Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill
Title
Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill
Author(s)
Cú Uladh,
Pen Name
Cú Uladh
Composition Date
1902
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N CS1902_05_17_173> <L 173> <B 1902> <C Prós> <M 8> <T An Claidheamh Soluis> <U Cú Uladh> <F An Claidheamh Soluis> Cúrsaidhe an tSaoghail THALL 'S I BHFUS I dTÍRCHONAILL Bhí an ghrian 'na luighe nuair d'fhág mé teach Phroinn- siais Chonaill Ruaidh i ndiaidh tráthnóna bhreágh do chaith- eadh. Bhí gealach bhreágh gheal sa' spéir & na réalta ag soillsiughadh orainn. Bhí an oidhche ag cur shiocáin arís, & an sneachta go briosg faoi n-ar gcosaibh. Tháinig Micheál amach liom ag mo chur ar an bhealach. Casadh orainn baicleach buachaill óg & iad ag im- theacht ag áirneáil, b'fhéidir ag imirt cárta, nó ag dul ag ringce i n-áit eighinteach. Labhradar Gaedhilg linn ar fad & ba chuma de'n dúthaigh seo muna mbéadh, innti acht Gaedhilg go léir. Shiubhlamar linn thríd bhearnáin fhiadhain atá idir Ghleann Fhinne & Gleann tSúiligh, & d'innis Micheál sgéal iongantach damh a raibh eólas aige air i n-aimsir a óige. Ní'l tighthe ar bith comhgarach do'n bhearnáin úd, acht fá thuairim míle taobh thíos dé, i nGleann tSúiligh, bhí fear 'na chomh- nuidhe a bhíodh ag déanamh uisge beatha a gan fhios do'n Riaghaltas. Bhí braich déanta aige fá choinne uisge do dhéanamh; acht, mar nach raibh sé ullamh chum a dhéanta, rug sé leis an mála braiche le n-a chur i bhfolach 'san bhearnáin. Chuaidh sé isteach faoi bhruach carraige do bhí ann, leis an bhraich do chur i bhfolach, & goidé fuair sé ann acht fear marbh & é curtha ann sin. Bhí an oidhche ann an uair sin; acht cha raibh aon sgannradh ar an bhfear, acht thóg sé an corpán amach as an pholl & chuir an mála braiche i n-a áit. D'imthigh sé leis 'na bhaile annsin, & d'innis an méid do chonnaic sé. Chruinnigh sé beirt nó triúr dá chuid chomharsan go ndeachaidh siad fá dhéin an chorpáin. Acht nuair d'innis sé an sgéal ar dtús bhí gasúr 'sa' tigh, & nuair chuala sé fá'n bhfear marbh, & go raibh a chuid éadaigh uime, & cnaipí ar a chuid éadaigh, goidé rinne sé acht imtheacht leis go raibh sé 'san áit a raibh an corp- án, & na cnaipí bhuaint de'n éadach le sgein, i modh go mbéadh siad aige le haghaidh cnaipí d'imirt! Ní beag an t-uchtach do bhí ag daoinibh san tsean-aimsir. Rug- dadar an fear marbh leo go tigh an duine fuair é. Bhí faire dhá oidhche aca air. Bailigheadh airgead le n-a chur. Caitheadh tobac & tae, & bhí tóradh aca ar an tríomhadh lá gur cuireadh an duine bocht, & cha fhuair siad sgéala nó tuair- isg riamh cé hé féin nó cárab as dó, nó goidé thug ann súd é, nó ciaca taisme nó tubaiste tháinig air le n-a mharbhadh, nó an dúnmharbadh d'imireadh air. Tá tubaiste eighinteach ar an áit i gcomhnuidhe. Marbhadh fear ann fá thuairim seacht mbliadhna ó shoin, & seal 'na dhiaidh sin fuarthas cnámha daondha curtha 'sa' phortach i aice na háite. Tá cáil ar an áit go mbíonn taidhbhsí le feicsint ann, nidh nach iongnadh; & bhí luathgháir orm féin go raibh Micheál i n-éinfheacht liom. Cú Uladh
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
