Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Bearta Cruadha.

Title
Bearta Cruadha.
Author(s)
Féach ainm cleite,
Compiler/Editor
Ó Donnchadha, Tadhg
Composition Date
1908
Publisher
Connradh na Gaedhilge

Search Texts

Poetry/Prose
1600 1926

Bearta Cruadha.



FILIDHEACHT SHEAGHÁIN UÍ NEACHTAIN.



Líne 5: "Biaidh fidil ag caoince. Ní dóich liom gurab é an focal caoince,
.i. ceól, is ceart do bheith annso, acht ainm éin éigint. Is na líntíbh eile tugann
an file ionstruimint cheóil do gach éan-tsórt éin fé leith, agus is ait mara
gcuireann sé i n-iúil dhúinn mar an gcéadna cé aca éan go mbeidh an "fhidil"
seo aige. Ní heól dom conus tá an focal ar n-a leitriughadh i sna láimhscríbh-
innibh gur baineadh an t-amhrán so asta; acht, 'na dhiaidh sian, ní déarfainn nách
é an t-éan gur ghlaéidh Marbhán fad ó "caincinn" (nó caoincinn?) air an t-éan
go bhfuil Seán ag tagairt do annso. Féach "King and Hermit", i n-eagar ag
Kuno Meyer, lch. 18: "caincinn gestlach, drúi donn descclach." ("Cainncin,
the name of some singing bird" sin a bhfuil de mhíniughadh air ag Meyer.



Líne 440: "frae Séamas ba mhó," agus rl. "Fraéch Sheumais" atá ag Séamus
Ó hArgadáin san áit seo. "Frag Shéamuis" an ceart gan amhras. Éan fhocal
amháin "frag" agus an focal Bhreathnaise gwraig, .i. bean.



Líne 315: "A héadan bán 'na chlár gan fhéasgar"; "féasgar, separation,
hence evening," Lch. 34. Dhá fhocal trí n-a chéile annso: (feascor),
.i. tráthnóna, agus feascor, .i. dealughadh, scaradh. Focal do fríth ar iasacht
ón Laidin iseadh an chéad cheann aca so. Focal seannda neamh-choitcheanta an
tarna focal, agus bunadhas Gaedhilge leis de réir dheallraimh. Ní hé mo
thuairim-se go ndéanfaidh éan cheann den dá fhocal so an gnó annso, mar nách
féidir ciall mhaith a bhaint asta - ní áirighim gan an chéad siolla dhíobh a bheith
gearr mar ba dhual di. Dá gcuirinn chun buille fé thuairim a dhéanamh air,
déarfainn go mb'fhéidir gurab é "éan-scor" an focal do scríobh Seán féin.



Líne 102: "gan chandol"; l. 373, "fá chandol déara." Ionann candol
agus canntlamh, .i. brón. An focal a cuirtear mar Bhéarla air i ndeire an
leabhair ("strife"), ní oireann sé don scéal acht go h-olc, agus ní feas dom
éan ughdarthás leis seach is Foclóir Albanach Shaw.



T. Ó R.




19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Royal Irish Academy
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services