Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Tar Lear
Title
Tar Lear
Author(s)
Conán Maol,
Pen Name
Conán Maol
Composition Date
1899
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1899_05_13_130> <L 130> <B 1899> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Conán Maol> <F An Claidheamh Soluis> Tar Lear Is clos dúinn go bhfuil deireadh le h-easaontas idir an Rúise agus Sasana. "Mar mhaithe leo féin deunann na cait crónán." Ar Seághan leis an Rúisíneach, "tabhair-se cead damhsa mo mharguidheacht do leathadh annseo a's annsúd i meadhon na Síne agus ní bheidheadh ag abhastraigh ort feasda mar gheall ar an mBainsiúra." "Lean leat máiseadh" ar an beithir mar tá seisean go saotharach an aimsir seo ag déanamh bóithre iarrainn i dtuaisceart na Síne. Chaith Salisbury a bhairéad i n-áirde nuair do chualaidh sé an sgéal áthais seo agus adubhairt gur mhaith leis cómhthalan agus rinnce fada bheith aige i dTeach na dTighearnaí i Sasana. Thug tighearna eile miotóg dó agus dubhairt leis gan amadán do dhéanamh de féin, "mar," ar seisean, "b'fhéidir go mbrisfeadh an Rúisíneach an connradh úd nuair d'oirfeadh dhó." Do dhuibh agus do dhearg ag Salisbury, agus adubhairt go rabhadar ag iarraidh coisg do chur leis an Rúisíneach ar feadh caogad bliadhan agus gur beag dá bhárr do bhí acu, agus dá réir sin gur mhithid dóibh athrughadh béar bheith acu feasda, "mar", ar seisean, "is í an Rúise an chumhacht is tréine agus is treise ar dhruim an domhain indiu." Dubhairt páipéir Shasana gurab an-chiallmhar an cómhrádh sin do thug Salisbury uaidh agus gur chóir dóibh féin agus do'n Rúisíneach síothcháin i n-ionad coimheasgair do bheith acu as so amach. Nach maith an rud nach bhfuil puinn do bhaois na h-óige ag gabháil do Sheághan Bhuidhe indiu. Do chloisfeá cogar abhus agus thall na laetheannta so, i Sasana gur ró-mhaith an sgéal de'n t-saoghal dá mbéadh cáirdeas cogaidh idir an Sasanach agus an Rúisíneach. Tá fhios agat gur daoine creideamhnacha sinn-ne thall, agus gur mar mhaithe leis an saoghal rinnimíd gach cleas gaisge agus gníomh trócaireach ar fuaid an domhain. Ar maidin indé do b'é an Rúisíneach an sgriosdóir ba mhó le fághail; ar maidin indiu is é an fear is sochma agus is macánta do bhuail riamh linn. Agus i mbárach nó am-an-oirthear - féach tá an teist amuich ar cheana féin go bhfuil sé ar tí druidim ó dheas chum na mara go mall, míchoimheasach. Ní thaithnigheann an tuairisg sin linn ar aon chor. An beithir gránna! Tá lapa nó cos leis ar thuaisceart na Síne, agus deirtheas go bhfuil sé ar tí lapa eile leis do shíneadh ó dheas chum na Peirse go h-imeal bhórdaibh na Mara h-Indiacha. Ceileann sé gurab é Cuan na Peirse atá uaidh, acht chualamar a leithéid sin de cómhradh cheana ó'n Rúisíneach. Ba chóir caradas do snadhmadh leis dá ríríbh. Má bheidheas Cuan na Peirse mar sheilbh aige do b'olc an chomharsa é i gcómhgar do na h-Indiachaibh Thoir. Deirtheas go raibh ár gcara Seághan ag iarraidh sealbhan d'fhaghail ar Chuan na Peirse dhó fhéin, acht gur ghaibh an Rúisíneach laistigh de. Má's fíor sain is mithid bagairt ar an Rúisíneach fealltach sain arís. Ní fheadar ar bh'aon mhaitheas dúinn cuireadh thabhairt do'n Ameriocánach chum teacht d'ár gcabhair. Ní theasduigheas cogadh uainn i n-aon chor, acht má tá an fhírinne ins an sgéal úd i dtaoibh Chuain na Peirse, ba chóir cosg do chur leis an mbeithir i n-am. Saghas bualamsgiath is eadh an tAmeriocánach agus bfhéidir go leigfeadh sé liugh as do chuirfeadh sgannradh ar na mbeithir sin. Deir an Carthanóir Ua Morain atá i nÁrdeasbog ar Thalamh an Óir go bhfuil teasbhach ar an Ameriocánach agus go ndearnaidh sé coir a chrochda an tseachtmhain fá dheireadh nuair do sgaoil sé na piléir leis na Samoin- ighibh. Admhuighmíd gur ghranna an obair í sin gan amhras, acht mar sin féin dearmadtar dó í feasda má's áil leis teacht chun ár gcabhartha i n-aghaidh an Rúisínigh. Ní gábhadh dhúinn troid i n-aon chor, acht do theasbáint do'n bhitheamhnach Rúsach úd go bhfuilimíd ullamh chunm an urúdhais agus an t-eirighe-in-áirde do bhaint as má chuireas cor i gcois na láimh de. "Acht féach an Fhrainc seo," deir fear meathta éigin, "tá sí féin agus an Rúise, mar deir an sean-fhocal, "ag ól na dighe as béalaibh a chéile."" "Mo thruagh mhór thú," deir an fear eile, "mór chás dóibh sin araon troid i n-aghaidh an tSagsan Treibh." Bhí fear snoighte, droch- shláinteach ag éisteacht leo so lá, fear bladhmannach do bhí ann, acht mínigheadh ó shoin é. "Is dóich liom gur léigheas i sdair áirighthe ins an mBíobla," ar seisean, "go ndeir an Fear i nÁirde linn focail éigin ar an gcuma so - má bhuaileas fear de chómh- arsan buille ar do leacain dheis, tá sé riachtanach ort an leaca chlé d'iompógh chuige." "Ó, tá sé sin maith go leor," adeir an beirt eile i n-aonghuth, "acht má bhuaileas an fear ins an leacain chlé thú, iompuigh an leaca dheas chuige i gcás go mbeidh faill agat ar phalltóig fá bhun cluaise thabhairt dó, do bhainfeadh lasair as a shúilibh." Dob' fhurus áiteamh ar an bhfear snoighte, dá leice bhí sé. B'fhéidir go bhfuil an ceart agaibh-se," ar sé, "caithfeam troid leo, ní baoghal ná go gcabhróchaidh an tAmeriocánach linn; tá sé i ndán do'n tSagsan Treibh an domhan mór do bheith sa bhuannacht acu. Féach go ndeir Cecil Rhodes go leanann na h-Ameriocánaigh ár slighe-ne chómh dúilmhear agus d'ólann an naoidheanán bainne chíoch na máthar. Conán Maol
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
