Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Oideadh an Rábaire.
Title
Oideadh an Rábaire.
Author(s)
Féach ainm cleite,
Compiler/Editor
Ó Donnchadha, Tadhg
Composition Date
1906
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<L 236> OIDHEADH AN RÁBAIRE. Tá “Mion-Scéalaidhe” áirithe tar éis gabháil de “Chlaidheamh Soluis” ar an Rábaire droch-mhúinte. Ní h-aon dóichín é, mar Mhion-Scéalaidhe. Is fuirist aithint air gur beag é a bheann ar an Rábaire. Phreab sé chun comhraic go faobhrach agus gan d'úirlis cogaidh ná de chóir troda aige acht caol cleite ar sileadh leis an leibideacht. Rop sé bior a phinn san Rábaire bocht, agus ní raibh gíocs ná míocs as giolla na cáinseórachta. Bíodh a fhios ag an Mion-Scéalaidhe go bhfuil a mhalairt de “chiall” ag an Rábaire. Ar fhaithche an IRISLEABHAIR do bhuail sé an chuaille chomhraic, agus raghadh sé de'n Ghioblachán féin, dá ghiobalaighe é, an bioránach so do mhealladh chun iomrasgála leis ar thalamh sléibhe an “Chlaidheamh” ar eagla go dtuitfadh sé isteach i “bpoll,” nó i dtuinn-ar-bogadh. Fear ana-líomhtha iseadh mo phreabaire de Scéal- aidhe agus ní misde a rádh go bhfuil an Ghaedhilg ar a thoil féin aige; acht is iongnadh leis an gcladhaire rábach so a rádh ná féadfadh sé míorín beag Gaedhilge do scríobhadh mar mhaithe liom gan an oiread san Bhéarla do chur isteach ann. An amhlaidh a theip air culaith Ghaedhealach d'fhagháil do “critic” bocht, gan trácht ar “drama of character?” Ná déanfadh “crítíc” an gnó thar a bhfeacaís riamh? Tá mo mhion-fhear of a very trusting disposition amuich 's amach. Ghlac sé le “dráma” go buidheach beannachtach, agus seo mar a chuireann sé dhe: “An té do gheobhadh locht ar an bhfocal dráma, gheobhadh sé locht, is dócha, ar na foclaibh “sagart,” “easbog,” “aifreann,” “eaglais.” Cogar, a mhiom-mhic! Bhí saoi áirithe dá mhaoidheamh, tá tamall ó shoin ann, gurb' é féin do cheap “dráma” mar fhocal Gaedhilge, deich mbliadhna ó shoin, agus é ag foghluim ár dteangan. Go mairidh sé é mar fhocal, adeir an Rábaire. Acht níor airígheas riamh gurbh é an saoi céadna do cheap “sagart.” Dar liom go bhfuil na sagairt againn leis na céadtaibh bliadhan, Dia á mbeannachadh. Isé tuairim taca na Mion-Scéala gur b'ionann ughdarthás do cheapadóir- eacht fir áirithe an lae indiu agus do fhriotal ar sean. Ní haon “iománaidhe ar an gclaidhe” atá ag cainnt anois, acht cleasaidhe do fromhadh i gcúrsaíbh cluicheóireachta. Féach ar sin mar mhustar! Níor airígheas riamh go dtí so go bhfuil aon chluiche ann ar dhruím na talmhan, ná tuiteann rud éigin amach ann. Caithtar san teine leabhair na sean-ughdar feasta! Tá deire le na riaghlachaibh. Sléachtadh gach “dráma- thuightheóir” do'n Mhion-Scéalaidhe! Ní foláir nó tá “dráma trí ghníomh” scríbhte aige gan blúirín “aicsion” ann ó thúis deireadh. Nár a fada go bhfeicfam é! Ní mór dom aguisín do chur leis an gcainnt seo. Ná creidtear ó éinne go rabhas ag tagairt do'n té scríobhann “Mion-Scéala” sa Chlaidheamh. Ní rabhas, acht do “Mhion-Scéalaidhe” bréige, do mheas croiceann an leómhain do chur air féin agus nár chuir acht breall. AN RÁBAIRE.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
