Corpas

<N CS1902_06_28_273>
<L 273>
<B 1902>
<C Prós>
<M 8>
<T An Claidheamh Soluis>
<U Ní fios>
<F An Claidheamh Soluis>
Muilionn Olna

Cuireadh Muilionn Olna 1 léinteacha ar siubhal i Slig-
each le goirid, le obair a thabhairt do dhaoinibh na háite.
Tá súil ag an muinntir do chuir an Muilionn seo ar
bun go gcoinneoghaidh sé daoine ó bheith ag imtheacht
as baile, le bheith agá slugadh suas (nó síos) i gclam-
par & í mí-ágh an tsaoghail.  Is ar mhodh an chomh-oibrighthe
atá an Muilionn le n-imtheacht — sé sin le rádh, béidh
sé do cheart ag éinne a chuirfeas a chuid airgid ann, a
ladhar a bheith aige 'san gcaoi a dtiocfaidh an obair ar
aghaidh.  Ní chuirfear tréas ar dhuine fá rud ar bith,
acht, fá an dúil atá aige an obair a dhul 'un cinn, &
an cungnamh do thiubhras sé dhi.  Fuaradar leith-chéad
oibrightheóir ar a dtugtar “meisíneanna,” & ar an
toirt is ar fosgladh a teach casadh an rótha & thosuigh
deich gcinn fhichead aca ag obair.  Tá teach fada fair-
sing aca ina bhfuil slighe ag dhá chéad saothruighthe &
ní'l fútha fá láthair acht léinteacha do dhéanamh.

Sé an tEasbog Mac Fhlannchadha, i n-Ailfinn, a
dubhairt an chainnt do bhí le rádh nuair tosuigheadh an
obair.  Do réir a chomhráidh, ní'l muinntir Bhaile Shligigh
ag cuideachan leis an obair.  Ní'l a deir sé, go dtí
seo, do dhaoinibh an bhaile ag comh-oibriughadh leis an
iarracht so acht mar atá 170, & as an méid sin tá
leith-chéad nár thóg acht éan chuid amháin.  Badh mhaith
leis dá nglacfadh an leith-chéad sain misneach & naoi
gcuid eile do thógáil; & i mbaile mar Shligeach, adeir
sé, is 500 duine badh cheart a bheith ann i n-ionad 170
do chuideóchadh leis an saothar, dá mbadh leó dhul 'un
cinn, & éirghe as stáid an bhochtanais ina bhfuilid.  Bhí an
ceart ag an easbog inar dhubhairt sé, acht tá na daoine
chomh droch-mhisneamhail & chomh drugalach sain ar obair
do'n tsaghas do thógáil idir lámhaibh, & tá an neamh-
eólas & an cleachtadh ar an mbochtanas chomh buailte
sin isteach ina gcnámhaibh, nach iongnadh ar bith gan níos
mó 'ná tuairim céad go leith a bheith 'san mbaile ag a
bhfuil muinighin asta féin.  Ní'l dadadh le déanamh ag
an gcéad go leith seo acht déanamh ar aghaidh go dío-
casach, dóchasach, láidir, gan breathnughadh ina ndiaidh
go deó, nó go gcuirfidh siad an Muilionn seo ar bhun
nach dtiubhraidh uaidh.  Annsin gheobhaid an oiread cun-
ganta & theastuigheas uatha, tiocfaidh sé isteach chuca
gan iarraidh, gan éiliughadh.

D'innis an tEasbog dóibh gur ar na hoibrighthibh féin
a thuiteas an obair do chur 'un tosaigh nó 'un deiridh.
Má ghníonn siad a gcuid oibre go dílis, fírinneach,
cneasta, adeir sé, & taisbeáint go bhfuil dúil aca gan
a bheith ar deireadh, tá leó.  Tá rud éigin eile ag
teastáil uatha, chomh maith, & sé sin léinteacha do
dhéanamh chomh maith le ceannaibh ar bith eile atá ag
teacht ar an margadh.  Muna ndéanaid sin, tá siad
buailte.
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Muilionn Olna

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Muilionn Olna

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
