Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
A Bhean na gCíoch gCorrsholus
Title
A Bhean na gCíoch gCorrsholus
Compiler/Editor
O'Rahilly, T.F.
Composition Date
1600
Publisher
(B.Á.C.: Hodges, Figgis & Co. Ltd., 1912-1913)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
A Bhean na gCíoch gCorrsholus A bhean na gcíoch gcorrsholus, noch do chonnarc ó chianaibh, mo bheith ag coill th'óghachta badh aoibhne liom 'ná iarlacht. Mairg do nocht am' ghoiresi th'ucht is do chíocha corra; mó do threaghd mo chroidhesi mar do fhéachamar ortha. A Dhé, is beag dom dhonasa i measg an tighe uile féachain ar th'ucht solasa ré ndul dom leabaidh luighe. Níor chodlas uair d'aon-oidhche, ó thárla mh'aire ar th'fhéachain, gan osna nó éagcaoine fád cheannsa, a dhreach dhéadla. Mé d'fhéachain ar th'aol-uchtsa, - truagh nár dalladh mé roimhe; mór do ghearr dom shaoghalsa féachain an ochta gilse. Ní tug cú dá céad-chuaine, ná lacha do linn uisge, ná bean d'fhear aon-uaire oiread mo ghrádha dhuitse. Bím le hiomad t'ionmhuine ag tuile bhróin dom báthadh; mh'fhortacht, a chúl fionnbhuidhe, ní thiocfa do shíol Ádhaimh.
Mar bhím gan do radharc-sa ní fhuilngim bheith at éagmhais; bheith trian uaire at amharc-sa ní fhéadaim, a shaor shéaghain. Mo chroidhe do ro-ghortuigh méad mo ghrádha dod dhreich gcoimhthe: dóthain phrionnsa d'osnadhuigh do-ghéabhthar uaim gach n-oidhche. Bím ag iarraidh uaigneasa mar fhortacht mór dom aigneadh; do bheith ort ag smuaintiughadh ní fhéadaim cách do chaidreamh. Ní chreidim uaidh aon-luidhe, gé madh eólach é ortsa, damh dá ndearbhadh aon-duine nách tú is áille san domhan. Ní chreidfinn ó phríomhfháidhibh go dtáinic do shíol Ádhaimh aon-ainnir ba fíor-áille ná thusa, a throigh bhán-tais. Go ríomhthar na réaltana nó drúcht ar féar faithche, trian mo ghrádha éagmhaise go brách ní fhéadfainn d'aithris. 'Snámh i n-aghaidh tréan-tuile, nó is cur gaid um ghainimh, cur rem leigheas d'aon-duine ón toil don mhnaoi do radas. Nách nár don mhnaoi shéaghuinse bheith dom mhealladh gan adhbhar, 's nár mheallas féin aon-duine do mhnáibh ná d'fhearaibh talmhan.
Bean do bheith dom shír-mhealladh damh ní hiongnadh dá aithle, 's gur mheall bean go fírinneach Solamh fa hiúlmhar aigneadh. Ovidius glic glantsolus, cidh lán d'fhoghluim a aigneadh, dearbhaimsi gan amharas go dtáinic le mnaoi a mhealladh. Rí an domhain go ndeaghthuairisg do mheall bean é go hadhbhal, Alexandar an-uaibhreach, go dtáinic do mhnaoi a mhealladh. Gráinne ghasda ghruadhsholus do mheall sí Diarmuid déadla, go ndeachaidh lé i nuamhphollaibh, gur thuit le Fionn 'na héaraic. Mac ríogh go réim n-urradhais, Conall Gulban an ghaisgidh, tug grádh d'Eithne Uchtsholais, 's dob aithreach leis a thabhairt. d'éis Conall dá tarrachtain rugadh uaidh í go hathlamh; ro b'iomdha gleó gráineamhail fuair Conall ina deaghaidh. Gá dtáimíd dá ndeagh-áireamh, ar mealladh le mnáibh domhain do mhíleadhaibh mear-áille do ghoimh an ghrádha folaimh? Ní hiad adhbhair mh'éagnaighse, - measa liom féin mo mhealladh don inghin shaoir shéaghainse, don ghrádh disi do radas.
Mar táim d'éis a grádhaighthe, uaidh muna fhaghar fortacht, deimhin damh go háirighthe go dtiocfa dhe mo dhochar. Coll is nion go nua-ghloine, is dá choll ar n a gceangal, ruis is coll go cruadh-shnoighthe, ainm na mná so dom mhealladh. Gidh bé bhias re síor-thuigse, atá an sloinneadh re leanmhain mar ainm ar shruth fhíor-uisge thiar isan Mumhain meadhraigh. Bean do ní mo dhocharsa ó nách lámhaim a guidhe, mé d'fhortacht ón ro-thoilse sirim ar Oighre Muire. Dá mbeith ríoghan an ruisg mhoill oirne ag amharas cumainn, ciabh ghlansholus ar ghné an óir, do b'é an t-amharas éagcóir. A bhean na gcíoch gcorrsholus.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services