Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Bearta Cruadha.
Title
Bearta Cruadha.
Author(s)
Féach ainm cleite,
Compiler/Editor
Ó Donnchadha, Tadhg
Composition Date
1908
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
Bearta Cruadha. FILIDHEACHT SHEAGHÁIN UÍ NEACHTAIN. Líne 5: "Biaidh fidil ag caoince. Ní dóich liom gurab é an focal caoince, .i. ceól, is ceart do bheith annso, acht ainm éin éigint. Is na líntíbh eile tugann an file ionstruimint cheóil do gach éan-tsórt éin fé leith, agus is ait mara gcuireann sé i n-iúil dhúinn mar an gcéadna cé aca éan go mbeidh an "fhidil" seo aige. Ní heól dom conus tá an focal ar n-a leitriughadh i sna láimhscríbh- innibh gur baineadh an t-amhrán so asta; acht, 'na dhiaidh sian, ní déarfainn nách é an t-éan gur ghlaéidh Marbhán fad ó "caincinn" (nó caoincinn?) air an t-éan go bhfuil Seán ag tagairt do annso. Féach "King and Hermit", i n-eagar ag Kuno Meyer, lch. 18: "caincinn gestlach, drúi donn descclach." ("Cainncin, the name of some singing bird" sin a bhfuil de mhíniughadh air ag Meyer. Líne 440: "frae Séamas ba mhó," agus rl. "Fraéch Sheumais" atá ag Séamus Ó hArgadáin san áit seo. "Frag Shéamuis" an ceart gan amhras. Éan fhocal amháin "frag" agus an focal Bhreathnaise gwraig, .i. bean. Líne 315: "A héadan bán 'na chlár gan fhéasgar"; "féasgar, separation, hence evening," Lch. 34. Dhá fhocal trí n-a chéile annso: (feascor), .i. tráthnóna, agus feascor, .i. dealughadh, scaradh. Focal do fríth ar iasacht ón Laidin iseadh an chéad cheann aca so. Focal seannda neamh-choitcheanta an tarna focal, agus bunadhas Gaedhilge leis de réir dheallraimh. Ní hé mo thuairim-se go ndéanfaidh éan cheann den dá fhocal so an gnó annso, mar nách féidir ciall mhaith a bhaint asta - ní áirighim gan an chéad siolla dhíobh a bheith gearr mar ba dhual di. Dá gcuirinn chun buille fé thuairim a dhéanamh air, déarfainn go mb'fhéidir gurab é "éan-scor" an focal do scríobh Seán féin. Líne 102: "gan chandol"; l. 373, "fá chandol déara." Ionann candol agus canntlamh, .i. brón. An focal a cuirtear mar Bhéarla air i ndeire an leabhair ("strife"), ní oireann sé don scéal acht go h-olc, agus ní feas dom éan ughdarthás leis seach is Foclóir Albanach Shaw. T. Ó R.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
