Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Cúrsaidhe an tSaoghail
Title
Cúrsaidhe an tSaoghail
Author(s)
Ní fios,
Composition Date
1899
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
Cúrsaidhe an tSaoghail Éire Bhí litir ins na páipéaraibh an tseachtmhain seo chuaidh thorainn, ó'n Dochtúir Ó Domhnaill Easbog Ratha Bhoth. Is amhlaidh bhí sé ag cur deich bpúnt ag triall ar lucht stiúruighthe Chonnartha na nGaedheal nAontuighthe, agus thrácht sé 'na litir ar an nGaedhilg. Dubhairt sé gurab í an Ghaedhilg fíor-theanga mhuintire na hÉireann agus má dhéanfar í shaothrughadh agus í chur fá réim ná coimeádann san sinn ó bhreis taithighe do chur ar Bhéarla má's maith linn é. Is dóigh le mórán daoine gurab é an rud atá ag teastáil ó Chonnradh na Gaedhilge, an Ghaedhilg do chur ar bun ar fud na hÉireann arís agus an Béarla do sgriosadh amach. Ní hé sin an nídh atá uatha i n-aon chor, acht is é atá uatha Gaedhilg agus Béarla bheith ag gach aon Éireannach. Ba cheart dúinn an Ghaedhilg a bheith againn mar is í ar dteanga dhuthchais féin í. Ba cheart dúinn Béarla do bheith againn chómh maith mar is fusa slighe mhaireamhna d'fhagháil leis an mBéarla na le haon teanga eile ar domhan. Aon'ne go bhfuil dhá theanga aige is mó le rádh é, agus is bríoghmhaire agus is cliste an intleacht atá aige 'ná an té ná fuil aige acht aon teanga amháin. Tá a fhios ag an saoghal nach gábhadh dhúinn aon aire thabhairt do'n Bhéarla, acht go bhfuil ár nGaedhilg féin i gcruaidh-chás le tamall maith, agus go bhfuil gábhadh mór le n-a soláthar agus a chur 'na hionad ceart i n-ár measg-na arís. Ná fágaimís an obair sin ar fad fá Chonnradh na Gaedhilge. Féadfaidh gach aon'ne a chuid féin do dhéanamh. Ní ceart an iomarca do chur ar an mbeag-bhuidhin. Ná bímís ag aidhneas más féidir é sheachaint. Bímís carthannach cómh-pháirteach. Is maith agus is dian-mhaith do thuigeann Dochtúir Ó Domhnaill ceist na Gaedhilge. Ba dhual do féin agus d'á dtáinig roimhe bheith léi. Is é leoghan láidir Thíre Chonaill é, agus bídh cinnte ná fuil aon bhaoghal go gcaillfear taithighe na Gaedhilge 'san dúthaigh sin an fhad atá seisean, bail ó Dhia air, 'na bheathaidh. Is clos dúinn go bhfuil Connradh na nGaedheal nAontuighthe ag dul ar aghaidh go tréan. Tá roinnt mhaith craobh dhe ar bun anois tríd an dúthaigh. Bhí cruinnighthe aca an tseachtmhain seo caithte againn, i nDúithche Ealla, i dTír Chonaill, i gConntae Thiobrad Árann, agus i gConndae Luimnigh. Tá páipéar fá leith aca anois d'á thabhairt amach i mBaile Átha Cliath. The Irish People is eadh is ainm do, agus is é Uilliam O Briain atá 'na fhear eagair do. Ofráiltear an Paidrín Páirteach i nGaedhilg gach aon tráthnóna Dia Luain ag leath-uair tar éis a seacht 'san Séipéal i Sráid Dhoiminic i mBaile Átha Cliath. Ba mhaith linn gach aon Ghaedhilgeoir Caitliceach i mBaile Átha Cliath d'feicsint ann. Tá an Cairdinéal Ó Maoilmhaodhóg ag obair go tréan ar an Bhasár seo atá aige d'a chur ar siubhal chum Áird-theampoill Áird-mhaca do chríochnughadh. Beidh an Basár so aca i n-Árd-macha, an bhliadhain seo chugainn. Táid siad ag tosnughadh i n-am air, agus ní'l amhras ar domhan ná go mbeidh soláthar maith aca de bharr a saothair. Thuillid é, pé i nÉirinn é. Tá an Cairdinéal ag bailiughadh daoine ins gach aon áit i n-Íochtar na hÉireann chum cabhruighthe leis san obair fhiúntaigh atá idir lámhaibh aige. Táthar ag teacht d'a chongnamh 'na dtuiltíbh, agus fonn oibre orra leis. Go n-éirighidh leis go binn, agus fad saoghail chum an lucht cabhruighthe.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services