Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">An Teanga Ghaedhilge</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_10_19_504</note>
                         <note type="L">504</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_10_19_504</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>An Teanga Ghaedhilge</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Áth-Cliath, Deireadh Fóghmhair 19, 1901</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>An Teanga Ghaedhilge</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Tá aon nídh amháin le congbháil os ar gcomhair againn</span>
<lb n="8"/><span>i gcomhnuidhe, nidh atá mar réalt eolais 'g ár stiúradh</span>
<lb n="9"/><span>de ló is d'oidhche, nidh a thugas spreacha agus misneach</span>
<lb n="10"/><span>dúinn, nidh nach bhfuil dul anonn ná anall againn uaidh,</span>
<lb n="11"/><span>acht atá ag ár dtarraing ar aghaidh tré bhog agus tré</span>
<lb n="12"/><span>chruaidh, tré mhór-mheas agus tré tharcuisne, agus sí an teanga</span>
<lb n="13"/><span>Gaedhilge an nidh sin.  Deir an t-amhrán gurab “í an</span>
<lb n="14"/><span>teanga Ghaedhilge is greannta clodh,” deirimidne, acht</span>
<lb n="15"/><span>ní i namhrán é, gurab í an teanga Ghaedhilge oirigheacht</span>
<lb n="16"/><span>na hÉireann, gurab í teanga na tíre seo í agus gur leor</span>
<lb n="17"/><span>dhi sin amháin le na bheith ionmholta i nÉirinn.  Bíodh sí</span>
<lb n="18"/><span>maith, nó olc, breagh nó gránna ní bhaineann sé dhuinn,</span>
<lb n="19"/><span>mar nach sinn do chuir ar bun í, ní sinn a thug go</span>
<lb n="20"/><span>hÉirinn ar dtús í, acht Dia, agus má cheap Dia go raibh sí</span>
<lb n="21"/><span>feillteach dhúinn ní againne atá cur in aghaidh.  Acht</span>
<lb n="22"/><span>cuir i gcás go bhfuil sí ar dhonacht an domhain, nach</span>
<lb n="23"/><span>bhfuil binneas ná fiúntas ná córtas innti, sí teanga</span>
<lb n="24"/><span>na hÉireann na dhiaidh sin í, agus bíodh sé le casadh ag</span>
<lb n="25"/><span>daoinibh eile linn go bhfuil sí gránna nó go bhfuil sí</span>
<lb n="26"/><span>breagh is linn í gan bhuidheachas do'n chruinne.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Dá bhrigh sin, tá ar bhfearamhlacht caillte againn no</span>
<lb n="29"/><span>go bhfuighmíd ar ais í, támuid collóideach, crosta nó</span>
<lb n="30"/><span>go mbeidh sí ar ais againn, agus má chuireann cantal ó am</span>
<lb n="31"/><span>go ham ar ár gcáirdíbh le nár gcaint, ná le nar ngníomh-</span>
<lb n="32"/><span>arthaibh, bídís lághach foighideach, agus bíodh a fhios aca nach</span>
<lb n="33"/><span>sinn féin atá i gceist againn, ná atá ag cur imnidhe</span>
<lb n="34"/><span>orainn, acht an teanga Ghaedhilge.  Tá fúinn, faoi na</span>
<lb n="35"/><span>bheith slán, cúntas a thabhairt annso, anois agus arís, ar an</span>
<lb n="36"/><span>tairbhe do gheabhadh Éireannaighe as an teangaidh, dhá</span>
<lb n="37"/><span>gcuiridís rompa dhá ríribh í fhoghluim agus í chleachtadh, agus</span>
<lb n="38"/><span>úsáid a dhéanamh dhi.  Tá an miotal caillte ag an</span>
<lb n="39"/><span>nGaedheal bocht ó chaill sé a theanga, tá an croidhe</span>
<lb n="40"/><span>caillte aige, agus d'imthigh an misneach uaidh; níl fágtha</span>
<lb n="41"/><span>aige acht an brón agus an briseadh-croidhe an salachar, agus an</span>
<lb n="42"/><span>Beurla.  Tá an sean-aithne againn ar an Sasanach, agus</span>
<lb n="43"/><span>is tig linn a rádh go fírinneach, dhá mb'í a theanga-san</span>
<lb n="44"/><span>a bheidheadh i gcontabhairt a báis, go neireochadh gach</span>
<lb n="45"/><span>uile mac an pheata sa tír le na dteangaidh a chosaint.</span>
<lb n="46"/><span>Sé sin le rádh anois fá láthair nuair atá an spioraid</span>
<lb n="47"/><span>beo bláthmhar ionnta, ní leigfidís do'n Bheurla bás</span>
<lb n="48"/><span>fhagháil dhá mbeidheadh sé sa gcruth sin indiu.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Bhí an tÉireannach lá dh'á shaoghal agus chuirfidh sé “rith agus</span>
<lb n="51"/><span>ruaig ar Mharcus na sgamhóige,” mar adeir an file.</span>
<lb n="52"/><span>Aith-bheodhadh sé anois féin an spioraid, agus beidh leis fós.</span>
<lb n="53"/><span>Tá sé air ag Gaedhilgeoir an nidh seo a chur i n-iúl d'á</span>
<lb n="54"/><span>gcáirdibh Gaedhealacha ann gach uile cheanntar ar fhuaid</span>
<lb n="55"/><span>na tíre 'n a bhfuil an teanga beo indiu.  Má ghnidheann</span>
<lb n="56"/><span>gach uile fhear a chionn féin tá linn cheana, acht ní</span>
<lb n="57"/><span>dheunfadh, ná ní dheárnaidh  ariamh, agus sin é an fáth a bhfuil</span>
<lb n="58"/><span>sé de dhualgas ar fhear, obair dhá 'r'eug a dheunamh go</span>
<lb n="59"/><span>minic.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

An Teanga Ghaedhilge

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

An Teanga Ghaedhilge

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
