Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title><author><name type="main">Feargus Finn-bhéil</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_01_26_721</note>
                         <note type="L">721</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_01_26_721</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Feargus Finn-bhéil</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Deirtear go ndeineadh na Lochlannaigh, nuair bhíodar</span>
<lb n="6"/><span>i nEirinn, beoir de bharra an fhraoigh.  Is furas liom é</span>
<lb n="7"/><span>chreideamhaint, mar tá a bheag no a mhór de bhiotáille</span>
<lb n="8"/><span>is gach aon chraobh fhásann, agus is gach aon saghas bídh a</span>
<lb n="9"/><span>theidheann i mbeul duine.  “Deinidh siad fíonta de</span>
<lb n="10"/><span>bharraíbh na gcraoibheacha” i dtíorthaibh eile, de shilíníbh</span>
<lb n="11"/><span>agus de chaorthaibh, fiú amháin de'n síol féir agus de'n bhfeur</span>
<lb n="12"/><span>féin.  B'fhéidir gur mhaith le cuid ded' leightheoiribh a</span>
<lb n="13"/><span>chlos cad é mar shaghas a bhíonn i dtigh an chúinne.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>Bíonn dhá saghas uisge-beatha ghá dhéanamh i nEirinn.</span>
<lb n="16"/><span>Deintear aon saghas amháin de ghrán bhuidhe, cuid de,</span>
<lb n="17"/><span>agus a thuilleadh dhe de rís, agus deintear saghas eile as</span>
<lb n="18"/><span>eorna.  'Sé biotáille an ghrán bhuidhe is mó óltar,</span>
<lb n="19"/><span>mar cúis dá adhbhar, 'sé is saoire agus is measa.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Ní mór an cheárd atá ar uisge beatha dhéanamh.</span>
<lb n="22"/><span>Fliuchtar an t-arbhar ar dtúis, agus fágtar na chárnán é</span>
<lb n="23"/><span>go mbíonn sé ag bogadh agus ag easgar.  Brúightear</span>
<lb n="24"/><span>annsan é agus cuirtear isteach i gcoire mhór é i n-uisge</span>
<lb n="25"/><span>theith.  Clúduighthear an coire agus congbhuighthear an teas</span>
<lb n="26"/><span>fé no go mbíonn gal bréan ag eirghe as an arbhar.</span>
<lb n="27"/><span>An gal bréan sain an biotáille.  Osgluighthear ann-</span>
<lb n="28"/><span>san ceann na pípe a bhíonn ar bhárr an choire, agus ritheann</span>
<lb n="29"/><span>ag gal amach tré'n bpíp.  Ach ní fada fhanann sé na</span>
<lb n="30"/><span>ghal nuair bheireann an fuacht air.  Bíonn faid an lae</span>
<lb n="31"/><span>amáraigh sa phíp sin, agus bíonn fiche cor ann fé uisge,</span>
<lb n="32"/><span>i gcás nách gal a thagann amach as an gceann eile dhe,</span>
<lb n="33"/><span>ach uisge bog.  Cuirthear an t-uisge sin isteach uair</span>
<lb n="34"/><span>no dhó i gcoire eile, agus baintear gal eile as, an</span>
<lb n="35"/><span>t-uachdar mar déarfá, agus sin é déanta agat an t-uisge</span>
<lb n="36"/><span>beatha.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Bíonn nimh ins an uisge beatha go dtugaid siad</span>
<lb n="39"/><span>fiúsel air.  Bíonn súlach an ghrán bhuidhe tiugh leis.</span>
<lb n="40"/><span>Deirthear gur ceart de'n uisge beatha is fearr a</span>
<lb n="41"/><span>deintear bheith chuig bhliadhna ag aibiughadh i soitheach</span>
<lb n="42"/><span>adhmaid sul a mbeadh sé oireamhnach ar é ól, ná an</span>
<lb n="43"/><span>fiúsel súighte as.  Ach mo chreach!  Ní bhfuil teas na</span>
<lb n="44"/><span>stile imthighthe fós an rud a gheibheann tú i dtigh an</span>
<lb n="45"/><span>chúinne ar do leath raol.  Ní bheadh sé de dhroch-mheas</span>
<lb n="46"/><span>agam ar asal gloine dhe thabhairt le n-ól do.  Dhiol</span>
<lb n="47"/><span>fear na stile adhbhar cead gloine dhe ar sgilling, agus</span>
<lb n="48"/><span>níor bh'fiú an méid sin féin é.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Ach ní h-é fear an tabhairne a dheineann go h-olc é</span>
<lb n="51"/><span>agus ní h-é chuireann an donas ar fad le daoire air.  Fan</span>
<lb n="52"/><span>go gcloisidh tú cá ngabhann do chuid airgid.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>(Leanfar de.)</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Feargus Finn-bhéil.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
