Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
The Pass.
Title
The Pass.
Author(s)
Féach bailitheoir,
Compiler/Editor
Pléimeann, Seán (Fleming, John)
Collector
Mac Gearailt, Rabach
Contributor
Mac Namara, Donnchadh Ruadh
Composition Date
1885
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
(1.) A n-áth-na-sgoile do bhrígh go bh-fuil. agus go d-táinig, an brasaire béal-chaoin, agus an cleasaire cluithcheach, clothaighte, cas, curata, cródha, calma, cliabh-sgaoilte; agus an teachtaire tapa, troigh-luaith, tur- usánta; agus an rafaire ró-ghasda, ró- phras, agus ró-léir; agus an lannaire luaith, leathan, lán-aigiontach le na ráidh- <L 271> tear Risteárd Rábach Mac Gearailt, ag fogh- luim cleas, ealadhan, agus il-cheárd na sgol, agus aig sír shuirighe le searc-bhéithibh sléibhe Parnassus, eadhon, na naoi sigh binne shuigeas i m-bruach sroth Helicon, aig síor-ionnladh i d-tobar na m-bárd eigse Eireannacha: Ar na h-ádhbharaibh sin, órduighim agus fógraim do gach cailligh chrúbaigh, chiar- sánaigh, do gach caile chrosda, chasaoidigh; do gach sgolóig sgaithfigh, sgoith bhéalaigh; agus do gach bodadh bhrocach, bhundúnach, ó Cheann Chriadáin go faithche Chaisil, agus ó Lios Mór go h-Oileán ui Bhric, agus as sin i leith chois fairge, nó chois Máigh, gan doithcheoll, gan diúltadh, gan tagairt, do thabhairt don rábaire rémhfáidhte Risteárd Rábach Mac Gea- railt. (2.) Maiseadh, maiseadh, mar sin. Ór- duighim fós agus fógraim, gan é d'fhágbháil cois coca na stáca, soip ná lára, i d-tairi- sin ná i g-cúinne, i b-poll ná i b-póirse; achd fíorchaoin fáilte, fleaghach a's aoibhnis, a rogha rúma agus a thogha clúdaigh chum codalta, tosach suighte agus deireadh eirighthe, do thabhairt donh rabaire réimhráidhte Ris- teárd Rabach Mac Gearailt. (3.) Maiseadh, maiseadh, mar sin. Ór- duighim fós agus fógraimm, gan gort ná garraidhe, feabh ná fearann, sliabh ná mín- leach, móin ná machaire, shoir, shiar, theas, ná thuaidh; nách bh'fhuighidh sé ceád a rith, a léim, 's a thurslóg do thabhairt tríd. (4.) Maiseadh, maiseadh, mar sin. Ór- duighim fós agus fógraim, gan brat ná braitlín, bainne ná bláthach, corn ná cain- nín, deasga ná dríodar, fleadh ná féasda, greim ná císde, mug ná pigín, meascan ná práta, gruth ná meadhg, leite ná lóta, lionn ná léith-uisge, mórnán práipín, súbha ná silín, bhéith aca, má's saor daor e, nach bh- fuighidh sé cead a lighe, a theanga agus a mhaide do mheasgadh tríd; ní h-é a bhlas achd a thástáil, an oiread re duine nó fós re beirt do thabhairt don rábaire réamhráidhte Risteárd Rábach Mac Gearailt. (5.) Maiseadh, maiseadh, agus mar sin. Or- duighim fós agus fógraim, agus braith ná bairín, cis ná cófra, cúil ná cathaoir, leaba ná lóísdín, nead ná neanntóg, poll ná prachan, sop na suidhiste, anglais na leamhnacht, pis ná pónaire, ná iarbhais ar bith eile do bheith a stigh ná a muigh, i n-árd ná i bh-fánadh, shíos na shuas, shoir ná shiar, theas ná thuaidh, ann so, nó ann súd, gan a thabhairt don rábaire réamhráidhte Risteárd Rábach Mac Gearailt. (6.) Maiseadh, maiseadh, agus mar sin. Ór- duighim fós agus fógraim, gan a chur a g-cuideachta, a g-cómhluadar, ná a g-cuimh- reann, re daoinib neamh-eólgacha, ná re h-aodhairidhibh bó, ná re buachaillidhibh con, ná re lucht gadhar, ná re luch feadghaile fuaire, ná re lucht éirighthe a náirde a m-barradhaibh craobh, ná re sgol-mhaighistir- idhibh fada, fuara, faillightheacha, sgoithbhéa- lacha, gan bhlas, gan bhéasa, gan mhúnadh; mar atá ainmhnighthe agamsa ann so .i. Crostóir Mac Trom-thóin, Guagán O'Cao- ghaid, Breillín O'Beoláin, Faicín O'Flan- nagáin, Seághain salach séideánach O'Maol- ruanadh, Spraimín O'Cuilleanáin, nó Sgigín O'Maolchatha, mar nár tumadh agus nar fromhadh i d-tsosach na i n-earchaoin leighinn ná fír-eolais iad, acht aig siórmhilleadh agus aig síor-mhuchadh na n-aos-og neamh- laidionach, neamh-bheusach. (7.) Faoim' láimh agus faoim' shéala, an dara lá fithchiod de mhí Márta, an bhliadhain d'aois Chríosd, míle, seacht g-céad, agus naoi m-bliadhanna déig ar dóchad. Do R.R. M'G. re D. Mac Conmara. <L 272> Is deacair teine a dhéanadh air uisge, No cloch do chongbháil tirm i m-beul cuain; Is ionnan cómhairle thabhairt do mhnaoi bhoirb A's gabháil de ruibe air iarran fuar. Aithnígheann óinmhid locht amadáin. Is taidhbhseach iad adharca na m-bó tar lear. Cuairt gheárr a's a déanadh go h-anamh i d-teach do charaid.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
