Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
The Penitential Psalms in irish Verse
Title
The Penitential Psalms in irish Verse
Compiler/Editor
Ó Cuív, Brian
Composition Date
1650
Publisher
(B.Á.C.: NUI, 1956-1957)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N Éigse08 43-69> <L 46> <B 1650c> <C Fil.> <M 8> <T The Penitential Psalms in Irish Verse> <U Anaithnid; eag. Brian Ó Cuív> <F B.Á.C.: Ollscoil na hÉireann> An Céad Shalm A Rífhlaith ná hagair mé 's ná himir orm fraoch t'fherge, dén go mín ré biobhaidh laig, 's ná bagair oram romhairg. Dén trócaire orm a n-am ó tám am othar anbhfann, slánaigh mé ó táim go tinn gan neart a ccnáimh ná a ccuislinn. <L 47> Do chriothnaigh mh'anam go lér, a Dhia, ó righnios h'aimhréir, acht, a Thighearna, ca choin fhóirfir orom óm imghoin. Fill orm, a Dheaghrún, do sheirc, tárthaigh mh'anam ó dhrochbheirt, tréd thrócaire slánaigh mé ó mhórmhilleadh chneadh gcroidhe. Óir a mbás tá dearmad ort ag lucht dionganta mórolc, 's a n-ifearn chíordhubh na bpian cia aidmheós do cheart airdrígh? Tá m'osna do dhruim deacra ag síoriarraidh furtachta, tá mo dheór gach oidhche ar fad go mbrón ag tuar mo leapach. Cuthach do mhearaidh mo rosg as claochlódh chélle mh'amharc, uch mo-nuar gar arsaidh mé go muar eidir mo náimhde. Fillidhe uaim go teann te gan neach d'anmhain am aice, a lucht réabtha an reachta ríogh le ngléastar neart na míghníomh. <L 48> Óir do-chuala an Rígh mo ghul 's as binn le a chluais a fhoghur, do fhill uaim fraoch a ghnúisi 's d'fhéach oram tré mhíchúisi. Do-chuaidh mh'ortha a láthair Dhé 's dofuair éideacht go ro-ré, ro-réidh, nóta lch.68 's gach ar shirios dom rochtain fuaras ós tuar beannachtain. Uathbhás orrtha as náire bíodh, mo bhiobhaidh do char míghníomh, filltear uaim lán do náire go luath an drong mhínáire. An Dara Salm .i. Beati quorum Beannaighthe an lucht ó a lochta fuar fuasgladh is fothraga, 's as beannaighthe arís an dream fuair folach a ndrochchéimeann. Beannaighthe an tí nár agair Rígh nimhe 'na pheacadhaibh, 's nach bhfuil meabhuil 'na chroidhe acht foghar na haithrighe. Ar an adhbhar gur éisd mé do chríon mo chnámha re sine, as mé gach lá go brónach ag gártha 's a comharca. <L 49> Gach énló 's gach oidhche ar fad is mé a lár mo námhad, as trom leam neart do láimhe trem uabhar muar mínáire. Ann mo bhrón do filleadh mé óm bhaois s ó shaobh céille, an tan do gonadh mo chlí re dealg docrach an Airdrígh. Dhuit-si féin nochtas mo locht ort gé nach raibh a bhfoloch, mh'aindligheadh ort nír cheil mé le foladhibh bhrat mbrége. Adubhras “aidmheód m'éigceart am aghaidh go haithmhéileach dhuit-si, a Airdrígh na cruinne,” 's do mhaithis a ndearnuim-ne. Chugad-sa tar a cheann so re horáid bheóil is ochta naoimh an bheatha triallfaid sin 'na aimsir fén as maighdin. Gidh eadh a n-aimsir na díle 's na n-uisgeadh mór muiridhe ní lamhthaid air déanadh ann nó dul 'na ghar sa ccomhlann. <L 50> Ó threabhlaid as tú mo dhíon do thimchil mé sa ghairbshíon, lúthgháir mo chroidhe tú sin, scrios a bhfuil ar mo thí-si. Tuigsi dhuit do-bhéara mé as iúl fíor ann do shlighe, dhíot ní thóicfead mo shúile do sheachnadh na neamhchuimhne. Mar each buile ná bíodh sibh, ná bíodh fós mar stal ghraidhi, ó táid siad gan iúl gcélle ag rioth ré toil n-ainmhéin. Aghastar re a ngiallaibh cuir as gallshrian trén dá gcreapuilt don lucht sa chlaonas ód reacht 's nach druideann leat a ccuideacht. Líonmhar sciúrsa na bpeacadh staonas ó iúl deaghratha, trócaire Dé mur ré lán um fhior an dóchuis iomláin. Lúthgháire 'gus meanma bíodh oruibh a hucht an Airdríogh, an méid leanas an t-iúl ceart as glóir a n-am na guaisbhreath. <L 51> An Treas Salm .i. Domine ne in etc. Ad chuthach ná smachtaidh mé ná ad t'fherg, a Rífhlaith nimhe, biodhbhuidh thréth ní cusbóir dhuit, a Scriosdóir na n-olc n-ordhairc. Óir do shoighde am chlí dá ghuin atáid sáite go docuir, doluidh orm neart do láimhe dom threasgairt go ro-láidir. Níl sláinte am chorp ód ghnúis dte, níl síth ag cnámha an chuirp-se ó ghnúis mo pheacadh go ngráin do chuir ar mh'aigneadh orghráin. Dochuaisiod os ceann mo chinn líon mo pheacadh go hinnill, mar ualach mhic leisce trom do throm a n-ualach orom. Do lodh mo chneathach go lér 's do thruailleadh siad go ro-bhrén, óm dhíth célle atáid sin go lér tar éis mo mhillti. 'Mo thruaidh go deireadh tá mé 's go crum fós go herr mh'aoise, ó thús laoi go fuineadh nóin tá mo chroidhe fa aonbhróin. <L 52> Mo chaoldruim 's mo chalann chuil lán do bhriongaracht macnuis, fada óm choluin-si bheith slán ó bhfuil oram do sheachrán. Do buaidhreadh misi ré cian 's do humhlaidhadh rem ainmhian, dorighnios gnuasacht go nuaill re sprocht croidhe is re hanmhuain. Ad láthair, a Rígh na rann, mo mhianta uile gá bhfuigheall, m'osnadh mór nír folchadh ort ná mo sprocht go fóill ar h'amhorc. D buaidhreadh mh'anam go lér, d'imidh mo bhrígh óm dhrochmhén, do chlaochlaidh deallra mo rusg, 's ní bhfuil agam re hathuidh. Chuaidh am aghaidh mo lucht gráidh, mo lucht cumainn is comhráidh, do-níd oram go teann te an dream agam ba dísle. 'S an chuid dham bu goire dhíbh 's a bhfad uaim-si do sheasdís, 's an lucht bhaoi ar tí mh'anma foirneart oram d'imreadar. <L 53> An mhéid dhamh bhí tuar na n-olc dímhaoineas do ghnáth labhroid, meabhuil fós 'na ccroidhibh cuil ó mhaidin go nóin smúainid. Misi mar bhobhrán ní chual ní dá ndubhairt an drochshluagh, 's mar bhalbhán gan teangaidh bhras focal riu-san nír chanas. Táim fós mar fhear gan éisteacht nach ccluin fuaim nó mórbhéiceach, 's mar neach gan teangaidh 'na bhél le tagradh na n-olc n-abhél. Do bhrígh gurab tú mo dhóigh, a Rígh as Aon 's as Trínnóid, béarair dhamh éisdeacht, a Dhia, a-nos ó táim a n-imchian. Óir adubhras “tar eagla go mbedhdís dom dhísbeaga mo bhiobhaidh nár chlaon ó ghó is iad fam chlaoi fá lántsógh; dá tteagmhadh dhamh mo chossa do sgiorra ó a mbrosdadh-sa, labhradar oram go mór 's do chuir oram cair anmhór.” <L 54> Óir atáim deónach rém thoil chum na sciúrsadh taoi fam chomhoir, ar mh'aghaidh do ghnáth bí an brón gach slighe a mbím ag iompódh. Óir aithreósad mo lochta do shúil re ham fuascolta, biaidh mo smuaineadh go gér glan go ndér os ceann mo pheacadh. Gidheadh toi beó mo náimhde 's do neartuigh orm mh'eascáirde, 's do líonadar orm go dían mo lucht fuatha tré ainmhian. An lucht íocas maith re holc do-rinn mo chlú-sa d'fhuadoch, mar do leanas reacht an ríogh 's mo thoil a dul re deghníomh. Ná tréig mé, a Rígh na rann, 's ná fágbhuidh mé a n-achrann, a Dhia, mo shláinte 's mo thriath, fóir oram ón ainmhian. An Ceathramhadh Salm .i. Miserere Dén trócaire orm, a Dhia, a Shlat Órdha, a Mhic Maria, do réir tuile do ghrása tárthaidh mé óm mhíghrása. <L 55> Amhail as líonmhar do mhaith 's do mhórthrócaire, a Rífhlaith, tóig dhíom, a Dhia, mo lochta 's gach gníomh as tuar mallachta. Nigh a-rísd 's a-rísd eile urchóid chneadh ar ccroidhe-ne, 's ó gach peacadh glan go lér mh'anam bocht-sa na mórchréacht. Aithnidh damh féin mo lochta, móide mh'iarraidh furtachta, ionnam do ghnáth guin a ccolg, uch, nach iad fead ar fuarlorg. Dhuit a-mháin do pheacaidh mé, ar mh'olcaibh ataoi 't fhinné, go bhfaicthear ceart do ghlór bhfíor 's go mbuaidhtear leat breith airdríogh. Féachtar leat mar gineadh inn a líon peacadh go hinnill 's gur ghabh mo mháthair mé ón fhior, a lúib pheacadh na sinsior. Féach fós mar as tocha libh fírinne bheacht gan bhréagaibh, d'fhosglais dhamh diamhra do rúin as ruinn h'eagna d'fhior mhírúin. <L 56> Craithfir oram ísóip ghlas is glanfair mé óm dhomblas, nithfir-se mé go geal glan 's bu gile mé ná an sneachta. Lúthgháir dom éisteacht béarair is sódh, a Uain d'eisérigh, is lingfid lé sógh iar sin cnámha uirísle ó phiastaibh. Fill óm pheacadh do ghnúis te, fill om chionta fraoch t'fherge, folmhaidh go lér mo lochta sul tígh am na guasachta. Cruthaidh croidhe glan am chlí, a Íosa, a Mhic an Airdrígh, athnuadhaigh am chliabh, a Dhia, spioraid díreach ar énrian. Ná díbeir ód láthair mé, a Bhreitheamh fhírcheart fhírré, 's do sbiorad naomhtha ón glan cliabh ná beir uaim-si trém ainmhían. Aisig dhamh, a Dhé nimhe, do shláinte go suilbhire, 's réd spriorad príomhláidir docht foirneartaigh mé go neamhlocht. <L 57> Múinfiod do lucht an éigceirt fíor do róid go n-eiséirigh, is fillfid ort go rún bhfíor an dream nár stad ó mhíghníomh. Óna folaibh tárrthaidh sinn, a Luibh Leighis mo mhíghrinn, a Dhia, 's a Dhia mo shláinte, 's mórfad do cheirt neamhthráighthe. Oscuil, a Mhórfhlaith, mo chab, 's canfaidh mo bhéal do mhórdhacht, tá h'ainm ionmholta gan ghó ó éirghios grian go h-iompódh. Dá madh toil leat iodhbuirt uaim do-bhéaruinn duit gan míghruaim, holocausta ní háil leat acht croidhe brónach cráibhtheach. Spiorad umhal fá neart ghleóidh iodhbuirt iodhan don Trínnóid, dimeas ar chroidhe gan bháois is lán d'orchra ní tugaois. Dén go maordha réd thoil mhaith ré lucht Sióin, a Mhórfhlaith, go dtóicthear na múir neamhdha Ierusalem, a Thighearna. <L 58> Fan amsoin gébha tusa iodhbuirt cheart go hurusa, holocausta 'gus offráil, 's na ba dhuit dá síoroffráil. An Cúigeadh Salm .i. Domine exaudi etc. Éist mh'oráit, a Thriath na Ríogh, is tiagh dhot láthair mh'imshníomh, féach ar ghearán mo thuirsi, fóir seachrán m'olc n-anchuimsi. Ná fill uaim h'aghaidh gheal, a Mhic dár mháthair maighdean, gach ló a mbruid a mbia mé éist-si go prab mo thuirse. Gach ló ort-sa ghoirfios mé, ná dén faillidhe am ghuidhe, dot láthair mo ghuth dá ndeach, gabh chugad é gan fhuireach. Chlaochlóidh mar dheataigh gan bhrígh mh'aimsir uile go neimhní, mo chnámha críon atáid soin mar ghual gríse le lasoir. Do buaileadh mé mar fhéar mboth chríonas le láimh sul mbeantor, 's do thiormaigh mo chroidhe am chliabh ó bheith dhamh-sa gan neartbhia. <L 59> Ó dhearmad dhamh-sa do chur am arán blasda bríoghmhur, gan a thomhailt leam le seal, do fhágbhaidh mé go meirtneach. Ó ghuth mh'osna is mh'orchra cléibh mo chnáimh dom chroicionn taséin, ceangailte 'gan fheóil ghlan bheith eatarra ag eadrasgan. Le pellicán an uaignis cosmhuil mé ó chommbuaidhri, is le préachán na hoidhche a seanteach ag éagcaoine. Ag airnéan san oidhche dhuibh bo gnáth misi go maidin, mar ghealbhunn uaigneach sa teach uaidh ór imghidh a chaoimhtheach. Ma cian lá oram ag cur mo bhiodhbhuidh bíd tré dhúthrucht, 's gach neach dobhíodh dom mholadh am aghaidh 'seadh thángadar. Bhínn ag ithe na luatha mar arán 's mé commbuartha, 's mé ag cumasg mo dhighe le déaraibh na haithrighe. Ó ghnúis t'fherge mhearaidh mé 's ód dhíogán cheirt rém bhaois-se óir dom thógbháil threasgrais mé ó mhórdháil mhóir go hísle. <L 60> Mo laethe gan bhrígh do chlaon mar scáile le hucht gciothbraon, do thiormaidh mé uile mar fhéar a n-am earraidh ón aidhér. Gidheadh thusa, a Rígh na ndúl, go síor mairfir gan chlaochlúdh, 's do chuimhni ann gach aois dá ttig fa mhuirn go síor mairfidh. Gidheadh thrá ag éirghe dhuit dhéanair trócaire oirdhuirc ar lucht Sióin ós é a am 's gur mithidh iad d'anaclann. Ann a clocha dofuair dúil an lucht dhuit-si is aois deaghrúin, ar an talamh as sealbh dhí trócaire air-sion do-dhéanaidh. Biaidh faitighas fíor roimh h'ainm ar chiniochaibh an domhnain, 's ar ríghthibh rachtmhara rann réd ghlóir, a Thriath 'gan anbhfann. Óir do thóg Sióin an Rígh 's dochífear 'na ghlóir áirdrígh 'na shuidhe ríogh mar bhias sé ós ainglibh airdrígh nimhe. <L 61> Ar ghuth na n-umhal d'fhéach Dia 's ar a nguidhe Mac Maria, mímheas ar a nglór ní thug Airdrígh na n-ógh 's na n-easbul. Scríobhthar iad so go ceart beacht san líne atá gan toigheacht, 's a puball nach rugadh fós molfadh an Triath go n-ardghlór. Óir do fhéach ó aird nimhe Airdrígh na n-ord n-ainglidhe, d'fhéach ó neamh ar talmhuin truim Fear Fóirighin gach leattruim. d'éisdeacht re geará na mbocht tá fa chuibhreach go docroch, 's do scaoileadh gébhann na cclann do chaill a sinnsior anbhfann. Dochum h'anma-sa d'aithris a Sión a ríghfhlaithis 's a nIerusalem do bhladh re díograis gráidh do mhóradh. Ag tiacht do phuibleacha a n-aon mur thoil énfhir d'éntaobh 's na ríghthe do Thriath na ríogh ag umhlughadh go mórghníomh. <L 62> Do fhreagair é do ghlór chaomh a slighe an cheirt an macaomh: uibhir aithghearr mo lá-sa foillsigh dhamh tréd mhórghrása. Ná goir oram-sa ar mh'ais a lár mo ló, Airdrígh Párthais, ó gheiniolach do bhliadhna go geiniolach n-imchiana. Fúiniméd an talmhan truim do chur tú go róchomhthrum ó thús, agus gníomh do dhód na spéiridhe thuas impós. Imeochaidh uile go lér iad-sin 'gus beir-si iar-séin, áirseóchaidh uile mar ní an t-éadach théid a n-imbrígh. Mar bhrat uachtair aisdreóir iad, aisdreóir iad-san ar énrian, gidheadh gan chlaochlódh biadh tú mar thú féin gan athrugha. Bliadhain leat ní racha ar gcúl, a Rígh nimhe na mórchlú, ós gan tús gan deireadh dhuit, a Fhir as Aon 's as Trínuid. Clann do sheirbhíseacha féin déanaidh comhnaidhe iad-séin, 's gach síol uatha do geinfar stiúrfar tre iúl mbeannachtan. <L 63> An Seiseadh Salm .i. De profundis Ó áitibh doimhni bhéic mé chugad, a Ríghfhlaith nimhe, éist mo ghuth, a Rígh na rann, anos ó tám a n-achrann. Bíodh do chluasa go haireach ag éisdeacht rem agallmha tuirse ná dén lem ghuidhe, a Thriath na sé sochuidhe. Má chuirir gach peacadh a suim, a Dhia, nó a miodh comhthruim, cia lér féidir seasadh leat, a Rígh nimhe na móirfheart. Óir ad t'fhochair tá go buan trócaire agus síth anmhuar d'iomchras go bhfoighide leat tríd dhlighe, a Rígh ro-cheart. d'iomchuir le fíorghlor a bhél mh'anam-sa na n-olc n-abhél, do chuir m'anam uile a dhóigh ad mhaith, a Thriath as Trínóid. Ó choimhéd maidne go moch go dul don ghrén do chodladh do chuir Israel a dhóigh a Ríghfhlaith nimhe gan anmhóin. <L 64> Ór maille ris an Rígh mhór tá an trócaire ro-mhór, 's as líonmhar 'na fhochair atá fuasgladh daoine tré ro-ghrádh. Saorfadh sé Israel go lér ó uile chair is ainmhén, mar sin go saoradh inn uile Príomhthobar na trócuire. An Seachtmhadh Salm, .i. Domine exaudi etc. A Thighearna, éist rém ghuidhe, gabh ad chluasa mh'urnuighthe ad t'fhírinne ar nach ttéid claoi, beir breith ad cheart lem égcaoin. Ad bhreitheamh ná suidh go gann léd mhodh féin ataoi anbhfann, óir ad láthair ní ba ceart gach neach dar ghin ór sinnsear. Óir ag foleanmhain orom tá mo bhiobhaidh mhíchothrom, d'umhlaidh síos go talmhuin thruim an t-anam taoi am chaluinn. A n-áitibh dorcha do chuir mé mar na linte fuair oighe; a n-achrann mo spiorad taoi 's mo chroidhe am chliabh ag éagaoin. <L 65> Ar na seanlaithibh anunn ní bhínn gan chuimhne agam, smaoininn h'oibreacha go lér, a Ríghfhlaith ataoi rothrén. 'S a n-oibreacha do lámh go neart dobhínn ag caidriobh fá seach, ba bhinn lém chroidhe a nglór sin 's gach ní ón tí ó dtigid. Do shínios chúd mo lámha re brón 's re rófíorghrádha, m'anam dhuit-si críon do chlaon mar úir ar nár luidh ciothbhraon. Déana dithnios dom éisdeacht, a Thriath nimhe as sobhéasach, do thréig mo bhrígh mé gan neart 's mo spiorad uaim-si ar n-imtheacht. Ná fill uaim do ghnúis mhaordha, a Rígh dhamh-sa as iontaobhtha, d'eagla mo dhul síos a bpéin mur an lucht do-ní h'aimhréir. Cluintear leam-sa ar ló go moch do thrócaire go naobhdhocht, óir ionnad atá mo dhóigh, a Mhic do shíol ó bhanóigh. Foillsigh dhamh-sa do ghlór mhín an tslighe a ndéanad tathígh, óir as chúd do thógbhaidh sinn m'anam meirtneach is m'intinn. <L 66> Tárthuigh mé óm bhíobhaidh ós ort shirios imdhídin, múin damh mar dhéanas do riar ós tú mo Dhia 's mo Nerttriath. Do spiorad mhaith stiúrfaidh mé a ród díreach na slighe don talmhuin as fíorghlan smacht a mbiad go síor gan ghuasacht. Ar son h'anma sirim ort, a Rígh nimhe go neamhlocht, beodhaidh mé a cceart do ghrás, a Fhir fhóirios gach cruaidhchás. Ó threabhlaid mh'anam béarair, a Uain ó bhás d'eiséirigh, ad thrócaire sriosfair uaim mo bhiodhbhaidh 's mo lucht míruain. Is lucht buaidheartha m'anma atá san olc rochalma scriosfuir ós mé do sclábhha 's gur tú fós mo Thighearna. Antiphon Ná cuimhnigh, a Rígh, mo lochta ná mórolc mo shinsear-sa, 's ná dighil fós a bpeacaidh ód-chír méad ar nguaisbhearta.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
