Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Mise agus Pilib a' Chleite
Title
Mise agus Pilib a' Chleite
Author(s)
Beirt Fhear,
Pen Name
Beirt Fhear
Composition Date
1907
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1907_12_07_05a> <L 05> <B 1907> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Beirt Fhear> <F An Claidheamh Soluis> Mise agus Pilib a' Chleite. Bhí an oidhche ann agus mise is Pilib a' Chleite ag teacht a bhaile ó'n Óghmaigh. Bhí sé ag cur sheaca go tiugh, acht má bhí féin ní raibh aon fhuacht orainne. Bhí gal na traeneach ag dul fé'n tsuidheachán a bhí fúinn agus brat ceoidh ó'n dteas ar an dtaobh istigh de'n fhuinneoig. Arsa Pilib: “Chuir caitheadh an tobac sgéal an Mhóid i leath-taoibh orainn. Badh mhaith liom 'fhios a bheith agam an mór an deifiridheacht atá idir Gaedhilg na hAlban agus an Ghaedhilg atá againn féin.” “Níl leath an oiread agus tá idir Bhéarla na hAlban agus Béarla na hÉireann.” “A' ndeireann tú é!” “Deirim gan amhras. Aon teanga amháin atá i n-úsáid ag na Gaedheal thall 's i bhfus; agus dhá mbeadh tathuighe aca ar a chéile is gairid go mbeadh 'fhios aca féin gur mar sin atá. Táid deighilte ó n-a chéile le trí chéad bliadhan agus is beag an iongnadh gur tháinig atharrughadh mór ar chainnt na ndaoine ó shin i leith, agus ní mar a chéile d'fhás an t-atarru- ghadh soin ar an dhá thaobh de Shruth na Maoile. Tá cor-fhocail agus coraí cainte agus téarmaí againne ná fuil aca-san agus tá a lán díobh so aca thall agus gan iad againne acht ins na sean-leabhraibh.” “Cogar,” arsa Pilib, “nár mhaith an sgéal é dá bhféadfaidhe na focail úd agus na téarmaí úd a chur i n-úsáid aríst?” “Badh ró-mhaith an sgéal é, agus go mór- mhór anois nuair atá iachall orainn focail ar iasacht a tharrac isteach. Má is rud é go bhfuil focail agus téarmaí ag teastáil uainn 'sé badh chóra dhúinn a dhéanamh 'ná na focail ata i gcainnt na ndaoine a bhailiughadh chughainn ar dtúis, agus dá mbeidís siúd bailighthe againn is ró-bheag a bheadh i n-easnamh orainn.” “Ar thuigeabhair a chéile thall tú féin agus Gaedhil na hAlban?” “Thuigeamair go maith acht amháin cor-fhocal annso agus annsúd; agus féach, dá mbeimís i bhfochair a chéile ar feadh seachtmhaine, is ró- bheag de mhearbhall a chuirfeadh na cor-fhocail úd féin orainn. “Chím go raibh féill nó aonach aca thall i nGlaschú an lá fé dheire chun airgid a bhail- iughadh do'n Chomunn Ghaidhealach; agus má is fíor na páipéir d'éirigh go rígh-mhaith leo.” “Chualas-sa féin go bhfuaireadar os cionn £8,000; nídh nach iongnadh, mar ná raibh duine d'uaislibh na hAlban ó Mhac Callain Mór féin anuas, gan bheith ag cuidiughadh leo. Ní mar a chéile iad súd agus na huaisle atá againne annso i nÉirinn; is beag duine aca ná fuil go nimhneach i n-aghaidh na Gaedhilge. Agus féach cad a bhfuil dá bharr aca acht an aindeise. Dá mb'áil leo gabháil le hÉirinn fad ó ní bheidís anois mar atáid ag iarraidh déarca, agus ag athchuinighe ar Sheán Bhuidhe iad a chosaint ó fheirg na ndaoine do chreach- adar nuair ná raibh ceart ná dlighe ar thaobh an bhochtáin. “'Sé cheapaim ná fuilir-se sásta le haon dream annso?” “Nílim acht chomh beag. Cuid aca agus súil aca le cabhair anall ó Shasana, cuid eile ag féachaint siar go hAmeiricá agus mór- chuid aca mar a bheadh Tadhg an dá Thaobh. Is beag a' bhfuil duine sa chéad adeireann in' aigne féin: déanfad-sa mo dhícheall chun feabhas a chur ar mo thír féin agus gan beann agam ar cad deir Seán Buidhe ná cad is dóigh le Jonathan Meigeallach. Beirt Fhear.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
