Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Irish Funeral Oration over Owen O'Neill, An
Title
Irish Funeral Oration over Owen O'Neill, An
Author(s)
Anaithnid,
Compiler/Editor
Hyde, Douglas
Composition Date
1898
Publisher
(Béal Feirste: Ulster Archaeological Society, 1898)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N UJA(2)04 50-55> <L 51> <B 1805ls 19T> <C Prós> <M 8> <T An Irish Funeral Oration over Owen O'Neill> <U Anaithnid; Douglas Hyde> <F Béal Feirste: Ulster Archaeological Society> An Dara Roinn. Mar is dual do chrann mhaith tortha maithe do thabhairt uadha, is amhlaidh budh dual agus budh dúthchas d'Eoghan óirirc O Néill agus dhá dhearbhraithre tortha maithe do thabhairt; na plandadha uasal noch do shíoluidh ó na fréamha fíor-mhaithe gan truaileadh. Mar sin bhí an mhaitheas mar oighreacht ó na sinsiribh aca. 'San dara feacht, chum na neithe-se do chomh-dhaighnioghadh, fuaradar tiodlacaidh mhóra mhaithe ó Dhia d'á ttaoibh féin, agus go sunradhach bhi an séan an sonas agus an sult a n-éadan agus a ngnúis shaoirdhealbhuidh shochmoisigh Eoghain, agus a n-ur-bhalluibh eagsamhla a chuirp go huile. Fuair sé fós tiodlacaidh iomdha an anma agus na tuigse .I. roinn céille agus intleacht a n-áird-céim os ceann mórán eile, agus do bhí an dúthchas agus an cinneál céille sin mar oighreacht ag tóruigheacht do'n dream agus don aicme go huile. Acht go sunradhach do bhí caoin-chiall cinneálta ar leath ag Eoghan noch do tarruing air féin aoibh grádh searc agus meas o mhaithe agus o mhór-uaisle na tíre, air mhódh go raibh sé 'na impigheach agus na chómhairleach orra air thaoibh an uile dhuine ag a raibh cás glann no cneasta le teagra. Is amhlaidh, mar sin, do bhí Eóghan O Néill na bharranta feardha féidhmeach bhuain-sheasmhach ag muintir a thire agus a thalaimh, agus 'na chraoibh díona agus cosanta eidir iad agus lucht déanta eugcóra orra. Mo chreach agus mo dhíobháil! cia a deanas ceart no cóir a sheasamh a n-ait an leómhain uasail-se do muintir bocht as thíre? no ca leis a ndéanadh a ngearán? faraor! ni raibh amuigh do'n léan agus do'n leatrom acht Baranta, flaith, agus taoiseach uasal Gaoidhealach na thíre do cailleadh, - ádhbhar dólais eugcaoine agus golla ag tuaidh agus eaglais. <L 53> Feuch an chreach ar na dhéanamh an tan do teasdaigh agus d'eug Eoghan O Néill fear mar i.e., ár ngearáin agus mar gcosanta! Feuch mar ár gcreach arr na dhéanamh an tan do chaill tigh na gcliar agus ar na mbocht a ceann-stiúrtha Eoghan O Néill, cara na h-eaglaise aige a raibh grádh arr Dhia agus arr na chómharsain. O thus is follas go raibh cion agus grádh aige ar Dhia, óir ní táinig leis an diabhal no leis an tsaoghal cathuighthe chur air, an naomh-eaglais catoilce do thréigbheál, no cúl no freiteach a thabhairt d'aon phunc do'n creidiomh. Thóg sé a chlann a theaghlach, agus a mhuintir suas 'san uideas oideas agus san eólus chéadna, mar do b'fhiosach dó gur bheag a bhfeidhm an saoghal uile do gnóthughadh agus an t-anam do chailleadh, mar adeir Críosda 'san tsoisgeul. San dara feacht bhí grádh aige air an chómharsain; theisbean se an grádh sin ag fuasgladh agus ag furtach dóibh a n-am agus a n-aimsir a bhfeadhma agus a riachtanais. Theisbein sé an grádh sin ag sásadh na n-iothach agus na n-ocrach go fairsing fáilteach flaitheamhail. Theisbein se a ghrádh air an chómharsain ag comórughadh na marbh go friothoilteac freastalach, agus ag tabhairt offrala agus urnaighe ag altóir Dé ar a son. Is iomdha bráighdhe gan coir a sgaoil agus d'fuasgail sé ag glasaibh agus as géabhanuibh daighne dorcha dúnta. Is follas gur chuir Eóghan uasal onórach O Néill iad so agus oibreacha eile na trócaifre go laétheamhail a ngníomh. Is follas fós go raibh sé 'na námhuid ag lucht na mí-gniomh agus na n-olc agus na suailcibh. Cé bé bhéaras cupan d'uisge fuair uadha ann m'ainm-se adeir Críosta san tsoisgeul, ní chaillfe sé a luaidheacht. Mar sin is deimhin agus dóigh liom as Íosa Criosta ann ar cóir do gach neach a dhúil a dhóchas agus a mhuinnín a suidhioghadh, go bhfuithidh Eoghan O Néill luaidheacht agus toradh a dheigh-ghníomharadh agus a mhaithis a dhéirce agus a dhaonacht roimhe annsna flaithis aniodh. Oír is iomdha duine bocht do shásaigh sé, agus do chonghaibh na chómhnuidh agus na shuighe, a rachas anois is eagal liom amúghtha mar dhilechtadh fadhbha falmha d'á easbhuidhe, racaid, adeirim, amúgha d'easbhuidh ceanpuirt agus chnaipecomhartha an phobuil, do cuireadh subhailce aoibh agus maise air an cruinioghadh air an chuideachta agus air an oireachtuis ann a mbiadh se. Anois, fá dheóidh, tar eis maitheas Eoghain agus maithes a shinnsireadh a cruinioghadh agus a thiomsughadh a gceann a chéile, tógmuid anois air ár nglóir agus ar n-aon-ghuth coitcheanta suas chum Dé air son an duine uasail mhór-luadhaigh-se do chailleamar. Iarrmaid go dúrachtach mar athchuingidh air Dia, a dhéirc agus a dheigh-gníomha a dhul a ttairbhe agus a shochar d'a anam aniodh. An déirc nach ttéid amughtha go ttugaidh sí fuasgladh agus fuartacht dó; go raibh an bocht an nocht agus an t-ocrach do shásaigh sé go minic, go raibh siad, adeirim, anois 'na gcaruid aige a láthiar an trionóid ag teagra agus ag adhbhcoideacht go dílios ar a shon mar éirc ann gach teagra agus ann gach adhbhcoideacht d'á ndearna seision ar son na mbocht a láthair daoine air an tsaoghal-sa. An deireadh. Bealfairste sé deg lá na mí Aibril 1805.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
