Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">An Sagart agus na hAlbanaigh a Thuit Amach lé Chéile</title><author><name type="main">Connachtach</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_05_25_161a</note>
                         <note type="L">161</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_05_25_161a</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Connachtach</author><title>An Sagart agus na hAlbanaigh a Thuit Amach lé Chéile</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>AN SAGART AGUS NA hALBANAIGH A THUIT AMACH</span>
<lb n="4"/><span>LÉ CHÉILE.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Bhí Sagart Paráisde ann fad ó agus in a pharáisde bhí</span>
<lb n="7"/><span>Albanaigh.  Bhí siad 'na gcomhnaidhe i ngar do theach an</span>
<lb n="8"/><span>phobail.  Triúr mac a bhí ann agus inghean amháin.  Creidim</span>
<lb n="9"/><span>go raibh saidhbhreas mór acu.  Ba leis an athair thuit</span>
<lb n="10"/><span>an sagart amach.  Ní raibh sé i bhfad ann sin gur</span>
<lb n="11"/><span>cailleadh é.  Ní rabh sé i bhfad curtha(idh) go rabh sean-</span>
<lb n="12"/><span>amóir ag an sagart Domhnach amháin léis1 Aifrinn a</span>
<lb n="13"/><span>léigheadh, agus bhí sé ag caint ar an tAlbanach seo a fuair</span>
<lb n="14"/><span>bás.  Dubhairt sé ó'n áltóir go rabh sé i nIfreann.</span>
<lb n="15"/><span>'Sé an chaoi ar mhuithigh2 an chlann mhac é seo:  Bh</span>
<lb n="16"/><span>cailín aimsire acu agus Gael3 a bhí ainnti (innti).</span>
<lb n="17"/><span>Creidim go rabh sí cabach,4 acht nuair fuaidh (chuaidh) sí</span>
<lb n="18"/><span>abhaile d'fhiafruigh cuid do na daoini' uaisle dhi go cé</span>
<lb n="19"/><span>an sgéal a bhí aici ó'n Aifreann.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>1 Léis = tar éis</span>
<lb n="22"/><span>2 Mhuithigh = heard</span>
<lb n="23"/><span>3 Gael = a Catholic</span>
<lb n="24"/><span>4 Cabach = gabby, talkative</span>
<lb n="25"/></p>
</div>
<pb n="162"/>
<div><lb n="26"/><p><span>"Ó," dubhairt sí, "droch-sgéal.  Bhí seanamóir fhada</span>
<lb n="27"/><span>ag an sagart agus dubhairt sé ins a' seanamóir go rabh 'ar</span>
<lb n="28"/><span>n-athair i nIfreann."</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>Bhí go maith agus ní rabh go holc.  Dubhairt siad go</span>
<lb n="31"/><span>gcaithfead siad fios 'fhagháilt ar sin.  Rinne siad suas</span>
<lb n="32"/><span>a n-intinn ann sin agus thug siad cuireadh do'n t-sagart,</span>
<lb n="33"/><span>acht go cé an lá acht Dia hAoine.  Bhí daoine uaisle</span>
<lb n="34"/><span>eile ann, acht má bhí, Albanaigh a bhí eantu (ionta).</span>
<lb n="35"/><span>Ghlac an sagart meisneach agus dubhairt sé nár cuireadh</span>
<lb n="36"/><span>gan deoch é.5  Chuaidh sé isteach 'un a tighe 'un a dhínnéir.'</span>
<lb n="37"/><span>Bhí neart feóla rósta, fataidh, gabáisde agus uisge-beatha</span>
<lb n="38"/><span>ann.  Shuidh síos, acht níor ith aon ghreim.  Dubhairt sé ná</span>
<lb n="39"/><span>bhain sé dhó fheóil 'ithe Dia hAoine.  Thug an mac is sine</span>
<lb n="40"/><span>piostal amach.  Leag sé ar an mbord é agus mhionnuigh</span>
<lb n="41"/><span>sé mur n-íosadh an sagart an feóil go gcuirfeadh sé</span>
<lb n="42"/><span>na seacht bpiléir trí n-a chorp.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>"Fóill! fóill!" airs an sagart, "caithfidh mé leath-</span>
<lb n="45"/><span>uair 'fhagháil lé m'anam a dhíonamh (dhéanamh)."</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>"Gheabhthaidh tú sin," airs an duine uasal óg.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Ghlaodh an sagart ar an gcócaire agus dubhairt sé léithe</span>
<lb n="50"/><span>dhá phláta glan 'fhagháil.  Rinne sí sin, agus dubhairt sé léithe</span>
<lb n="51"/><span>páirt do'n fheóil á ghearradh agus ' chur ar cheann do na</span>
<lb n="52"/><span>pláta' glana agus a fhalachan6 leis an bpláta eile.  Thug</span>
<lb n="53"/><span>sé a leabhar beannuighthe as a phóca agus thoisigh sé dhá</span>
<lb n="54"/><span>léigheadh.  Ní rabh sé i bhfad a' léigheadh, timcheall leath-</span>
<lb n="55"/><span>uair' nó níos lugha, gur chaith breac ceann do na pláta'</span>
<lb n="56"/><span>ó'n mbord ar an urlár.</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>"Tá m'anam agam do'n taca seo," airs seisean.</span>
<lb n="59"/><span>Ghlaodh sé ar an gcócaire arís agus dubhairt sé léithe an</span>
<lb n="60"/><span>breac 'fhagháil réidh dhá dínnéir.  D'ith sé a dhínnéir ann</span>
<lb n="61"/><span>sin, agus bhí 'ch aon súil ar na hAlbanaigh chomh mór le</span>
<lb n="62"/><span>ubhall nuair tháinic (chonnaic) siad an rud a bhí díonta</span>
<lb n="63"/><span>ag an sagart.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Nuair a bhí a dhínnéir ithte aige ann sin dubhairt an</span>
<lb n="66"/><span>mac is sine leis ath-uair nach rabh a anam aige go fóill.</span>
<lb n="67"/><span>Dubhairt sé leis mur gcruthuighteadh7 sé go rabh a athair</span>
<lb n="68"/><span>i nIfreann go gcuirfeadh sé na seacht bpiléir trí n-a</span>
<lb n="69"/><span>chorp.</span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>"Tá go maith," airs seisean, "caithfidh mé uair</span>
<lb n="72"/><span>'fhágháil lé m'anam, a dhíonamh."</span></p>
<lb n="73"/>
<lb n="74"/><p><span>"Gheabhthaidh tú sin," airs an duine uasal.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Thug an sagart amach a leabhar agus thoisigh sé a'</span>
<lb n="77"/><span>léigheadh.  Ní rabh sé i bhfad a' léigheadh gur leig sé</span>
<lb n="78"/><span>fead.  Bhí sé a' léigheadh ann timcheall leath-uair'</span>
<lb n="79"/><span>eile agus ag cur allais go cruaidh nuair leig sé an dara</span>
<lb n="80"/><span>fead.  Thoisigh sé a' léigheadh air (go) ceann leath-uair</span>
<lb n="81"/><span>eile léis an dara fead' agus na daoine uaisle uilig a'</span>
<lb n="82"/><span>faire air in a chuid allais.  Leig sé an tríomhadh fead.</span>
<lb n="83"/><span>Cé thainic (tháinig) isteach fud clár agus fuinneóg acht a</span>
<lb n="84"/><span>n-athair, péire adharca air mar bheith ar an diabhal.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Airs an sagart leis na daoini' uaisle, "nach hin é</span>
<lb n="87"/><span>'ar n-athair é?  Tá m'anam-sa sábháilte," airs seisean.</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>Labhair sé leis ann sin as comhair a chuid clainne,</span>
<lb n="90"/><span>"go cé8 rabh tú nuair a leig mé an chéad fhead?"</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>"Bhí mé i dteintreachaí' Ifrinn."</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>"Cé rabh tú nuair a leig mé an dara fead?"</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>"Bhí siad a' baint na slabhraidhe dhíom."</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>"Cé rabh tú nuair a leig má an tríomhadh fead?"</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>"Bhí mé a' teacht amach geataidhe Ifrinn."</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>"Sin daoibh ar n-athair anois agus cuinnigidh é, agus péire</span>
<lb n="103"/><span>adharca air mar bheith ar an diabhal."</span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>Chaith an mháthair an inghean agus an tríur mac a</span>
<lb n="106"/><span>gcuid glúine.  Ghlac siad párdún ag an sagart.</span>
<lb n="107"/><span>Dubhairt siad a n-athair 'chur i n-áit eicínt, acht gan é</span>
<lb n="108"/><span>'fhágáil ins a' teach.  Rinne an sagart sin.  Chuir sé in</span>
<lb n="109"/><span>a splanc teintrigh thríd a' teach é.</span></p>
<lb n="110"/>
<lb n="111"/><p><span>Bhí go maith agus ní rabh go h-olc.   Thiontuigh an mháthair</span>
<lb n="112"/><span>agus an inghean in a nGaedhil.  D'imthigh an tríur clann</span>
<lb n="113"/><span>mhac agus thug siad airgead leóbhtha (leó), agus seacht mbliadh-</span>
<lb n="114"/><span>na ó'n lá sin tháinic siad abhaile na dtriúr sagart.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>Connachtach</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

An Sagart agus na hAlbanaigh a Thuit Amach lé Chéile

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

An Sagart agus na hAlbanaigh a Thuit Amach lé Chéile

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
