb n="20"/><span>gcéadna.  Níor creideadh an tuairisg sin ar dtúis</span>
<lb n="21"/><span>mar is maith an sás sgéil do cheilt agus do bhréagnúghadh</span>
<lb n="22"/><span>Seaghan, acht is cuma le Delaré.  Deirthear gur thóg</span>
<lb n="23"/><span>sé seacht nó hocht de ghunnaibh móra, sé nó seacht de</span>
<lb n="24"/><span>chéadaibh Sasanach, agus gur fhág sé ar bhiorraibh a gceanna</span>
<lb n="25"/><span>trí chéad eile aca.  Beidh builg lán ar na beathadhaigh</span>
<lb n="26"/><span>allta ó bheith ag itheadh na Sasanach mbochta.  Uch! is</span>
<lb n="27"/><span>úrghránna an chruth atá ar an bPréachán Mór, ní fhuil</span>
<lb n="28"/><span>cleite 'ná clúmh air, tá ceann d'á sgiathánaibh briste,</span>
<lb n="29"/><span>tá i gcead duitse, a bhúndún amuich, gearba is cneádha</span>
<lb n="30"/><span>air, fochall is bracha —</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Is meidhreach atá Ímpire na nGearmánach an aimsir</span>
<lb n="33"/><span>seo.  Tá áthas air, adeir se, go bhfuil an cheist chruaidh</span>
<lb n="34"/><span>chontabhartach úd na Síne i dtreó bheith réidh.  Tá sé ag</span>
<lb n="35"/><span>smigeadh agus ag cómh-chumann leis an bhFrainc i dtaobh</span>
<lb n="36"/><span>gur chabhruigh an saighdiúir Francach agus an saighdiúir</span>
<lb n="37"/><span>Gearmánach le chéile go carthanach.  Ní gábhadh dhó an</span>
<lb n="38"/><span>gleó.  Do ghnídh na saighdiúirí mar dubhradh leo é, agus ba</span>
<lb n="39"/><span>mhaith an sás goid agus fuadach iad go léir idir íseal</span>
<lb n="40"/><span>agus uasal.  Taithnigheann a mholadh go maith leis na</span>
<lb n="41"/><span>Francaigh.  Fuair sé teachtaireacht teinntreach ó tSár</span>
<lb n="42"/><span>na Rúise ag gabháil buidheachas leis mar gheall ar a</span>
<lb n="43"/><span>chongnamh 'sa tSín, acht caithfidh na Sínigh díol as an</span>
<lb n="44"/><span>bpíobaireacht so.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Deir a lán go mbeidh cáirdeas cogaidh idir an</span>
<lb n="47"/><span>Fhrainc, an Ghearmáin, agus an Rúise, agus d'á mbadh fhíor é</span>
<lb n="48"/><span>níor bh'iontaoibh an triúr.  Ní le grádh dh'á chéile bhiadh</span>
<lb n="49"/><span>an ceangal-cumainn sin eatortha, acht le haghaidh</span>
<lb n="50"/><span>sladuidheacht.  Ní thaithneóchaidh muinteardhas an triúir</span>
<lb n="51"/><span>seo leis an Seapáin, 'ná le Sasana.  Dubharthas, tá</span>
<lb n="52"/><span>tamall ó shoin, go raibh saghas éigin cáirdis foluightheach</span>
<lb n="53"/><span>idir an Ímpire agus Sasana acht ba bheag ar na Gearmánaigh</span>
<lb n="54"/><span>an gnó agus meastar d'á dheasgaibh sin gur dheaghail an</span>
<lb n="55"/><span>tImpire sin ó Shasana.  Gidh gur glaigín uallach é, mar</span>
<lb n="56"/><span>sin féin deirthear go bhfuil ciall aige, agus is dócha</span>
<lb n="57"/><span>go dtuigeann sé ná'r bh'aon tairbhe dhó bheith cean-</span>
<lb n="58"/><span>gailte le h-iarlais.  Ní fhuil puínn measa ag éinneach</span>
<lb n="59"/><span>ar an bPréachán Mór indiu, acht amháin againn-ne</span>
<lb n="60"/><span>féin.  Is mór linn-ne é; má chuireann sé goic ar féin</span>
<lb n="61"/><span>cuirimíd-ne goic orainn féin leis, agus má deir sé</span>
<lb n="62"/><span>“currác” leigimídne an glór céadna asainn.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Conán Maol</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
