Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Meascra ar an Saol in Éirinn, 1841-1844
Title
Meascra ar an Saol in Éirinn, 1841-1844
Compiler/Editor
Breatnach, P.A.
Composition Date
1841
Publisher
(B.Á.C.: NUI, 1991)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N Éigse25 105-112> <L 105> <B 1841 19L> <C Fil.> <M 8> <T Meascra ar an Saol in Éirinn, 1841-1844> <U P.A. Breatnach> <F B.Á.C.: NUI, 1991> Meascra ar an Saol in Éirinn, 1841-44 Dob fhios dóibh mé bheith bocht is do mheas siad mé go claon Is go bhfullangin leam thoil bheith amhla ar feadh mo shaoghail. Do mheas siad mé is fíor mar aon da mbuídhean fós Do ghlacfadh breab is díol air mo Vote, air mo Vote. Chorus Ó náire dhóibh súd choídhche do reicid mé mar stór, Ní bheidh mé ionna ccuíbhreach ó! choidhche leam ló. Mo Vote ní liom é fós, is ní reiciod é gan toil Do mhéirlicc d'fhúig me 'mbrón is chuirfeadh me le olc. leam dhútha é, leam thír is tabharad é gan stad Dhóibh seo 'tá 'cabharadh leinn go fíor mar dhéinfidh fear. A ttaobh iad saidhbhir anois is meise go bochd fós Do thuitinn go faon síos sul d'éisdinn lena nglór; Dá olcas a mbreith orm níl beann ortha ná spéis, Tá m'anam bochd agam le sábháil mar gach n'aon. Chorus <L 106> <B 1844 19L> Tadhg Ó Horragáin cct Mo ghrádhsa an sagart breágh naomhtha do spreagann dúinn bréartha Chríost, Do sgrídhig an leitir faoi shéala chum Rogers an chladhaire fíll, Do fuair dam an fheirm dheas niadhta mar ar chathamair tréimhse dh'ar n-áois; Is do chuir so chum ratha 'na dhéig sinn is ní raibh eagla Dé 'na chroidhe. A chairde, druidigse taobh liom is neosadh me sgéal beag dhíbh Air fhear tíghe leanabach shéanmhar charthanach dhéarach mhín Dá chuir óna thigh, óna shaoghaltacht, ó shaothar a ghéag 's a chroidhe, 'S dá mhéid do rínse don éirleach gur bhuaidhse air go léir mar ghníomh. <L 107> Le héagóir do chuireadh as áit me 's brón liom é dh'áiriomh díbh Mar gheall air na dlighthe bhí láidir do lagaidh mo chráisde síos; Thugassa seilbh suas láithreach le hosna go hard am chroidhe 'S a cháirde, cabhas nár bhféarr súd ná seasamh go hárd le dlíghe? Tadhg: "'S a landlord, féach air an méid so 's ná cuir iad air straodh ná air fán, Ál maith cloinne gan éifeacht gan tuisgint gan áos, mo chás! 'S go bhfuil a gcáirde gairid go léunnmhar is an osna go léir 'na lár, 'S má chuirean tú an sgaipe air an méid seo gur damuint duit é go bráth." Rogers: "Do thuigios gur ró-mhaith an díol duit do bharra gan chíos do fhághail Is mar bheadh gur thugais an dlíghe suas ní fhágfuinn ort críth ná árd; Do bhrúghfuinn 's do bhrisfinn do chroidhe ionnat is do dhéanfuinn ort díoghaltas árd 'S mar chastar a thuille is a' tslíghe orm go gcuiread a mbuidhin chum fáin!' Tadhg: "Ní thuigim gur ró-mhaith an díoghal dam an barra gan bhríghe sin d'fhághail A n-áit mo chuid leasuighthe is íoluig is saothair mhaith mhín mo lámh; Táid na prátaoí meata agus millte 's gan fairsinge bídhe le fághail Is tuigim gur ró-lag an díol dam mo bharra gan chíos 'na n-áit." <L 108> "An té chídhfeadh banaltra an tighe úd dá cuir as a tigheas chum fáin 'S a shághal beag leanabh 'na timchioll is tuille dhon bhuidhin dá gcrádh Gan fághail air fhoithin ná air dhíon dóibh acht an fhearthuin sa tsín tar bárr, Acht dá rádh leo, "Glanaidh ón ttigheas so, 's ná tagaig am líon go brách!" 'S as é dúbhairt bean aosda an tighe úd is í a' tuitiom san aois go hárd: - "Ná cuir amach as mo thigheas me, 's gurb id é do chíos am láimh Chum go dtiocfaid mo charaid am thimchioll 'nuair bhiadsa 'co sínte air chlár, Nó geallaim má dheineann tú an gníomh sin go ttabharfadh tú díol an' áit." Rogers: "Ní cíos do ireann mar dhíol dam acht an fheirm gan mhoill do fhághail, Is do bhriseas an marga bhí aguinn nuair ná rabhse agut scríbhte óm láimh. Cuirfeadsa amach as bhar ttigheas sibh go Corcaigh sin síos chum fáin, Nó anunn tar fairrge chuíbhtheach mar a bhfuil tuille do bhur mbuidhean tar lámh. Tadhg: "Tabhair díol a ttighthe nó a ttigheas dam a bhfalla nó a gcladha nó a gcrann, A ndrain fé thalamh nó a síolchur nó a bhfeirm dheas mhín gan doubt; Tabhair mola beirte nó trír dham mar shásamh nó díol dam ann, Is dá ccorrófádh céad guinea buidhe dham ní cheapfainn bheith díolta am fhoghail." <L 109> Rogers: "Mara mbeadh an tigh mór do rinneassa láimh liom ní chuirfinn go bráth ort dríon; Geallaim ná cuirfinn as d'áit tu acht gur luigse thar barr um shlíghe, mar do dhíoluis do chíos is gach táille is do chuiris an áit chum cinn Is tuigim gur éagóir do dhearnas, is maith dham go bráth ód chroidhe." Mo shlán beo cuirim go léanmhar go dtí an gleanntáinín gréine úd shíos Mar a mbíodh fairsinge is féile 's cead aige an straodhaire suíghe, Mar a mbínnse a' branar 's a'raoba go moch is go déanach cruinn, Is go deimhin níor cheapas ar aon chor go mbeadh an rith orm féin gan mhoill. <L 110> <B 1844 19L> 3. Domhnall Ó Conaill: "Duine na ndaoine" Aon do chlann Gaodhal cct do Dhomhnall Ó Chonuill Tá éigse na hÉirionn 's a' dáimh go binn Air aon ghuith le chéile go hard dá mhuidheamh Mar sgéal suilt d'fhir Ghaodhalach nach gábha dóibh caoi Air Caesar gur saoradh neaspleághach le Gaill. Ní léigfeach Mac Dé dhóibh an mál do chluidheamh Ná a dhaora le héitheach fé láimh a naímhead, Tá an naomhspiorad dá chaomhna agus Máthair Chríost Chum Éire do shaora go brách arís. Air ttréanfhear níor thréig riamh a pháirt le Gaoidhil Acht a' réighteach a ngéarbhruid le bádha agus gnaoi Dá saora ó gach géibhin is práin dá mbíd Gan séana gan staona gan sgáith gan díol. Laoch don fhuil Ghaodhalach is fearr sa Ríoghacht Do dhaorphoic ná staonfeach go brách ón gclaidheamh, A léaghan is a n-éirim rug barr ó Ghaill 'S a ngéarthroid nuair théighid leis 'sé an bás do gheibhid. <L 111> Séimhfhlaith gan aon locht tug grádh do Chríosd Dá bhréithre, do chléir is dá mháthair mhín 'S a' dréim seo ná géilleann do ráth na naoimh Aon ghéag uilc a nÉirin ní fhágfuicc díobh. Air éifeacht a bhréithre tá trácht sa Ríoghacht Is chuaigh sgéala air a thréithe don Spáin is don Fhrainnc, Tá léaghabh annsa nGréig air a cháil go cruinn Is dó féin agus d'Éire tá an Pápa a' guidhe. Glaodham go haorach is go hard air fhíon Is taosgfaimid daorphunch a ttábhairne an ghrinn, Fir Éironn le chéile ag ól sláinte ó chroidhe Saoghal fada is réim chuige a nGráine Mhaoil. Tá air nglé-churradh laochda ag cur báire ar Ghaill Ní réighfig go héag leo go ccráidh sé a gcroidhe; Ní bheidh aon aco a nÉirinn le fághail gan mhoill Is mar chéile aige féin sea bheig Gráine Mhaoil. An Ceangal A Dhomhnaill Uí Chonuill, a churradh na nGaoidhiol 'sa ttreoir, Is mórtas liomsa nár chuireadar Gaill tu air feoghadh; d'amhdheoin a ndlighthe is tu duine na ndaoine fós 'S a bhFódhla a bhfuirim go bhfaiciom tu ad rígh fé choróin.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
