Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Air Pháis agus Bhás Iosa. Part II.
Title
Air Pháis agus Bhás Iosa. Part II.
Author(s)
Ní fios,
Compiler/Editor
Pléimeann, Seán (Fleming, John)
Composition Date
1885
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
AIR PHÁIS AGUS BHÁS IOSA. PART II. Gabh isteach, cia 'r bith cia thu, óir is grádh Dé dhuít dhul isteach, agus cabhair, má fhéad- ainn tu, a thabhairt do 'n duine buaidhearthá so. Acht, feuch! aig dul isteach dhuit, fághann tu é sínte air an talamh agus a eudan faoi; é aig critheadh mar dhuilleog, aig luighe agus aig eirghe agus aig iompógh ó thaobh go taobh mar dhuine air a m-beidheadh arraingeacha an bháis. Teighrigh níos goire dho agus airígheann tu an talamh in a thim- chioll fliuch, teith le n-a chuid fola; ácht má théidheann tu aig tóruidheacht an loit nó an gheárrtha as a bh-fuil an fhuil sin aig teacht, ní bh-fuigheadh tu é; óir, ní ó lot ná ó ghearradh a thagann sí, acht le neart bhuairidh agus briseadh-croidhe; le neart amhgair agus dubhróin, tá sí aig briseadh amach, air nós an alluis, trídh n-a chroiceann agus aig tuitim in a braonachaidh móra, agus aig rith in a sruthlogaibh anuas air an talamh. Árduigh suas a cheann agus dearc isteach air a aghaidh. Sganruigheann tu. “Aisling bhreugach mhealltach éigin e so.” “Ní féi- dir,” déarfaidh tu, “gur b'é so luathgháir na n-aingeal a tá chomh buaidheartha: ní féidir gur b'é so sólás lucht' an dubhróin a tá é féin aig iarraidh sóláis; ní féidir gur b' é an duine tréigthe so a chuaidh tridh shrái- deanaibh an bhaile mhóir sin síos, cheithre lá ó shoin, agus an saoghal mór d' a leanadh, a ainm in gach beul, agus e bodharaighthe le moltaibh agus le fáilte na sluaighteadh a bhí 'n a thimchioll; no, ma's é, tige bh-fuil se in so, agus tige bh-fuil se chomh buaidheartha?” Éist, a dhearbhrathair, agus beidh a fhios agad; éist agus ní bheidh iongnadh ort, acht an t-iongnadh nár sheulaidh an t-anam as sul ma bheideadh am do cheist a chuir ná a fhreagradh. Bhi Sé n-déis a shuipear dheigheanach ithe le n-a dheiscioblaibh; bhi Se n-deis a uadhachd dhéigeanach a dhéanadh agus oighreacht mhor- luaigh a dhíanghrádh fhágbháil aca-san agus i g-ceann a g-clainn go deire an domhain; agus in sin, inar budh gnás leis, chuaidh Sé amach ins an ngáirdín uaigneach so go n-déarfadh Sé a chuid paidreacha; acht, le uathbhás na smuainteadha a tháinic in a inn- tinn, níor fheud Sé iad a chríochnughadh. Chuimhnigh Sé, gan amhras, air a mhórdhachd agus air a chumhachd féin; gur b'aige a bhí árd-aingle 'sna flaithisibh mar searbhfó- ghantuidhe; gur b' é a chruthuigh an ghrían, an ghealach agus na reulta le brigh a thola amháin — gur b'é a chruthuigh neamh, talamh agus ifrionn, agus gur b'é a líonas le n-a láthair iad ó bhárr an ionaid is áirde 'sna flaithisibh go d-tí íochdar an phoill is doimhne in ifrionn. Chuimhnigh Sé air an am, ceithre mhíle blíaghain roimhe sin, 'nuair, n-déis an chruinne so air a bh-fuilmid in ar g-cómh- nuighe a chruthughadh, rug Sé air slám beag láibe; chuir Sé cuma an duine air; shéid Se le n-a anál isteach ann; bhuail Sé <L 276> stampa a chosamhlachta féin air. Agus, n-déis sin, chuir Sé isteach é i n-gáirdín áluin, aig tabhairt cead dó a rogha usáid á dhéanadh de gach uile nídh a bhi in sin taobh amuich do thairbh aon chrainn amháin; agus bhagair Sé air, air a bhás, gan baint le tairbh an chrainn sin. Agus mar bhi an duine sin a rinne Sé de'n láib — mar bhi an peiste sin a thóg Sé ó'n laithigh, chomh eas-umhal agus chomh ceanndána agus gur dhiult sé éisdeacht ná úmhla d' a Thíghearna agus d' a Chruthuightheoir — mar d'ith se do'n chrann a bhi toirmisgthe; agus mar chuir Sé sin an oiread feirige air a Athair agus nach sásóchadh bás a raibh d'aingil ins na flaith- isibh na de dhaoinibh naomhtha air an talamh é; b'éigin dó féin flaitheas d'fhágbáil; b'éigin dó thígheacht anuas air an talamh; b'éigin dho dhul faoi bhroinn maighdhine úmhaile agus nádúir súarach an duine a thóghbháil agus a greamughadh d' a Naduir Uasal féin, agus anois, n-déis trí blíadhna deug agus fithche a chaitheamh in úaigneas, in easbhaidh agus in anró, bhí Sé brath air an braon déigheaneach d'a chuid fola a dhórtadh (Bhi a fhios Aige roimh an am sin amárach, go m-beidheadh gach uile dheor di sgeithte leis an nghaoith agus a chorp sínte san uaimh) aig iarraidh an peacadh do sgrios, aig íarraidh Día do shásughadh agus an chineadh daonda do shábháil. — Acht, mo leun! Chonnairc Sé a d-taobh an chuid is mo do na daoinibh, go raibh Sé aig cailleadh a shaothair go m-beidheadh an fhuil sin dóirte in aisge — in aghaidh duine a bheidheadh sábháílte, go m-beidheadh míle agus míle damnuighthe; agus in áit an peacadh a bheith sgriosta na laghduighthe ghur b' é do bheidheadh se aig méadughadh agus aig dul air aghaidh. 'Seadh, a dhearbhráithreacha, 'siad na peacaidh a rinne sibse agus mise, 'siad na peacaidh a rinne ar sinnsir a chuaidh romhain agus a dhéanfas ar g-clann in ar n-diaig — sin íad na braona searbha a líon suas go bruach an chupán searbh a d' agair Sé a tógbháil as amharc; sin íad a chruinnigh mar chruinneóchadh sgata deamhan as ifrionn aig rince agus aigh damhsughadh in a thimchioll, agus a magadh faoi n-a dhíthcheile; O, sin íad a tháinic anuas air a mhullac, mar thiocfadh meadhchan sléibhe, aig briseadh a chroidhe, aig pléasgadh a chuislean agus aig cur a chuid fola a stealladh amach tre n-a chroiceann; sin iad a thug air an troimseach millteach in a bh-fuair tué, troimseach as n-ár dhúisigh Sé no gur dúisigheadhe é le brúth agus gleo na saighdiúr a bhi aig tígheacht le breith air agus le n-a chuir in báis — aig tigheacht agus duine d' a dheis- ciobail féin d'a g-cinnireadh — duine a bhi Sé n-déis árdughadh go d-tí an phosd is áirde san Eaglais — duine d' ar theásbáin Sé gach uile shórt fabhar — duine, 'na dhiaigh sin, a bhi chomh dallta le saint agus gur dhíol sé a Mháighistear air choróin a's punt. Agus a bhí anois aig tígheacht, le smiod-ghair Carthan- nais air a ghnúis agus cealg dubh in a chroídhe, go saothrochadh se an bhríb, go m- braithfheadh sé a Mháighistir agus go d- tabhairfeadh sé seilbh air do na námhadaibh a bhi cíocrach, mi-fhoigheadamhail chum a bhais. Is minic, a dhearbhraithreacha, a chonnairc sibh duine mi-fhortúnach gabhtha i n-geall air coir eigin do rinne sé no a cuireadh síos air. Chonnairc sibh é aig dul tridh sraid- eannaibh an bhaile mhoir le cuing air a lámhaibh agus greim coileir aig oifigígh an dlíghe air: dá siúbhailfeadh sé leo, glacfaidis go reidh é; muna m-beidheadh se ionnan siubhal, d' iomchairidis é. Acht ní fhacaidh tu aon chúis aríamh nach shuigheadh an príosúnach cead e féin a chosaint, ná príosúnach chomh tréigthe agus nach bh-fuigheadh sé carad no clíamhuin no comharsa no compánach le focal a chuir asteach air a shon. Nior bh' ionnan sin le Iosa. Ní luaithe a bhraith Iudás é; ní luaithe fuair na sáighdiuirigh greim air 'ná ceangladar a lamha treasna air a ucht le córdaidhibh cruadha; Chuireadar coi- leur iarrannach faoi n-a mhuineul; do fhásgadar teud do 'n choileur sin, agus tharruingeadar in a n-diaigh é, mar tarruin- gidís madadh. <L 277> Arís agus arís do thuit sé le neart brúghadh agus builidhibh coise; acht in áit cungnamh ná amháin cead a thabhairt do eirigh, straoileadar in an-diaigh air a m-bóthar é, agus, 'nuair a chruinnigh gráisg an bhaile mhoir, in áit a phairt a thógbhail, thosuigheadar aig greadadh bas agus aig sgreadadh amach. “Leagaidh air, an bith- eamhnach, leagaidh air!” Bitheamhnach, a dhear bhraithreacha, a bhi chomh neimhchiontach, 'seadh, míle uair nios neimhchiontaighe 'ná bhi an páisde a bhi faoi bhroinn a mháthar. Agus cídh go raibh Sé amhlaidh, agus go raibh fios aca air, thugadar ó chúirt go cúirt, agus ó bhreitheamh go breitheamh é, aig cúr sios air coirtheadh nach m-beidheadh deamhan ifrin cion- tach ionnta, agus, 'nuair d'fhosgail sé a bheul le breug a thabhairt do na breugaibh sin, síneadh go talamh é le dorn ó cheann de na saighdiuirighib a bhi a thimchioll. Le beith ar leanamhuin.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
