Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Ar Dheacracha na nGaedheal
Title
Ar Dheacracha na nGaedheal
Author(s)
Ó hAllmhuráin, Tomás,
Compiler/Editor
A. Ó D
Composition Date
1844
Publisher
(Má Nuad: Cuallacht Chuilm Cille, 1928)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N IMN1928 70-72> <L 70> <B 1844ls 19L> <C Fil.> <M 8> <T Ar Dheacracha na nGaedheal> <U Tomás Ó hAllmhuráin> <F Má Nuad: Cuallacht Chuilm Cille, 1929> Ar Dheacracha Na nGaedheal. TOMÁS Ó h-ALLMHURÁIN "An Saor Mór" DO CHAN. Lss Uí R. 69. L. 366. A Rí 'tá ró-naomhtha is Do thréine gan chuímse, A Chríost do ghlac daonnacht is do céasadh Dia h-Aoine, A Dhís 'tá cómh-aontach 'san Naomh-Spioraid Bhur gcuibhreann, Seo Gaedhil bhocht' ag éigheamh Ort a ngéibheann do scaoileadh, Má's féidir gur chaitheamar masluighthe i mbrón An tréimhse tré pheacadh do cheapais dúinn fós, Do saorais nuair thaithn Leat is chabhair Tú ar Iób; A Thríonóid go h-éascaidh beir féin Ad' ríoghacht sinn Ó chuing na gCromwellians i n-Éirinn nó saoir sinn! Nuair lingeadar tréin-fhir ag léirscrios ár dtíre, Is bhí tigheas ag na Danes i ngach ceathramha mír dhi; Nuair chlaoidheadar na Milesians le tréan-neart a naímhde, Is fó chíos ag na méirligh nuair ba éigean dóibh stríocadh, d'éist Tú le h-agallmha eaglais ar neoin, Le géar-ghol na gCaitliceach n-easnamhach ndeireoil, Le príomh-shliocht na Banbha ag cneadaigh fá'n ngeoc; Do dhíbris Turgesius is do ghlaodhaidh Tú fád' dhíon iad Ó chuibhreach Norwegians i n-Éirinn do scaoileadh. Gach slighe 'na bhfuil Gaodhail bhocht' i n-Éirinn dá saigheadadh, Ag scríobadh na déirce gan tréine gan reidhse, Fá dhaoirse ag méirligh iad traochta is gan liaghas air; Is daor iad na sraitheanna is damanta as meodhan, Ní féidir na stampanna cheannach gan ór; Féach-sa ar an ndeachmha dár gcaitheadh as treoir, Príosúnacht daor ag na céadta dá fhoídhneamh Ag críochnú gach éileamh fá ghéibheann i mbroíde! Atá cíos ar na sléibhte is níor léigheadh ar a dhaoirse Tá'n míonlach 's an t-aolbhach chómh daor is nár scríobhadh air; Fíor-leath gach éileamh tá 'glaodhach ar na fíor-bhoicht Is saor maith an cléireach do réidhfeadh feadh míos' é; Ní h-éadtrom an tsraith atá ar bhraich is ar bheoir, Féachtar le beathuisce is leathar na mbróg, Dob' fhéidir gurab easbadhach tobac ar Mhór; Má bíonn still ag aoinneach nó braon as a píopa: - Seo an bhuidhean uile shaoghalta fá ghéibheann ag pílears <L 71> Ó! 'Íosa dhil éist linn ag géar-ghol 's ag caoi Chughat, Is ná smaoin sinn do ghéar-ghoin fá'n ngéibheann so choidhche, Cuir saoi álainn éigint go léidmheach thar taoide, Mar Mhaoise do'n Éigipt go saoradh sé a mhuinntir, Do réidhfeadh gach anacra is scaipfeadh gach brón Do chréim sinn le sealad fá easnamh go leor, Le h-éileamh do leagadh ár mbaithis gan chóir, Ár n-intinn go tréith-lag is gan féith 'nár gcroidhe istigh Nár sníomhadh le fóiréigean chomh ? leis an síoda! Ó! 'Íosa, an cóir éisteacht nó géilleadh do'n Réim Ríoghradh Thug Maoilín ar Éire ó'n epoch féin choidhche, do Chriomhthann bhí naomhtha ná d'aon rud dar scríobh sé, Nó an bríoghmhar nó'n bréagach tá scéal Pastorini; Má's féidir gur feasach do'n bhfear so gan gó Gach éifeacht tá i dtaisce i n-Apocalypse Eoin, Má's tréine nó treascairt gheabhaid Gallaibh go fóill, Má's fírinneach Béda is gach a léighim ar Mhac Sinnsear, Amhlaoibh bhí léigheannta nó 'Aonta má's fíor iad. A naoimh uile as Éire tá i n-aon tigh le h-Íosa, Chuir síos ar gach daor-bhruid bhí ag Gaodhail le gabháil tríobhtha, Do mhaoidheabhar ar téarnamh do'n mhéid sin chun críche Arís go mbadh saor iad go léidmheach lán líomhtha; Sléachtaidh is screadaidh ar Pheadar is ar Phól, Ar Bhainríoghan na bhflaitheas is gan dearmad Eoin, Go léighfid ár ndeacracha ar fad do'n Tríonóid; Má spioduigh an Spioraid Naomh sibh na scéalta uile d'innsint, Impighidh gan traochadh nach mbréagnochadh bhur scríbhinn! CEANGAL. Mo chumha tríom' scairt, mo chnead, mo cheasnaghail bróin, Is dubhach mo dhrioch is óm' dhearc bíd srothaibh deoir, Go h-úr ag teacht go bleacht is mo chroidhe dhá dhóghadh Tré phudhair mar mheathadh macaibh Mhíleadh mhóir. Is mór an chreach liom sleachtaibh Chuinn is Eoghain Ar feogh is ar meath gan ceannas dlighe ná cóir, Go breoidhte lag gan seasamh coimhnscear gleodh: - Níor chóir seo mheas nuair glacadh Ruaidhrí i gcoróinn. Coróinn ná ceannas ó Ghallaibh ná stiuir dlighe is riaghail, Níl dóibh i dtaisce le tabhairt ach sciúrsaí is srian, Mór-chíos airgid dá bhailiú is iócaidheacht fhial, Nó i gcarcair greamaighthe bíodh an t-eallach is dá ndíol ar thrian. <L 72> Trian níl againn de'n mheanmain ba chleachtadh dhúinne Ná trian de'n eallach gan scaipeadh againn 's is lag a gcunntas, Dhá dtrian fearthaine le gailge is ar easbadh clúdaibh, Dhá dtrian aindeise 'nár mbaithis agus m' fhad-chumha sin!
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
