Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title><author><name type="main">Fearghus Finn-bhéil</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_02_23_785</note>
                         <note type="L">785</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_02_23_785</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Fearghus Finn-bhéil</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Bhíos ag trácht seachtmhain ó sóin ar an gcóimhthionól</span>
<lb n="6"/><span>daoine úd a bhí i mBaile Átha Cliath d'iarraidh cosg a</span>
<lb n="7"/><span>chur leis an ólachán.  Níor chaill fear an mheisnigh riamh</span>
<lb n="8"/><span>é, agus ní fuláir no tá meisneach maith acu súd, agus a liacht</span>
<lb n="9"/><span>atá 'na gcoinne.  Níor bh'aon iongnadh pé ar domhan é</span>
<lb n="10"/><span>da mbeadh na féisirí Gaedhealacha ar fad ag cabhrughadh</span>
<lb n="11"/><span>leo.  Pé bun a bhí acu leis ní raibh thar duine no beirt</span>
<lb n="12"/><span>acu láithreach.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Tá buidhean chosanta ag lucht tabhairne na hÉireann</span>
<lb n="15"/><span>agus an oidhche cheudna thar oidhcheantaibh an domhain dhein-</span>
<lb n="16"/><span>eadar fleadh agus féasta i dtigh ósda i mBaile Átha Cliath.</span>
<lb n="17"/><span>Ní thógfadh éinne ortha ceárd a mbeatha do chosaint agus</span>
<lb n="18"/><span>slighe réasúnta.  Ach is greannmhar an rud é go raibh</span>
<lb n="19"/><span>cúigear d'fhéisiribh Ghaedhealacha ag caitheamh na fleidhe</span>
<lb n="20"/><span>sin, an oidhche cheudna go raibh easbuig agus sagairt i</span>
<lb n="21"/><span>gcomhairle, d'iarraidh cosg éigin a chur le h-ólachán.</span>
<lb n="22"/><span>B'ionann sain agus a rádh “támuíd annso gan spleádhachas</span>
<lb n="23"/><span>díbh.”  Do réir mar thuigim fhéin an sgéal is chuige</span>
<lb n="24"/><span>deineadh féisirí dhíobh súd chum maitheas na hÉireann</span>
<lb n="25"/><span>a chur chum cinn, agus ceart a bhaint de'n tSasanach.</span>
<lb n="26"/><span>Dhéanfadh cosg an ólacháin an dá rud sain go díreach.</span>
<lb n="27"/><span>Chuirfeadh sé bail agus beannachadh ar Éirinn, agus luigheadóch'</span>
<lb n="28"/><span>sé na málaidhe airgid a gheibheann an Sasanach mar cháin</span>
<lb n="29"/><span>uainn.  Má thagann linn an méid sin a dhéanamh is</span>
<lb n="30"/><span>d'aindeoin an chúigir úd é.  Tá sain ionáirighthe againn.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Is fad ó cailleadh an tAthair Maitiú, beannacht díleas</span>
<lb n="33"/><span>Dé leis.  Tá na seandaoine ag fagháil bháis, no bás-</span>
<lb n="34"/><span>uighthe cheana féin, nár bhlais an deoch ó'n lá chualadar</span>
<lb n="35"/><span>é, agus is fánach duine mar iad atá na ndiaidh, imeasg na</span>
<lb n="36"/><span>gCatoiliceach go h-áirighthe.  Ní mar sin dos na</span>
<lb n="37"/><span>h-Albanaigh i gCúig Uladh é.  Is 'mó duine acu a</span>
<lb n="38"/><span>chífeá agus a ribín gorm ar chába a chasóige aige, agus is</span>
<lb n="39"/><span>mórdhálach a bhíd siad as.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>“Ná déin nós agus na bhris nós” adeirthear.  Ach má</span>
<lb n="42"/><span>deintear droch-nós ní bhfuil aon chosg ar é bhriseadh, agus</span>
<lb n="43"/><span>má bristear deagh-nós badh mhaith an rud é thabhairt thar</span>
<lb n="44"/><span>n-ais.  Tá fhios agam-sa ceanntar agus ní bhfuigheadh</span>
<lb n="45"/><span>ógánach bean le pósadh annsa tsean aimsir dá dtéidh-</span>
<lb n="46"/><span>eadh an teist amach air go n-óladh sé biotáille ná tobac.</span>
<lb n="47"/><span>Is dócha go bhfoghlumuigheadh cuid acu gach ceard díobh</span>
<lb n="48"/><span>tar éis phósta dhóibh, ach mar sin féin nós maith a b'eadh</span>
<lb n="49"/><span>é.  Is truagh gan an nós ceudna ar fuaid na hEireann</span>
<lb n="50"/><span>indiu.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Bíd lucht na Gaedhilge ghá mhaoidheamh, agus ní gan fáth é,</span>
<lb n="53"/><span>gur'b iad féin an dream is deaghmheasta orta féin i</span>
<lb n="54"/><span>nEirinn, agus is mó cion ár a dtír.  Táim ghá cheapadh gur</span>
<lb n="55"/><span>ortha luigheann an nós a chur i dtaobh na dighe.  Tosnuigh-</span>
<lb n="56"/><span>mís feasda a léightheoir, nuair thiocfaidh do chomharsa</span>
<lb n="57"/><span>id fheuchaint is córtasach Gaedhealach an nós é biadh agus</span>
<lb n="58"/><span>deoch a thairisgint do.  Tabhair chuige cupán bainne, agus</span>
<lb n="59"/><span>ná tairig biotáille ná lionn do.  Má theangmhuigheann</span>
<lb n="60"/><span>sé sa tsráid leat ná h-iarr air dul go tigh an óil.</span>
<lb n="61"/><span>Má bheirir ann é ní chuirfir comaoin air, ná ort féin</span>
<lb n="62"/><span>ná ar Eirinn, ach cuirfidh tú comaoin ar Sheaghán Buidhe.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Fearghus Finn-bhéil</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
