Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Inghean an Fhileadh
Title
Inghean an Fhileadh
Author(s)
Ní fios,
Compiler/Editor
Mac Néill, Eoin
Composition Date
1898
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
Inghean an Fhileadh. Bhí beirt fhileadh i gContae an Chláir fad ó. Ní raibh aithne aco ar a chéile, acht clos tráchta thar a chéile. Chomh- nuigh duine aco i mbaile — Crom is ainm do'n mbaile. Chomhnuigh an duine eile i nInis. Chuaidh an fear ó Inis ag feiscint an fhileadh bhí i gCrom. Níor mhaith leis a fhios a bheith aige é bheith ag dul dá fheicsint. Ní fheadair sé caidé an áit i gCrom ar chomhnuigh sé. Nuair a chuaidh sé go dtí an baile, “Ní féidir liom crom a thabhairt liom” (sin é go raibh sé cromtha, agus Crom is ainm do'n bhaile). Nuair a chuaidh sé go dtí dorus an fhileadh, bhí cailín 'na seasamh ins an dorus. Dubhairt sé, “Ní fheadair mé crom a thabhairt liom.” Dubhairt an cailín, “Budh mhaith duit dá mb'fhéidir leat a leath a thabhairt leat.” Dubhairt sé leis féin, “Comhnuigheann sé annso.” Do chuaidh sé isteach. Bhí an file as baile. Dubhairt sé go raibh ocras air. Bheirbh sí potátaidhe agus uibhe. Nuair a bhí dá n-ithe, chonnaic sé madra sínte cois na teineadh. Thug sé na huibhe do'n mhadra. D'éirigh an madra 'na shuidhe, nuair a bhí sé [sé] ag ithe na n-ubh. Dubhairt an file, “a chailín, féach mar itheann an madra na huibhe ('na shuidhe).” Dubhairt sí, “Do íosadh nó 'na sheasamh.” Nuair a bhí a sháith-sean ithte aige, chuaidh sé amach 'sa' dorus. Bhí sé ag fearthainn. Dubhairt sé, “Tá sé ag fearthainn go dain-
gean.” Dubhairt an cailín, “Tá, agus seacht míle i dtaobh thiar do'n Daingean.” “Tá go maith,” ars' an file leis féin; “nuair tá an inghean comh maith, ní fhanfa mé leis an athair.” Tháinig sé thar n-ais gan an t-athair 'fheiscint, mar do shaoil sé go raibh an t-athair ró-mhaith dho. Ní'l 'fhios agam ciar bh'é an file. Is dócha gur bh'é Eoghan Ruadh. NOTES. Clos tráchta thar; a mixture of two idioms, trácht ar and teacht thar. Séamas Ua Súilliobháin ó'n Neidín i gCiarráidhe d'innis. Mac Tíre do chuir síos.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services