Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Irish Sermon on the Passion of our Lord
Title
Irish Sermon on the Passion of our Lord
Author(s)
Fitzgerald, Philip,
Composition Date
1861
Publisher
(B.Á.C.: John F. Fowler, 1861)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
{N L181} {L 7} {B 1861 19L} {G L} {U 0435} {C Prós} {M 8} ATÁ SÉ CRIOCHNAIGHTHE. "Briathra Chríost ag Naémh Eóin". Isé séo an focal déigheanach le nar chríochnaigh ar Slánaightheóir iodhbairt mhór an laé aniugh; an teagasc déigheanach do thug sé dhuinn ó altóir na croise, an uair a dfág sé a dheisciobail fá bhrón tré na bhás gan fios cad é an meadón do bhí leis. Agus cad é an tiongantas mithuigsin do bheith orra ameasg buairte agus gleó na huaire sin. Ag trácht leó ar an lá déigheanac, do thug sé fódheara dhóibh gach uile ní adúbhairt sé léo, agus ar fhaicsin na miorbhal do thuit amach re lín a bháis, marata fial an teampaill roinnte ina dhá roinn ó uachtar go híochtar; crioth an talmhan; cairrge sgoiltighthe, agus dorchúghadh na gréine; cad é an tiongantas má shíleadar go raibh an lá so a bhfogas; agus go raibh deireadh an domhain ag teacht, re bás an tí do chruthaigh é! Acht ní marsin duinne, atá fios againn ar a theacht arís ar an ttalamh, ná tiocfaighsé a cclódh an laoi aniugh, a mbochtanacht, agus a nanachruth chum masladh d'fhulang, ó Iúdaighibh, agus ó pheacadhchaibh, acht ar néallaibh glóire i measc na mílte aingeal, chum breathamhnais do thabhairt ar bheódhaibh agus ar mharbhaibh. 1. Do cruthaigheadh an duine a sonas agus a neamhchiontacht acht tré na easúmhlacht an aghaidh aithne é do tharraing sé a fhearg air féin agus ar a shliocht. O tá Dia uile chumhachtach, do bhí an peachadh dochuímsighthe agus annsa doman go léir ní raibh aon ní chum cúiteadh do dheánamh ann. Le ré cheithre mhíle bliadhain do bhí dóirse na bhflaitheas dúnta ionar ccoinne, agus gé go raibh móran ofarála agus íodhbarta annsa tsenreacht <L 8> ní raibh brígh na éifeacht ionnta acht mar scátha, agus figiúra íodhbarta móir an laé seo. Leis seo atámaoid saor o pheacadh, atáid dóirse na bhfhlaitheas oscailte dhuinn, agas díolaigheacht iomlán déanta a cceart mhaslaighthe Dé. 2. Go ttígh so do labhair Dia le na phobul tria na sheirbhisig, na fáige, neoch do ghérleanadar agus do chuireadar chum báis; annsna laéthanta déidhineacha do labhair sé leó tré na mhac muirneach, dílis, neoch do ghabhadar ar an ccuma chéadna agus do chéasadar ionnas go mbéidís ciontach annsa méid fola do doirteadh ó Abel go ttígh aon mhac Dé. 3. Annsa naimsir do ghaibh thorainn do bhí an dream do thug fiadhnaise annsa bhfírinne fé mhallacht ar ccéad aithreach, agus fé breitheamhnas an bháis; acht Iosa Críost na deárnaigh an peacadh ag tabhairt a anma ar ár son nach raibhe cumhachta ag aon duine a bhreith uaidh, le íodhbairt thoiltenach do féin don Athair Síoruidhe, do thug sé sómpla do iomlántacht a ghrádha dhuinn, nár feacadh fós ó chruthúghadh an domhain. Déanfaigh an focal so do réir gach meadhóin do chuirfear air iomláine mo theagaisc dhíbh aniugh. An chead phonc, críochnughadh cirt ar thaobh Dé. 2. Críochnughadh mallaightheachta ar thaobh an duine. Agus 3. Críochnúghadh grádha ar thaobh Íosa Críost. Má dhéineamaoid marana orra so mar as cóir thabharfaid siad cum ar ccuimhne ceann-sgéal páise ar Slánaightheóra agus eólus na fírinne ar ná fuil fios ag an saoghal, mar nach aithnídheann an saoghal Iosa Críost. 1. Isé nadúir an pheachadh a bheith anaghaidh Dé, anaghaidh a mhaitheasa, a chumhachta, agus a naomhtachta; agus is éigean sásamh do dhéanamh annsa nolc, agus annsa masladh thughann sé dhó. Acht mar na raibh sé ar ccumus dhuinn díolaigheacht do thabhairt ann, do tháinig Fuasgalthóir ós na flaithis chum an saoghal do anachtainn, chum glóire do thabhairt don Athair Síoruidhe mar do tugadh tarcuisne dhó, agus chum sinn do chosanamh ó <L 9> chaoraibh teintíghe a dhíbhfheirge do bhí le tuitim oruinn. Agus mar do loiteagh an duine go hiomlán leis an bpeacadh, a thuigsin dorchaighthe, a thoil lagaighthe, agus a nadúir claon chum uilc, do b'éigean don té do bhí chum é do shlánúghadh, agus do leigheas a bheith loitighthe ar an modh céadna, ionas gur sháraigh go mór na pianta a d'fhulaing sé ana anam agus ana cholainn, ar smaointe agus ár ttuigsin. 2. Ar tteacht don uair na raibh Mac an duine chum a ghlóirighthe, taréis a dheíscibail do ulmhúghadh anaghaidh oilbhéim na croise, agus iad do neartúghadh leis an mbronntanas ba mó do b'éidir le na uile chumhachta d'fhágbáil aca - Sacramin díadha a chuid fola agus feóla - do chuaidh sé leó go Sliabh Olibheith agus ar eagla iad do bheith ar droch mhisneach a dimthigh se uatha leis féin chum urnaighethe do dhéanamh. Tuirseach o smuaintibh ar fhogus a bháis dó, adeir sé: "Uch! a Athair, más toil leat é cuir an cupánsa thoram". Acht na dhiaigh sin umhlaigeann sé eféin dhó go hiomlán ag rádh. "ní do réir mó thoilesi, acht do thoilesi do dhéantar". Feasta ní fhaicimíd ann Rígh na naingeal, aon Mhac Dé, comhárd leis a mórdhacht agus a gcumhachta, dealradh a ghloiri agus imháigh a phearsann, an té anna raibh a mhor-thoil; acht fear dobróin ag iomchar ar ngalair, ar a bhfuil breitheamhnas báis tabhartha chum leór-ghnímh do dhéanamh ann ár bpeacaighibh go léir; agus so mar thugann a uile-thuigsi an aenfheacht na lathair curthacha an chineadh dhaonna - do gach aon dho thiucfaig is do tháinig ó thuis go deireadh an tsaoghail, ó chruthúghadh go críochnúghadh an domhain. Ann san aimsir do ghaibh thairis, feiceann sé síos aththuitim na nIúdaigheach i níodalacht agus i niomarbus anaghaidh na miorbhal dob uathbhásaigh do dhéanamh na bhfábhar, agus eiríre Dé do tharaingeadar orra féin co minic tre easúmhlaigheacht. A measg na bpágánach créad fheiceann sé? An saoghal dilinnte le míonádúracht agus le neimhgheanmnaigheacht - gach aon duine imthighthe o shlígedh na fírinne, gach <L 10> aon duine ag leamhnain déibh bréige, agus an Dia bithbheó, cruthaightheóir Nimhe agus talmhan, gan aithne air annsa tsaoghal. Ar nimpódh dhó ar an eaglais do tháinig sé chum do thógbhail ar talamh, chidheann sé a shíothcháín buaidheartha le conspóid agus eiricideacht, a dligheadh raobtha ag a hórduighte gan suím ionnta. Acht is sé as mó chuireas brón ar a chroidhe, go mbeidh cuid ro mhór don chineadh dhaonna ná faghaidh aon tairbhe ó na bhás, agus go mfhearr do na mílte pearsa gan a theacht riamh ós na flaithis, mar na déanfaigh an slánúghadh do cheannaigh sé comh daor sain, gan adhbhar, acht bárr anacra agus damnadh síoruidhe dhóibh. Isé seo do bheireann dhó a rádh: "Atáid buaidheartha an bháis am thímchioll", agus gur "ghabhadar na tuilte tre na anam" an uair do chonnairc sé cionta gach naoin againn fo leith go follus - gach eascaine agus mionna mór, gach focal míochlúdhmar agus neamhgheanmnaigheacht, gach gníomh eagcórach agus rín-dhíoghaltach, gach aindiadhacht agus dia-mhaslúghadh - Is iadso mhéadaigheann an tuile do tháinig tre na cholainn naomhtha, an tallus fola do chímíd ag sileadh na bhraonaibh móra chum na talmhan. 3. Uch! a chríostaighe, smuainig ar ár Slánaightheoir annsa chuma so - an uile chumacht tuirseach le tláitheacht agus lagachar - an té chongmhas suas an domhan claoidhte fa iomad a phian - an té bheathaigheas éanla an aéir a riachtanas gach uile ní - an té dhéineas teachtairidhe do spiorutaibh, agus ministiríghe don dearglasair a nionad aingiol, ag teacht ós na flaithis chum compórd do thabhairt dó - smuainig air annsa ngáirdín eidir bhás agus bheatha, mar eisiomplár do gach aon dó dhéanas peacadh; agus (ar chomprád leis) fiafhraigídh dhíbh fein an sealbhaigheann sibh na deighmhianaibh is cóir chum aithríghe fhírinneach agus grása an tsácramint? an bhfuil aon chosmhalacht agaibh leis ann bhur bhfhuath agus ann bhur ngráinn don pheacadh? an airigheann sibh aon dochar as mó agus as measa? A ndéineann grádh do Dhia túis agus crích agus fad na haithrighe, agus an dtéidheann sé gan eidirdheighilt anaghaidh ar ndroch-mhian go léir? <L 11> Cáileachta go deimhin as annamh le fághail, acht ró riachtanach a bhreith againn cum maitheamhnais, agus do feicthear an nárd-chéim a néisiompláir an láe aniugh. "l láethibh a bheatha do thoirbhir sé athchuinge, agus urnaighthe ar ár son". Agus mar d'fhulaing mac Dé iomad pian tré nar bpeacadhaibh, nach coír go mbeithmis féin dolásach agus croidhebhrúidhte na thaobh? Ni leór amháin diúltadh dona corthacha so atá náireach anaghaidh an tsaoghail no nach acfuineach dhuinn do leanmhain ní as sia, ná fós iad do admháil a gcathaoir na faoisidine, leis an bhfhaillídh do stiúraigheann go gnathach chum neamhaithrighe, gus damnadh síoruidhe. "Ní bhfuil maitheamhnas ar bith gan dortadh fola". (Adeir naomh Pól). As fíor go dtug fuil Chriost mór-luaghaigheacht a bpeacadhaibh an domhain agus gur shásaigh sé go hiomlán ceart Dé; acht ní thógann sin uainn dualgus déighghníomh, agus ni chum beatha do leanmhuin do réir an tsaoghail a d'fhulaing Iosa Críost bás ar ár son; iona áit sin, caithfimíd, "easbaidh a bhuaideartha d'fhóirlíonadh", an cholann le na toil agus le na a hainmhiana do chéasadh - caithfímid siúbhal ina dhiaigh, diúltadh dhuinn féin; a chros d'iompchar, agus a chosmhaileacht do theasbáin inn ár mbeatha - Caithfimíd fulang leis ionnas go mbeithmís a gcoimhréim leis. 4. Iúdás. Is ar éigean a dúbhairt sé le na dheisciobail go raibh am a bhraithte a bhfogus, anuair do chonnairc sé mór-shluaigh armtha ag teacht chum é do ghabháil, ó uachtaránaibh na sagart agus ó ársantaibh an phobail, agus Iudás ina measc. Ar feadh na hoídhche do chruinnigheadar cóimhthinól chum a bháis, agus ní raibh d'égmuis orra, acht duine d'fhághail chum a mbriathra do chur a mbrigh, neoch do fuaradar go héasga a naon don dá fhear déag do bhí tar éis suipéir do chaitheamh anfhochair. Do bhí sé so a shíor chuideachtain a mhaighistreach, na dhlúith charaid aige, fiadnaise a naomhthachta agus a neimhchiontachata, agus a mhiorbhuilte. Do bhí sé <L 12> óirdnighthe 'na sagart le cumhachta os cionn a chuid fola agus feóla; chum a theagasc agus a shoisgéal d'foillsiúghadh i "ttír Iudéa, agus Shamária agus go forimeal an domhain". Uch! go dé an fáth buaidheartha agus bróin do Iosa gurab éso go cinnte do bhí ar tí a bhráithte. Adeir Naomh Gregóir gur mhó an phian do thug sé dhó ná an lann do chuaidh tré na chroidhe ar Shliabh Calbharí. Acht go dé mar do dhallann saint an té a ngabhann sí seilbh ann? agus go dé an mearbhal a thugann sí air, ar nós go gcuireann sé a chroidhe a neithibh saoghalta, agus go ndéineann sé dearmad do na neithibh atá ar neamh. "Tar éis an chuirp naomhta do ghlacadhtar éis an ghreama, do chuaigh an táibhirseóir asteach ann", a d'éirigh sé ón mbórd go tapaidh ag dul chum uachdarán na sagart. Duine dona! Do mbeith léas tuigsiona aige, do b'fhuiris dhó mór-chuid tarbha do dhéanamh don droch mhéin le nar ghéarleanadar é acht atá sé sasta é d'fhágbháil fúthaibh féin. "Créad do bhéarla sibh dham agus braithfidh mé dhíbh é", agus leis sin meastar Fuasgailteóir an domhain agus árd-righ na bhflaitheas ar deich pinginni fithchead d'airgead. Níl baois na locht as mó na saint, isí préamh gach uilc í; cruaidheannn sí an croidhe anagaidh trócaire agus féile, agus an té a mbuaidheann si seilbh ann atá sé fonnmhar chum cirt agus carthanachta do thabhairt ar luacht. Méadaigheann sé a méirlechas le feall, agus do chomartha síothchána agus cumainn, déanann sé comhartha marbhtha agus cogaidh. "Gi bé da dtabhra mise póg is ésin Críost". Adeir an Slánaighthépir leis go ceannsa. "A charadh créad fá a dtáinig tu", chum a chur ar cuimhne dhó go raibh trócaire fós lé fághail aige, agus ná rabhdar dóirse na haithrighe dúnta na choinne. Acht as díomhaoin dhó, ata a chroidhe ro chruaidh chum na haithrighe, agus tuitid na focail seo gan éifeacht ar an bhfealltóir mallaighthe. Uch "taréis eóluis na fírinne agus grása dé, taréis blas shubhailche an tsaoghail atá le teacht d'fhagail, ma chasamoid ar an bpeacadh as <L 13> ro dheacair sinn do athnuadhúghadh, agus ní faighthear againn acht "feitheamh baoghlach breitheamhnais dé, agus losgadh na teine do shlugann a naimhde." Agus fós ar feadh na haimsirse beannaighthe seo, an uair órduigheann dlígheadh na hEaglaise do gach aon dá ttáinig chum aoise deiscréide Corp Chriost do ghlacadh, cá liacht duine do leanus go ro fhogus eisiompláir Iúdáis, agus do chífear ag bun na haltóra chum póg na síothchana do thabhairt dhó le na mbéalaibh gé go bhfuilid siad ana gcroidhthe ar tí a bhráithte? Ca liacht duine go ghlacfaidh a chuid fola agus feóla tre fháthaibh saoghalta, mar go bhfuil sé gnáthamhil aco, no le hurraim agus ómós don phuibleacht? Leó so fo leith adeir ar Slánaightheóir mar adúbhait sé le hIúdás. "A charad créad fá a dtáinig tú?" Nó an chum go méadóighfeá an bhuairt agus an tarcuisne a d'fhulaing me cheana ar do shon? 5. Taréis fheill Iúdáis do leanadar go dlúith tnúth agus éad a namhad do bhí ar aontóil dá ghéirleanmhuin é, gé nár réidheadar le na chéile ar aon phonc eile. Do bhí na sagairt, no ministéiridhe na haltóra na choinne tré eagla go dtabharfadh an onóir do bhí dhó ag na daoine míochlú agus mímheas orra féin. Na sgríbhnidhe (no dochturidhe an dlighidh agus coiméadaighthe na scriptuire) do bhádar ana aghaidh mar gheall ar a theagasg naomhtha agus a rúindiamhaire dothuigsina. Agus na Phairisinidhe - dream do sin eidirdheighilt on bpobul le mordhiadhacht, do bhíodar na naimhdibh aige, mar a d'fhógair sé a mbréag-chrábhaidh agus mar do chuir sé iad a gcompráid le "tuambaibh geala agus déaghmhaiseacha ar an ttaoibh amuigh, acht astig lán do mhorgaitheacht agus do bhréantus". Isédh a dtairbhe go léir a chonspóid do chur ar gcúl agus comhcheangal do dhéanamh anaghaidh a neascaraid choitcheann; agus anuair na fuil locht le fághail na theagasc ná ina shómpla, as mian leó é do chur chum báis. Acht cad é an leithsgéal atá chum gnímh comh mallaighthe sin? Cad é fáth marbhtha an tí <L 14> adubhairt "Cia aca dhíobh do chuireas peacadh am leith". Uch! a chríostaighe, níl ólc na feall na déanan tnúth sgiamhach, águs, dá mbeith gábhadh aige leis, fá bhrat bhréig-crábhaidh agus dúthrachta do Dhia, do chuirfeadh an intinn as measa ar bith a bhfeidhm. Taréis an iomad cionta agus cor do chur iona Leith, fa dheireadh go ndúbhairt sé "Is féidir liom teampall Dé do leagadh agus do thógbháil fé cheaann trí laithe", gé go raibh sé follas gur ar theampall a cholainne do labhair sé agus ar an eiséirghe. Dona ceastaibh a dtaobh a dheisciobal agus a theagaisg, freagrann sé go húmhal agus le ceannsacht "gur labhair sé ós árd agus ná dúbhairt sé aon ní a bhfholach, gur theagaisg sé go laétheamhail annsa tSionagog agus annsa teampall, a láthair na nIúdaighe neoch do thug fiadhnaise mhaith na thaobh", agus fós tuigthear go bhfuil an freagradhso lán d'easuraim agus do dhímheas don árd-shagart. Fa dheireadh le huathfás na tug sé freagradh ar bith uaidh do na fínéithibh adeir Caiphas: "Cuirim ort as ucht Dé Bí a inisin dhuinn an tú Críost mac Dé". Acht cad é an fáth a fhiafhraighid dhé féin a ttaobh a dhiadhachta do bhí foillsigthe comh minic sin le miorbúile. Fiafraigh é do Eóin Baistidh adúbhairt gur bhé seo an Críost - fiafraigh é do na hoibreachaibh do sin sé na deárna neach a leithéid roimhe - fiafraig é don easlán do leighis sé, don dall, don mbacach, don chríon da ttug sé radharc, agus lúth agus neart; fiafraigh é dona miltibh do bheathaigh sé go míorbhúlta agus adearfaidsead leat ná tug Dia riamh do dhuine an oiread san cumhachta - fiafraigh é do na flaitheasaibh atá oscailte ós a chionn ag fo.gradh le hárd-ghúth gurab é aon ghein Dé é; agus mar an leór leat na fíneithe seo, a Chaiphas, imthig síos go hifearnn fiafraigh do na deamhnaibh do ruag sé comh minic sin le na focal mór-chumhachttach, agus admhálfaidsead dá neimhdhéoin, gurab é do bhí chum fuascaltadh do thabhairt ar Israel. Acht ní le grádh don fhírinne do chuireann an tárd-shagart <L 15> an cheist seo, acht chum barr buaidheartha agus díoghbhála do dhéanamh dó. 6. Acht ionnas go ttaisbeánfadh sé dhuinn nach cóir an fhírinne do cheilt an uair is dual dhuinn í innisin, bíodh gur le cunntabhait dar nanmannaibh, no fós go ngeibheadh daoine eile masladh as gach ádhbhar, admhaigheann an Slánaightheóir gur b'é féin an té ar ar labhradar na fáidhe agus go bhfaicfidís fós é ag teacht i néallaibh nimhe le cumhachtaibh agus glóir chum breathamhnais do thabhairt ar an ccinedh dhaonna. Níl annsa nadmháil seo acht breith an bháis. "Raobann Caiphas a éadach le feirg le nar nocht sé eféin go brat don tsagartacht, adeir Léó an Pápa, agus d'aistrigh sé é chum Chriost an sagart sioruidhe do bhí le suidhe ar ríogh-shuidhe na mórdhachta annsna flaithis ag rádh", "An ccualabhair an t-éagnach?" cad é an uireasbaidh fiadhnuise atá nís mó? cad do chítear dibhse?" Acht freagraidsead é d'aon aontaidh "gur thuill sé a chur chum báis", agus anaghaidh gach dlighedh daonnachta agus carthanachta do thionnscanadar ar an láthair a mbriathar do chur a ccrích. Dream dhíobh, do ghabhadar do sheilighibh ina éadan - dream eile do fhoiligheadar a aghaidh agus do bhuaileadar le dóirnibh é ag rádh "déin fáidheóracht dhuinn a Chríost cé bhuail tú?" Uch a righ na trócaire cad i an fhoidne le ar fhulaing tú an tarcuisne seo? Mar aithnigheann tú ann do naimhdibh deas-lámh an Athar síoruidhe, agus mar do chidheann tú tré na ccionta a thoil ro naomhtha. Atá fios agat ná fuil ionnta acht ministrighe a dhíoghaltais agus gur leó atá a cheart diadha chum sásaimh d'fhaghail. As cóir dhuinn maitheamhnas agus carthanacht dar ccomharsain d'fhoghlum ón eisiompláir diadha so agus gan a mheas gur naimhdibh dhuinn iad anuair do dheanaidsiad eaccóir oruinn acht do réir órduighthe Dé gur leó so do smachtaigheann sé sinn mar gheall ar an bpeacadh. Atá sé do cheangal oruinn grádh ar an bpeacadh. Atá sé do cheangal orunn grádh do bheith aguinn dar naimhdibh - is alt don chreideamh é do thug Críost ó neamh agus do shír-theagaisg <L 16> sé lé na fhocal agus lé na shómpla an fad do bhí sé ar talamh. Do mhasla na nIúdaighe níl freagradh ar bith aige ionnas go ttaisbeánfadh sé dona deiscioplaibh 'na bheatha a shearmóin dóibh ar an sliabh, ní hé amháin gan díoghaltas do dhéanamh ar an tí do dhéanann éaccóir orra acht fós gurab "iona fhoidne shealbhaid siad a nanmanna". "As beannaighthe sibh an tan dhíbeireóifid daoine sibh, agus déarfaid gach uile dhrochfhocal sibh go bréagach ar mo shonsa; bíodh gáirdeachas agus lúthgháir oruibh óir as mór bhur luaigheacht ar neamh". Teagasg nar foillsigheadh go ttígh sin don tsaoghal - teagasg cruaidh, dochomhallta don nadúir atá claon chum uilc, acht fuiris sochomhallta lé cungnamh a ghrás agus a acht fuiris sochomhallta lé cungnamh a ghrás agus a shompla. Ní mó ár naomhthacht as ár neimhchiontaht - ní mó an masla tugthar dhuinn na tugadh dhósan - agus ní mó do theidheann sé chum glóire Dé sinn féin do chosnamh ó mhíochlú. Cuimhnighmíd nach é moladh an tsaoghail do shaorfaidh sinn acht moladh ó Dhia agus comh meinic agus a déarfar aon ní eaccórach linn abramaoid le Naomh Pól "As beag mo shuim a mbreathamhnas na ndaoine, asé an Tighearna as breitheamh oram." 7. Taréis droch dhíoghail agus tarcaisne na hoidhche, taréis Iúdáis dhá bhrith agus a dheisciopal eile dhá thréigeann, anuair do thaisbeanann solus na maidne é do chathair dhiombuídheach Ierusalem, treóraighthear é ón árd-shagart go teach an Riaghailteora. Agus muna mbeith gur léig árd-righ an domhain srian le na bhfheirg agus le na nantoil, chum a bhréithir naomhtha féin do thabairt chum críche, do anaicfidís na daoine é arís do bhí comh mór san ar a thaobh, mar do rinneadar go minic roíme, ó lámhaibh a námhad. Acht as mairg do chuireann a mhuinghin a nglóir an tsaoghail seo. Níl acht sé lá ó tháinig sé go Ierusalem a meag lúthgháire agus chathréime na ndaoine, d'admháladar é mar rígh ag rádh "Hosanna do Mhac Dhábhid, as beannaighthe an té thigeas an ainm an Tighearna". Acht aniu, cionas d'feicimíd é? Ní luaidhter aon cheart do bheith aige <L 17> chum ríogh-shúidhe Israel - Ni admhaidhthear é ní as mó chum oidhreachta Dhábhíd - Níl aon Rígh orra acht Saésar, agus le gairm mó iarraid siad ar an uachtarán é chur chum báis. Agus gé go bhfhreagrann sé iad ná feiceann sé aon chúis báis air, athchuingíd siad air comhaontúghadh lé na ndroch -mhianaibh, ag rádh, "Bíodh a fhuil, oruinne agus ar ár ccolainn". Uch a dhaoine dhanartha, cheann-dána, as fíor go bhfhuarabhair bhur nguidhe - as trom do luighenn mallacht a chuid fola orraibh féin agus ar bhur sliocht, mar as fiadnuise bhur léirsgrios le ocht ccéad dég bliadhan - bhur tteampall comhthrom leis an ttalamh bhur ccathair ina fásach agus sibh féin scaipighthe go ceithre hárdaibh an domhain. 8. Do bhí se mar ghnáthughadh ameasg na nIúdaighe bráighe do léigeann amach do chinn sollaman na Casc, agus mar do bhí Pilait fonnmhar ar an Slánaightheóir do shaoradh, fiafraigeann sé dhíobh cia aco sgaoilfear, Barrabas no Iosa? Bitheamhnach budheadh Barrabas do cuireadh a mbraighdeanas do chionn marbhtha do rinneadh annsa chathair. Uch a chríostaighe cad é an comhmórtas! Barrabas do chur a ccosmalacht le Iosa - Gadaidh agus dunoirgnídh le fuasgailteóir an domhain. Agus fos eidir shagartaibh agus phobul - shaoitibh agus ársantab, atáidsiad uile ar aontoil chum Barabas do sgaoileadh, agus Iosa do chéasadh. Atámaoid lan d'fheirg ina naghaidh seo do bhí ciontach a ccoir comh iongantach sin, agus foraoir, nách minic do leanmaoid féin go ro dhlúith a neisiompláir? Nach minic do ghnímíd compráid eidir ní éigin saoghalta agus an tanam? eidir thairbhe gan éifeacht agus Día? agus gé go nabraid creideamh agus coinsias linn nach féidir an dá ní do shealbhúghadh, nach féidir foghnamh do dhá thighearna, agus go ccailimíd caradas Dé ma leanamoid ar nainmhianaibh, nach minic ara shon san adeirimíd go ccaithfidh an nadúir chlaoin a toil d'fhághail, gibé ní do thiocfas dhe, bíodh go madh héigean mac Dé do chéasadh arís, a bhás do athnuadhúghadh agus a fhuil fhír-uasal, naomththa le nar <L 18> shaor sé sinn ó sclábhaigheacht agus ó anbhroid an diabhail, do shaltradh fó nar ccosaibh. Ar cosmhail go deimhin, na déanamoid rogha co sofhaicsiona, acht an uair nach féidir an peacadh do dhéanamh gan Dia do thréigean ní fuláir gur bé seo togha agus eidirdheighilt an chroidhe comh minic agus do ghnímíd an peacadh. 9. An aonar gan caraid gan cumann, níl neach acht Pilait amháin ó nar fhéidir leis súil do bheith le furtacht. Do labhair sé go minic ina fhábhar - do bhí sé deimhneach dá neimhchiontacht - ní bhfuair sé cúis ná coir ann. Agus fós as tré na chaomhna neimhbhríoghach do h-oídídheadh é fá dheireadh le na naimhdibh. Múineann coghuas agus inntinn dhó gur cóir é sgaoileadh, acht anuair bagarthar fearg an Impire air atá sé ar mearbhal cionnas do réidhfeadh sé edir a thairbhe agus a choinsias ná chaillfeadh sé caradas Saesair, agus cum sin do sheachnadh, atá sé sásda ar dhul anaghaidh slighidh agus cirt. Géilleann sé go ró fhuiris dhóibh agus fé ghné deighmhéine do Iosa tugann sé cead sladaighthe air do na saighdiúiribh. 10. Leanamaoid anois é go cúirt an Riaghlathóra "anáit nar chruinnigheadar timcheall air, an chuideachta uile", mar adeir Naomh Mathéi, agas smuainimíd ar iomad a phian. Agus ma mheasamaoid gur le hinntinn a anma do anacal do thíodhnaic Pilait do na <L 19> hIúdaighibh é, ionnas go saorfaidís é tar éis a bhfheirgi do shásamh air, ní fuláir go rabhadar na buillídhe do fuair sé ro iomadamhail, agus tré thaisbéanadh áirighthe do hinnistear dhuinn, gur sháruígheadar chúig mhíle. Gé go ninnisid na suísgealaighe stair na páise go dlúith, ní shoillsighid stair na páise go dlúit, ní shoillsighid siad an punc so; agus go deimhin, ní raibh gábhadh leis, mar do innis Esaisas rómpa é. Suisgealaighe an tSean-Reachta. "Níl cuma na sgéimh air - do mheasamair é mhar Lobhar "buailte ó Dhia, agus loitighthe" - (Isaias, c.53-4). Ceangalte do cholomhain; tuitid buillidhe na gcéadaibh ar a cholainn nochtaighthe, agus an fheóil do gineadh ón Oigh Muire le mór chumhachtha an Spiorata Naoimh, atá sí treabhtha le sgiúirsighibh. An té na raibh an solus air mar éadach atá se aghaidh-náireach le feicsinn agus ó cheann go cois níl ball dhe slán." Taréis a bhfheirge d'agairt air gan a sásamg, sgaoilid sid é ón ccolbha, millte, loitighthe, mar chúis gáire agus fanómhaid. Cuirthear fallaing Purpuir air, mar chómhartha ríoghamhlachta, agus an taghaidh do ghnías solás agus aoibhneas na naomh, atá sé dofhaicsionach ó dhóirnibh agus ó sheileagar. Fáiscthear coróin spíona ar a cheann agus cuirthear slat giolcaigh mar shlat ríogha iona láimh - na lámha so le na stíurthar an tóirneach agus le na tteilgthear lasracha londracha na bhfhlaitheas; agus léigid siad a nghlúine ar an ttalamh ag rádh: "Dia dod bheannúghadh a Rígh na n-Iúdaighe". Uch a losa ar chóir do mhórdhacht, dá númhlaighean an domhan, go léir, do thabhairt marso fé tharcuisne, agus an tréidhe so, an Rígh, an fáidh, agus an sagart, ciallaighthe le ainm naomhtha Criost, do mhaslúghadh ar an ccuma so? Acht an tan do raobaid na deilge a cheann, atá a aghaidh (uch go de comh míochosmhail leis siúd ar Shliabh Tabor do dheallraigh mar an ngréin) atá a aghaidh dilinnte le tuiltib, a ghné do bhí maiseamhail ameasg chlanna na ndaoine, atá sé néallmhar, dorcha, agus na súile do tharraing sruth deór ó Pheatar agus do bhuail go talamh sluaigh an fheillteóra i ngairdín Ghethsemani, <L 20> atáid siad gan radharc, gan solus. Nochtaighthe ó gach céim agus onóir, acht amháin a dhaonnacht, atá, nach mór, fuilighthe le hiomad cneadh agus fola, treóruigheann Pilait é leasamuich don halla ionnas, go ttaisbeanfadh sé é don phopul. Uch a Righthe agus agus a phrionsaighe do shíol Dhábhíd - fíréana agus fáidhe, an éseo an té le na rabhabhair ag súil cómh fada sin? fírinne bhur bhfuirmráite agus cóimhlióna bhur bhfhioghúir? An éseo tnúth na ccríoch, solus an tsoineagog, glóir agus fuascladh Israel, solas agus slánúghadh na ccineadhach? Féachaigidh air agus abraigidh féin an aithnigheann sibh fá'n ngné so cómharthaibh a mhórdhachta, agus a dhiadhachta. 11. Atá fuath againn dar ndóith, dóibhseo do bhí ciontach a néacht a chéasta, agus ata gráinn againn mar as cóir ar an dream do thug Mac Dé go dtigh an riocht so; acht ar chompráid leó, as baoghlach go bhfaighfear eadrainn féin iomarcaidh cosmhalachta dhóibh. Adeir Naomh Pól dhóibh seo do chungaimh a bhriathra agus do lean a theagasg, gurab iad a "sholas agus a choróin iad" - sinne, baill aonchuirp Chriost - isé ar ceann é agus ar an ccuma cheadna, ma shiúbhlamaoid do réir a theagaisg agus a shómpla, beimíd aige mar choróin áithis agus lúthgháire; acht ma bhíd ar ndroichbhearta bun ós cionn le nar ccreideamh, agus ma shéanamaoíd é le nar ngníomhaibh an uair admhaidhmíd é le nar mbéalaibh, ullmhaighmid dhó coróin spíona níos géire agus nís pianmhaire, na ísiúd do fígheadh dhó le lámhaibh na nIúdaighe. An meabhraigheann sibh, adeir Naomh Augustín, gur críochnaigheadh mallaightheacht na cineadh dhaonna an lá do cuireadh Críost chum báis? Níor críochnaigheadh, as measa an dream do dhéanas a bhás d'athnúadhughadh tré na bpeacadh, mar do rinneadar na hIúdaighe é a nainbhfhios, anuair do bhi sé ar staid shomharbhtha, agus do chómhoibrígheadar go hainbhfhiosach le toil an Athair síoruidhe. Acht cómh meinic agus do pheacaidhmídne ina aghaidh, as le eólus a dhidhachta do ghnímid é, fágamaid, do réir ar ccumais, a ioncholnúghadh <L 21> agus a pháis gan toradh, agus masluighmíd é anois an uair na fuil buaidh ní as mó ag an mbás air, agus an uar do suidheann sé a nglóir ar dheas-láimh Dé annsna flaithis. AN ROINN DÉIGHEANACH. 12. Triallamaoid anois leis go dtigh an staid dheireanach d'a pháis - go Cnoc dólásach Chalbhari, áit ionar treóraigheadh é tré ghrádh dhon duine. Do bhí sé ar cumas dó diúltadh don chupán do thug a Athair síoruidhe dhó, agus taréis é ghlacadh, do bhí sé ar cumas dó é ól. Budh díomhain comhairlighe righ agus riaghlathóir anagaidh a mhór ghrádha dhuinn, atá gan sómpla annsa tsaoghal. Uch budh hé so ceann fáth íodhbarta móir an Reachta Nua. Isedh a ghrádh dhuinn do bheir dhó túirling ón aoibhneas síoruidhe do bhí aige ar neamh, agus colann daonna do ghabháil chum ar ngalair do iomchar, chum na slabhradha le na rabhamair ceangailte do bhriseadh, chum sinn do chosnamh ó theintibh ifeirinn agus ceart do thabhairt dhuinn ar rioghacht na bhflaitheas. Grádh ná raibh sásta le na anam do thabhairt ar ar son, acht anuair do b'éigean dhó imtheacht go dtigh an Athair, ionnas go gcuirfeadh sé chúghain an Spiorat Naomh, do lonnughadh againn fo ghné aráin agus fhíona i sacramain diadha na hAltóra, mar chuimhniughadh ar a bhás. Grádh ná raibh sásta le na anam do thabhairt ar ar son, acht anuair do b'éigean dhó imtheacht go dtigh an Athair, ionnas go gcuirfeadh sé chúghain an Spiorat Naomh, do lonnughadh againn fo ghné aráin agus fhíona i sacramain diadha na hAltóra, mar chuimhniughadh ar a bhás. Grádh ná léigeann dhó smuaineamh ar féin acht orainne do dh'éineann éadtrom ar a ghuaillibh ualach trom na cruise - agus do tharraingeann ó na radharc na pianta atá le fulang aige. Ní fhaiceann sé acht cruaidh-mhuinéalacht na druinge do tháinig sé chum do shábháil - an chóir do chríochnaigh a mallaightheacht - an anachain agus an tár ata ósa gcionn, agus atá go ro ghar le tuitim, mar chaoir theintighe orra féin agas r a gcathair. Leis na mnáibh do lean é tar éis a dheisciopal dh'á thréigeann, adeir sé: "A ingheana Ierusalem ná guiligidh ar mo shonsa acht ar bhar son féin agus ar son bhar ccloinne". <L 22> Ann ar dtuigsin-ne níl aon ní as mó thuilleann ár ndéara ná Dia, loitighthe, maslaighthe, céasta - ní do chonnaic an nádúir éigcéillidh le brón agus le uathbhás - do bhris cairrge, do mhúc solus na gréine, agus na réalt, do raob fial an teampaill, agus do mhúscail as na tuambaibh na cuirp do bhí léis na céata bliadhan ina ccodhladh, agus fós adeir sé leó. "A ingheana Ierusalem ná guiligidh ar mo shonsa acht ar bhár son féin agus ar son bhar ccloinne". Ionann sin agus a rádh. "Biaidh mo bhás sa gearraimseardha, glórmhar; acht mar a ndéanaidh sibhsi an aithríghe biaidh bhur mhbás agus na pianta neoch do leanfidh é, a ccaitheamh na síorugheachta bearfaidh misi buaidh air, agus eireóchaidh mé an treas lá le caithréim ón uaigh, go dé an fad go ndéanfaidh sibhsi éiseirghi ó uaigh, dhoimhin, dhorcha an pheacadh anna bhfuil sibh curtha? Brisfeadsa na ceangail seo atá oram, agus leó tarraingeóidh mé chugham an domhan uile; cá huair a mbrisfidh sibhsi slabhradha, danartha, cruaidh bhur ndroch-chlaonta, agus do bhiaidh sibh saor ó sclabhuigheacht an diabhail, námhaid choitcheann bhur nanmann? "A ingheana Ierusalem na guiligidh ar mo shonsa, acht ar bhar son féin, agus ar son bhar gcloinne." Is sé an grádhso do chuaidh suas i nathchuinge go dtigh an Athair síoruidhe chum maitheamhnais d'fhághail dhóibh seo do bhí dhá chéasadh, agus go ttesbeánfadh sé dhuinn, nach fuil aon éaghcóir dá mhéid ná caithfímíd do mhaitheamh, mas mian linn maitheamhnas d'fhághail, na aon chosmhalacht do bhreith leis, an fad is atáid na sparraidhe tria na chosaibh agus tria na lámhaibh, a thaobh oscailte on sleigh, agus a cheann iona chriathar on ccoróin spíona, ag iarraidh saorthadh agus trócaire dhá mhairbhtheóiridhe, "Uch a Athair, maith dhóibh mar nach fuil fios aca créad do ghnídh siad". 13. Tar éis na neth do thug ó neamh é do bheith déanta, an tairrigire comhallta - figiúir an tseanreachta <L 23> cóimhlíonta - fiacha chirt Dé díolta - an chineadh dhaonna saor, agus a chreidiomh foillsighthe, adeir sé le árdghuth "Atá sé críochnaighthe", agus ar chlaonadh a chinn imthigenn an t-anam as. AN CRÍOCHNÚGHADH. 14. Léighimíd an domhan uile do bheith dobrónach dolásach ar son báis an té do chruthaigh é, as mó as dual dhuinne deóra na h-aithrighe do shileadh a ttaobh chúise agus ádhbhair a bháis - ar bpeacadh, do thug Mac Dé go ttig an richt so. Dhíobhso do tháinig go Calbharí chum a bháis d'fhiadhnaisiúghadh, do bhí mórán ar chasadh dhóibh abhaile "ag bualadh a nucht agus ag adhmháil gur fírén an duine seo", agas má tá aon duine ag éisteacht liom do tháinig annso aniugh, tré fháthaibh saoghalta, ag geille do nós na haimsire beannaighthe seo, no chum solamnacht an laé d'fhaicsin, déanaidh siad áithris orra, ag bualadh a nucht agus ag admháil gur tré na bpeacaidhibh do céasadh é. An fad atá Iosa Críost ar chrann na croiche, ní mar bhreitheamh atá sé acht mar Shlánaightheóir, ni chum dioghaltais atá sé ann, acht chum trócaire do dhéanamh. Am a bháis, am aithrighe do pheacachaibh chruadh- chraoidheachaibh danartha. Madh iarraid siad le dóthchus, agus le hinntinn a mbeatha do leasúghadh, na grása do cheannaigh sé dhuinn le mór luach a chuid fola, stiuróidhgidh sé iad do réir a dhlighidh agus a thoile ar an saoghalso, agus saothróchaid siad dhóibh féin an bheatha mharthanach, agus an ghlóir síoruidhe ar an saoghail eile. Ar an ádhbhar sin, diúltaimíd don pheachadh mar as tríd do céasadh é, agus comh minic agus atámaid ciontach ann, cuirimíd aríos chum báis é, agus dénamaid a pháis d'athnuadhúghadh. Téighimíd leis go hárdaibh Chalbharí agas an fad do smuainímíd ar a ghéir-pheanaid - ar na buillidhibh le nar loiteadh é, sciúirsighibh a namhad, agas an choróin spíona do chuaidh tre na cheann, ma fhiafraighmid dhe, cad do mhaslaigh thú ar an ccuma so? Freagróidh <L 24> sé sinn gur bhiadh ar bpeacaidhibh lé nar céasadh é. Diúltaimíd dóibh, ar an ádhbhar sin, go bráth aris, cúngnafaid na grása so linn do cheannaigh sé dhuinn tré ba chruis bheannaighthe, atá againn mar shúil, mar shómpla, mar neart agus mar shligheadh, chum sinn do threórúghadh go cathair na glóire. Ní do ghuidhim dhíbh go dúthrachtach, an ainm an Athar agus an Mhic, agus an Spiorata naoimh. Bíodh mar sin.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
