Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Bhfuil Gaedhilg ar do chloinn?
Title
Bhfuil Gaedhilg ar do chloinn?
Author(s)
Ní fios,
Composition Date
1899
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1899_04_15_72> <L 72> <B 1899> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Ní fios> <F An Claidheamh Soluis> An Claidheamh Soluis Áth-Cliath, Aibreán 15, 1899 Bhfuil Gaedhilg ar do chloinn? Is iomdha athair agus máthair a bhfuil an Ghaedhilg go socair réidh deisbhéalach aca, agus gan oiread is pioc féin di ag a gcuid cloinne. Mo thruaighe mhór, is iomdha! Tá na céadta aca i dtír na hÉireann indiu - na céadta, an eadh? Ní headh, acht na mílte féin aca! Ní lia méar 'sa bhfoghmhair ná iad. Castar dhuit iad ins gach uile cheanntar a bhfuil an Ghaedhilg dhá labhairt ann. Nach iomdha teach i nÉirinn 'na mbíonn an Ghaedhilg dhá spreagadh go bríoghmhar beodha ag na sean- daoinibh agus ag na daoinibh meadhon-aosta, agus na páisdi gan focal de 'na gceann? Nach é seo an chúis náire a muinntir na Gaedhilge? Nach é an sgéal cráidhte é? Nach é an truagh-Mhuire é? Go deimhin agus go deimhin féin is é! Gaedhilg ag na sean-daoinibh agus gan ag an aos óg acht Béarla na Sasanach! Go bhfóiridh Dia orainn! Sibhse atá ag léigheadh an Chlaidhimh seo, sibhse a bhfuil an Ghaedhilg in bhar bpluic, tá ceist agam oraibh: BHFUIL GAEDHILG AG BHAR GCUID CLOINNE? Muna bhfuil cia is ciontach leis? "Ná páisdi féin", arsa duine agaibh. Go dearbhtha ní headh. "Ní thig ciall roimh aois," adeir an sean-fhocal, agus dar liom fhéin is minic nach dtig sí chor ar bith. "Na Sgoileanna Gallda," arsa duine eile. Go deimhin féin, ní headh. B'fhéidir go bhfuil cuid de'n locht ortha-san, ní nach iongnadh, acht ní hiad-san is ciontaighe. Cia is cion- taighe leis mar sin? Sin ceist nach deacair freagra do thabhairt uirthi. Cia is ciontaighe acht SIBH FÉIN? - sibhse atá in bhar n-aithreachaibh agus in bhar máithreachaibh agus gan an Ghaedhilg do mhúineadh do'n aos óg mar budh dhual. Mo sheacht náire sibh go deo! Ag dún-mharbhadh bhar gcloinne 'seadh atá sibh, a gan fhios dhíbh féin. A dhaoine gan chéill, tá beagáinín beag comhartha agam le tabhairt díbh. An mian libh bheith ar an dream úd atá ag cur na Gaedhilge chum báis? Munab eadh, tosnuigh ar a mhúineadh do bhar gcloinn gan mhoill muna bhfuil sí aca cheana. Sibhse do dhúil isteach an Ghaedhilg le cích bhar máthar, tá oraibhse í chongbháil ar bun. Tá oraibh í thabhairt do bhar gcloinn do réir mar fuair sibhse í. Is é Dia féin thug dhuinn mar thean- gaidh í, agus an é gur caithte amach ar an mbóthar dhúinn í, mar chaithfidhe madadh nó cat marbh? Tá sí dhá labhairt i nÉirinn le breis agus dhá mhíle bliadhain. Rinneadar na Sasanaigh a láin-dhícheall chum a díbeartha agus do theip ortha. Do theip ortha glan. An rud do theip ar an Sasanach an amhlaidh atá sibhse toilteanach ar dhéa- namh? Nár leigidh Dia! Stadaidh de'n amadántacht so, agus dar ndóigh is mhithid dhíbh. Labhraidh an Ghaedhilg le n-a chéile agus go háirighthe leis an aos óg. Má dhéanann gach aon a chion féin, is gearr gairid go mbeidh an obair i gcrích againn.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
