Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Clodhanna Nua.
Title
Clodhanna Nua.
Author(s)
Ní fios,
Compiler/Editor
Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)
Composition Date
1900
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
CLODHANNA NUA. Luibhleabhrán: Irish and Scottish Names of Herbs, Plants, Trees, etc. By F. Edmund Hogan, S.J., F.R.U.I., D.Litt., John Hogan, B.A., John C. MacErlean, S.J. Dublin: M. H. Gill & Son, O'Connell-street. Cuirimid fáilte agus fiche roimh an leabhar so (ní ceart leabhrán do thabhairt air agus níos mó 'ná oiread leabh- ráin ann), mar is mór do bhí a leithéid uainn. Cnuasach as leabhraibh is eadh an leabhar so. Ag tabhairt an mhéid seo i gcuimhne, is fíor-mhaith an leabhar é 'na chnuasach. Truagh nach raibh caoi ag an Athair Éamonn Ó hÓgáin ar chanamhaint do spíonadh, ó's ró-fhíor go bhfuil a lán d'anmannaibh luibheann agus a mbaineann leo i gcanamhaint nach raibh riamh i leabhraibh. Croth- nuighmid do dhíth orainn anmanna mar “neartrach” (Tír Chonaill), “féar gaoil” (Cúige Uladh), “caise púca” (Cúige Laighean), ”copóg shleamhain” (Cúige Uladh), “fathalán” (Cuailnhge), “planntáil” (= i gcéill agus an focal Sean-Ghaedhilge “clantae”), “síomán” (Muintir Luinigh), “dúlamán” (Cúige Uladh), “dul” (Midhe) = “tulan” ar l.128? “abhaill” = abhallghort (Tír Chonaill), “gráinseach,” &c. Dar linne, is focail Bhéarla “briar” agus “geel-gowan” (focal do tháinig i n-Ultaibh le Gallaibh Alban é seo, gowan .i. neoinín). Ní hionntaoibh ag buaint as leabhraibh coda de na sgríbhneoiríbh, go háirithe R. Chichester Hart agus daoine nach é. Féach “rideakut” go mór-mhór. Dar fiadh! do bhainfeadh sin gáiridhe as an duine badh thromdha ar bith. Ní'l ann acht “roideogach”. Sin mar deirthear i dTír Chonaill é, agus i n-a ionad sain is amhlaidh do shaoil Hart gur rideakut an fhuaim do chuala sé agus é gan Gaedhilg. Na daoine Gallda nach gcualaidh focal Gaedhilge riamh agus gan spéis aca innte, is iad féin is measa chum an ghnótha sain. Tá fhios againn féin nach bhféadann siad oiread le fuaim amháin do thabhairt leo i gceart. Níor mhaiseach a litriughadh sain do chur síos gan ceartughadh. Tá súil againn, má thagann an leabhar so 'sa' chló an ath-uair, go gcuirfear luibh-anmanna canamhainte i gcionn a bhfuil cheana 'san leabhar. Ní'l díol 'ná sáith an leabhair ann gan iad. 'Na dhiaidh sin agus uile, is mór le rádh é gan amhras, agus ní beag an tairbhe bainfear as. Bhí sé d'uireasbhaidh orainn go mór, agus támaid fíor-bhuidheach d'á theacht. Tá sé d'ualach orainn a rádh leis go bhfuil buidheachas mór againn ar an Athair fhoghlamtha do thionnsgain é agus ar an mbeirt do chuidigh leis. Is mór é toradh a saothair. An Gaodhal (The Gael). New York. July, 1900. Is deas ar fad atá an cló agus na cosamhlachta 'san uimhir seo. Tá leanmhaint ar “An Macaomh Mór” agus ar “Párlaiment na mban.” Is aird-iongnadh linn “Fionn engaged in combat with the Big Man” d'fheic- sint fá bhun na cosamhlachta atá ag foillsiughadh éachta de'n sgéal. Cad as nach i nGaedhilg do sgríobhadh so? Acht faraor! do-chímíd an iomarca de smacht na Gall- dachta ar an bpáipéar. Cad chuige noneens, phisthro- gues, na bock lish, phisthrogries, colleens, Lug-an-eany, Cuchullin, sleghs, agus a leithéidí gránda eile do leigean isteach? An i n-éagmuis léighinn atá an lucht eagair? Is mór an t-iongnadh linn ar tráchtadh ar “The Irish Stage”. Stáitse na Galldachta is é é sin. Ní ceart rud mór do dhéanamh de'n “Celtic Renaissance”. Rud bréagach is eadh é. Ní'l “An Gaodhal” ag cur bríghe a theidil i gcéill dúinn 'na ceart. Truagh nach mbíonn acht fíor-bheagáinín Gaedhilge ann.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
