Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Sean-fhocail. X.
Title
Sean-fhocail. X.
Author(s)
Féach bailitheoir,
Compiler/Editor
Ó Donnchadha, Tadhg
Collector
Ó Briain, Seaghán
Composition Date
1906
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
SEAN-FHOCAIL. — X. SEAGHÁN Ó BRIAIN do sholáthruigh. 97. Is milis dá ól é acht is searbh dá dhíol é. 98. Is cuma cia ólas sé Domhnall a íocas (a dhíolas). 99. Deireadh fir suan, deireadh mná dá faire féin. 100. Is minic a dhein Dia leas duine dá indeóin. 101. Is minic a bhain duine slat chum é féin a bhualadh. 102. Ní chuireann an bhreaghthacht an chor- cán ag beirbhiughadh. 103. Tá sásamh seilbh. 104. Nuair is mó an deabhadh 'seadh is mó an mhoill. 105. Ní hionann dul go dtí an baile- mór agus teacht as. 106. Ní féidir girrfhiadh a chur as an tor nach bhfuil sé ann. 107. Ag lorg an mhadra agus gan fios a dhaith agat. 108. Clocha ceangailte agus madraidhe scaoilte. 109. Dá fhaid é an lá tagann an oidhche. 110. Ní dubhairt galar fada bréag. 111. Cainnt leis an gcapall agus an capall 'na chodladh.
112. Sé an gnó ó Shamhain go Bealtaine é. 113. Na trí peataí is measa: peata Sagairt, peata bacaigh nó peata muice. 114. Is cosmhail le gach moch a ghnó. 115. Is mairg nár thóg a laogh féin nó a leanbh. 116. Is mairg a bhíos go holc agus go bocht 'n-a dhiaidh. 117. Is mairg a bhíos thíos ar an gcéad leagadh. 118. Is mairg a fuair bás ar uair anfhaidh. 119. An rud a théidheas i bhfad, téidheann sé i bhfuaire. 120. An rud a bhíonn, bíonn sé. 121. An rud a scríobhann an púca léigheann sé féin é. 122. An té a bhíonn thíos luightear cos air, an té bhíonn thuas óltar deoch air. 123. An rud a fuightear go bog imthigheann sé go holc. 124. I n-ionad a chéile déantar an saothar. 125. Ní raibh grádh mór riamh nár tháinig fuath 'na dhiaidh. 126. Sean-fhéar, sean-ór. 127. Mo leanbh bán ag gol agus an gliobach i dtigh na cómharsan. 128. Beidh lá eile ag an bPaorach. 129. Ní fearr biadh 'ná ciall. 130. Is maith an cáirde lá fada Samh- raidh. 131. Is geall le scíth malarith gnótha. 132. Moladh gach aon 'ne an t-áth mar a gheóbhaidh. 133. Briseann an dúthchas trí shúilibh an chait. 134. Ní mall an mhaith aon uair. 135. Beatha dhuine a thoil. 136. Adhastar sneachta a choingheóbhadh as é. 137. Dá ghiorra dhuit do chóta is giorra 'ná sin duit do léine. 138. Caithfidh duine géilleadh dá bhacaigh- eacht. 139. Ní leat a bhfuil agat. 140. Cúla ghníos claidhe. 141. Fód as an díg, dhá fhód ar an gclaidhe. 142. Éirigheann Carúgh cheal a athrughadh. 143. An té a bhíonn amuigh fuarann a chuid. 144. Crom do cheann agus tógfaidh Dia é. 145. Tóg do cheann agus leagfaidh Dia é. 146. As an obair a gheibhtear an fhoghluim. 147. Dearbhráthair do Thadhg Domhnall. 148. Bíonn taobh den chlaidhe níos sonaidhe 'ná chéile. 149. Márta scuabach, gaothmhar, agus Aibreán bog braonach. 150. Geimhreadh ceodhadh agus Earrach reodhach. 151. Is fuar gach fliuch. 152. Ní moill faobhar acht is moill mhór a bheith gan é. 153. An rud is annamh is iongantach. 154. Is fearr réal indiu 'ná scilling i mbárach. 155. Geárr an gad is giorra don scórnach. 156. Aithnigheann na haingil a chéile. 157. Giolla leisce an t-ualach do thabhairt leis agus d'fhágaint 'n-a dhiaidh. 158. Ag borradh agus ag at mar a bheadh cat i mála. 159. Teach i mbaile nó baile i bparáiste. 160. Is feárr féachaint rómhat 'ná dhá fhéachaint it dhiaidh. 161. Ón deamhan go dtí an diabhal. 162. Ní bhíonn ar aon rud ann acht seal.
163. An chailleach is sine, sí is mine. 164. Ní sheasaigheann rith don each a gcómhnuidhe. 165. Bíonn an sonas i ndiaidh na sraoile; is i n-a diaidh a bhíonn sé agus ní i n-a fochair. 166. Cad do dhéanfadh mac an chait acht luch d'ithe. 167. Níor chuaidh stuirm thar Domhnach. 168. Níor chuaidh fear an eadargáin as. 169. Na trí reatha is mó: ruith uisce; ruith teineadh; nó ruith éithigh. 170. Ní fiú trúmpa gan teanga é 'ná cnaipe gan chois. 171. Teacht an tseagail ort.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services