Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Lá fá'n dtuaith</title><author><name type="main">Pádraig Mac Piarais</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_02_22_837</note>
                         <note type="L">837</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_02_22_837</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Pádraig Mac Piarais</author><title>Lá fá'n dtuaith</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>LÁ FÁ'N TUAITH</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>B'fhíor dhó.  D'fhágas mo bheannacht ag an mbeirt cois</span>
<lb n="4"/><span>teineadh agus d'imthigh liom amach.  Bhí Peadar Fada</span>
<lb n="5"/><span>romham ar an tsráid, agus cárr nua aige.  Bhí an sean-</span>
<lb n="6"/><span>ghearrán bán chomh gasta is do bhí sé riamh.  Ar siubhal</span>
<lb n="7"/><span>arís linn gan mhoill.  Gan bó mhór agus bodóg a dhéanamh</span>
<lb n="8"/><span>dhe, shroicheamar Teampall na Mánach fá meadhon-</span>
<lb n="9"/><span>lae.  D'fhágas mo chéad slán ag Peadar Fada, agus</span>
<lb n="10"/><span>rinneas ar theach an phobail.  Níor dhoiligh é 'fhagháil.  Bhí</span>
<lb n="11"/><span>sé suidhte ar árdán sgathamh beag ó'n mbaile amach.  Bhí</span>
<lb n="12"/><span>fear ag obair os comhair an tséipéil ag cur caoi ar</span>
<lb n="13"/><span>bhalla.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>“Bhfuil an sagart istigh?” adeirim-se.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>“Cia an sagart?” ar seisean.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>“An tAthair Máirtín Ua Máille,” arsa mise.  “Nach</span>
<lb n="20"/><span>é sagart pobail an pharáiste seo é?”</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>“Is é, gan dabhat,” as seisean.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>“Bhfuil sé istigh?” adeirim-se.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Do leath a shúile air agus do bhreathnuigh sé orm ó cheann</span>
<lb n="27"/><span>go talamh.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>“Dhiún a bhfuil fhios agam,” ar seisean.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>“Maiseadh, badh cheart go mbéadh fhios,” arsa mise,</span>
<lb n="32"/><span>“agus tú go díreach os comhair an tséipéil.”</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>“'Ar ndó', ní chomhnuigheann sé sa séipéal,” ar</span>
<lb n="35"/><span>seisean.</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>“Is baramhlach nach gcomhnuigheann,” arsa mise, “acht</span>
<lb n="38"/><span>'sé mo mheas nach bhfuil a theach i bhfad uainn.”</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>“Tá sé deich míle talmhan uainn,” ars' an fear.</span>
<lb n="41"/><span>Hobair gur thuiteas as mo sheasamh.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>“Mo chorp ó'n seabhac,” arsa mise, “an dá ríribh</span>
<lb n="44"/><span>atá tú?”</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>“'Ar ndó', seadh,” ar seisean.  “Cia an chiall go</span>
<lb n="47"/><span>mbéinn ag stealladh magadh fút?  Tá dhá theach pobail</span>
<lb n="48"/><span>ag an Athair Máirtín — an ceann so agus ceann eile thiar</span>
<lb n="49"/><span>i nGuirtín na mBó.  Is i nGuirtín na mBó chomhnuigheas</span>
<lb n="50"/><span>sé.  Ní theagann sé annso acht uair sa tseachtmhain le</span>
<lb n="51"/><span>hAifreann an Domhnaigh a léigheadh.”</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>“Agus cia an bealach a rachfainn go Guirtín na</span>
<lb n="54"/><span>mBó?” arsa mise.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>“An bealach sin díreach os do chomhair,” ar seisean.</span>
<lb n="57"/><span>“Tá Guirtín na mBó seacht míle taobh thiar do'n</span>
<lb n="58"/><span>chnoc úd.“</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Ní raibh aon neart agam air.  Bhuaileas an bóthar, agus</span>
<lb n="61"/><span>níor bh'fhallsóir mé dhá chur dhíom.  Dhá uaignighe an</span>
<lb n="62"/><span>t-aistear ó Licín go Teampall na Mánach, b'uaignighe</span>
<lb n="63"/><span>i bhfad an bealach so.  Portacha, fraoch agus clocha glasa —</span>
<lb n="64"/><span>sin é a raibh le feicsint agam, thiar, thoir, ó thuaidh, agus ó</span>
<lb n="65"/><span>dheas.  Níor casadh dham acht corr-dhuine.  Shílfeá</span>
<lb n="66"/><span>gur i bhfásach a bheitheá.  Bheitheá ag fiafrughadh dhíot</span>
<lb n="67"/><span>féin cár imthigh na daoine agus na beithidhigh uait.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>Do réir mar shiubhlainn bhínn ag breathnughadh uaim</span>
<lb n="70"/><span>go géar ar na héinibh.  Cuirim spéis mhór ins na</span>
<lb n="71"/><span>héanlaith, agus ag taisteal na tíre dham, má's ag</span>
<lb n="72"/><span>coisidheacht, ag marcaidheacht nó ag rothaidheacht bhím,</span>
<lb n="73"/><span>bím ag faire amach i gcomhnaidhe orra.  Chonnaic mé</span>
<lb n="74"/><span>mo dhóthain mhór dhíobh an lá so.  Ní'l aon chall agam a</span>
<lb n="75"/><span>rádh go n-eitealladh an lon dubh agus an spideóigín tharm</span>
<lb n="76"/><span>gacha ré nóimid, ó thaoibh go taobh do'n bhóthar.  Is</span>
<lb n="77"/><span>minic do chídhinn an smólach ag léimneach suas ó</span>
<lb n="78"/><span>bhun an chlaidhe go dtí a bharr agus ag glanadh leis isteach</span>
<lb n="79"/><span>sa mbuaile.  Ó am go ham chluininn fothram cois na</span>
<lb n="80"/><span>chlaidhe, agus ag amharc tharm dham chídhinn an gealbhan</span>
<lb n="81"/><span>catha, nó an gealbhan garrdha, nó an ghlasóg, nó</span>
<lb n="82"/><span>b'fheidir an gealbhán creige.  Ní hannamh do mhothui-</span>
<lb n="83"/><span>ghinn “gic, gic,” le m'ais, agus thuiginn ar ball gurab í</span>
<lb n="84"/><span>an bhuidheóg do bhíodh ann.  Ba ghearr 'na dhiaidh sin go</span>
<lb n="85"/><span>bhfeicinn an t-éinín buidhe ag cleasaidheacht ar an</span>
<lb n="86"/><span>mbóthar cúpla troigh uaim, acht chomh luath is thugadh sé</span>
<lb n="87"/><span>fá ndeara go mbínn ag faire air, d'imthigheadh sé do</span>
<lb n="88"/><span>léim agus anonn thar an gclaidhe leis.  Uair amháin chonnaic</span>
<lb n="89"/><span>mé an caislín cloch agus a chéile é féin 'na shuidhe ar an</span>
<lb n="90"/><span>ngéag uachtair do thom aitinn, agus ise ar an ngéag</span>
<lb n="91"/><span>uachtair do thom eile.  Is aisteach an giolla é an</span>
<lb n="92"/><span>caislín cloch.  Sé an áit is fearr leis an dhruim</span>
<lb n="93"/><span>talmhan ar fhíor-mhullach tuim éigin, agus cé gur “caislín</span>
<lb n="94"/><span>cloch“ thugtar air, is annamh luigheas sé ar chloich.</span>
<lb n="95"/><span>Tamall gearr thar éis an lánamhain so a fheicsint, cia</span>
<lb n="96"/><span>do chífinn acht an snag breac?  Sheas an bitheamhnach</span>
<lb n="97"/><span>ar bharr an chlaidhe, chuir sé a cheann ar leath-taoibh agus</span>
<lb n="98"/><span>bhain sé lán a dhá súl asam, mar adéaradh sé liom,</span>
<lb n="99"/><span>“cia thú féin, a dhuine chóir, nó cia ar b'as thú?”  Ó,</span>
<lb n="100"/><span>thárla nach bhfuair sé aon fhreagra uaim, leig sé</span>
<lb n="101"/><span>sgread as go díreach mar mhionnán ag méilidh, agus as go</span>
<lb n="102"/><span>bráth leis.</span></p>
<lb n="103"/>
<lb n="104"/><p><span>(Leanfar dhe seo)</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Pádraig Mac Piarais</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Lá fá'n dtuaith

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Lá fá'n dtuaith

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
