Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Ceisteanna. Continued.
Title
Ceisteanna. Continued.
Author(s)
Féach bailitheoir,
Compiler/Editor
Mac Néill, Eoin
Collector
Laoide, Seosamh
Composition Date
1897
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
CEISTEANNA Continued. 18. Chúig sgata glaisíneach ag buaint adhmaid an-chaoil; An méid a bhainidís do fhágaidís, agus an méid ná bainidís thugaidís leo. F. Géanna bheadh ag priucadh clumhach díobh féin. 19. Chidhim chugham aniar Trí capaill, trí sriain, Trí pillínidhe óir, Agus trí pócadáin fiaidh. F. Trí sgamaill. 20. Fear fada dubh 'Na sheasamh 'sa tsruth, Gan focal 'na phus Acht Dodaidhe Ó Duid. F. Deatach ag imtheacht as seiminé. 21. Nead fuiseoige ar sliabh I bpoillín dian daingean docht, Faoi bhun an chúilín chasda chraobhaigh; 'S a ' bhfuil aon mhac ríogh i nÉirinn do réidhteochadh mo cheist? F. Circín struiceach do dhein nead i súil an duine do fuair bás ar an sliabh. 22. Abhlín buidhe beárrtha I lár na tuinne báine. F. An t-im 'sa bhláthaigh. 23. Soightheach gan tóin gan cheann, 's é lán do fheoil duine. F. Méaracán tailliúra.
24. Tá tigh agamsa, agus ní gheobhainn féin slighe go deo ann, Agus ní'l fear insa' domhan chóimhreomhadh a chuid fuinneog air. F. Méaracán. 25. Tá botháinín annso thiar Go raghadh na céadta ann Agus ní bhfaghainnse slighe ann Ná leath mo chod' éadaigh. F. Cruiceog bheach. 26. Deatach 'sa ghleann, 's gan aon teine ann. F. Bualtrach bó. 27. Sin é suas m'athair mór agus a chaipín air. F. Deatach. 28. Chuadhas amach 'dir dhá chrann, Agus thána' isteach 'dir dhá abhainn. F. Duine bheadh ag dul amach le dhá mhuga go dtí an tobar agus ag teacht thar n-ais le huisge. 29. Méisín chúmtha chámtha; A béal fúithe agus a tóin i n-áirde. F. Sliogán báirnigh. 30. Bean fhada ghléigeal, Agus crios dá taobh fhéinig. F. Punann coirce. 31. Sin é 'sa chúinne Agus dhá chéad súil air. F. Corcáinín anbhruithe. 32. Caora dhubh agus lomradh bán uirrthi. F. Greidiol. 33. Ainmhidhe beag dubh (no Seanduine beag), agus a thigh ar a ghualainn aige. F. Seilmide. NOTAIDHE. 18. D'airigheas "glaisínig" i n-ionad "glaisíneach." Is dócha gurab é rud is bun dó "glaise" .i. srothán. 19. Pócadáin = beagles. 20. Is dócha go bhfuil baint ag "Dodaidhe O Duid" leis an bhfocal Ultach úd "toit" .i. deatach. Samh- laighthear dam gurab é focal is bun leis "* dod" = toit. Cmh. "Duibhín O Duibh" dar bun "dubh." 21. Circín struiceach .i. fuiseog. 22. Abhlín = abhaillín no ubhaillín. 29. Cámtha .i. cúmtha, agus athrughadh gotha dá chur ann. Féadtar a thabhairt fá ndeara gur léir "ceithre shine," "trí lá," agus c. I n-aghaidh "ceithre sinidhe," "trí sriain," agus c. Cionnus é sin? A leithéid feo, is cead- aightheach an uimhir uathaidh do chur i ndiaidh trí, ceathair, cúig, no sé ins an chanamhaint agus 'nuair chuirtear is eadh análaighthear an consonadh tosaigh. Ní análuighthear consonadh tosaigh na huimhreach iolraidh. Is é deirim i ndeireadh na dála nár bhauil riamh umam aon cheist ba dheise clódh agus cuma 'ná na cinn seo .i. 10, 19 agus 20. Is beag nach ionann tomhas no miosúr do'n 10°ceann agus do'n 19° ceann, agus ceapaim na faghtar é acht amháin i gceisteannaibh. Seosamh Laoide.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services