Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Ar Mhullach Chnoc Fola
Title
Ar Mhullach Chnoc Fola
Author(s)
Cionn Fhaolaigh,
Pen Name
Cionn Fhaolaigh
Composition Date
1906
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1906_12_01_05> <L 05> <B 1906> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Cionn Fhaolaigh> <F An Claidheamh Soluis> Ar Mhullach Chnoc Fola. Seo anois sinn ar Mhullach Chnoc Fola ag breathnughadh uainn. Agus a leithéid d'amharc is tá le feiceál! Faraor nach bhfuil sé ionnam-se cur síos ar fichead cuid a bhfeicim. Eadar neamh agus talamh mar támuid ní hiongantas ar bith dá mbeadh mearbhall intinne orainn. Acht creidim nach mbítear sásta damh mar' dtabharfadh iarraidh ar bheagán a rádh annso. Tá long le feiceál amuigh leath- bealaigh eadar seo agus bun na spéire. Ní mór duit súil ghéar a bheith in do chionn le n-a fheiceál. Má tá meath ar bith ar do shúlaibh bhí sé chomh maith agat gan tú fhéin a bhuaidhreadh léithi. Acht is mór an gar nach bhfuil ceo ar bith ann. Dá mbeadh ní annso a b'fhearr linn a bheith. Siúd toit amuigh údaigh; caithfidh sé go bhfuil long nó soiteach ann. 'Tchífeamuid sin ar ball beag. 'Sé a bhfuil le feiceál go fóill, an toit. Is gasta tá'n ghrian ag gabháil síos. Is annamh uair nach mbíonn néal roimpi. Acht níl smúid ná néal roimpi an tráth- nóna seo. Labhair an guth ar ár gcúl agus sinn ag breathnughadh uainn amach 'un na fairrge. Fear de mhuinntir na háite bhí ann ag amharc i ndiaidh caorach. Ní rabh faill ag a'n dhuine againn acht labhairt leis. I dtaca le seanchus nó cainnt a dhéanamh ní raibh faill air. Ní am cainnte bhí ann. Is fearr súil a thabhairt suas bealach na gcnoc sul a dtéidh an ghrian a luighe. Amharc ar an Eargal. Déarfá gur cruach mhór mhónadh atá ann. Nach deas a theisbeanas an ghrian ar shléibhtíbh fiadhaine Thír Chonaill an tráthnóna so? Cha leis a gcuirfeá i gcosamhlacht é? Badh dheacair a rádh. Creidim gur dearg-bhuidhe an dath atá air. Marab' eadh cha dtig liom-sa a rádh caidé an dath é. Acht béidh an ghrian 'n-a luighe. Tá a leath cheana féin as amharc. Is maith is cuimhne liom agus mé 'mo ghasúr bheag an ghrian a fheiceál dálta mar 'tchím <L 06> anois ag gabhail a luighe. Agus mar is páiste páiste i gcomhnaidhe shaoil mé gur ag gabhail síos faoi'n fhairrge bhí sí. Agus go deimhin agus go dearbhtha má amharcann tú anois ní i n-éag- cosamhlacht leis sin é. Acht siúd as amharc í. Soitheach a bhí annsúd. Tá sé le feiceál ag gach a'n dhuine anois gurbh' eadh. Is ciúin an fhairrge amach romhainn. “Chan fhuil a'n dheor innti,” mar déarfadh muinntir na háite seo. Go dearbhtha ta sí mar bheadh loch ann. Dá mbéinn indiu annsin ní ar chiúineas fairrge a bhéinn ag cainnt. Leoga ní headh. Bhéinn ag amharc uaim ar na tonntrachaibh ag éirghe mar bhéadh sliabh mór ann agus ag méadughadh choidhche go n-éireochadh cubhar bán i n-a mullach agus go mbrisfeadh ar thráigh nó ar charraig. B'fhéidir go bhfeicfinn oitir ag briseadh áit eighinteacht amach eadar mé agus bun na spéire. Níl dul agam an tráthnóna so na Tonna Ceanainn a fheiceál. Níl a fhios agam caidé bhain daobhtha. Badh cheart go mbéadh siad eadar seo agus Uaigh. Tá mé san aois a bhfuil mé agus níl a'n lá dá dtug mé súil ar an bháighe sin nach mbéadh na Tonna Cean- ainn le feiceál, óir is cuma caidé an ciúineas atá ann tá na Tonna le feiceál i n-a gcubhar bhán agus an tráigh is mó bhí ann ariamh ní fheicfidhe na carraigeacha atá ann. Acht nach fada atámuid gan labhairt leis an fhear seo? (Chan deireadh) Cionn Fhaolaigh.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
