Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">Conán Maol</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1900_02_10_753</note>
                         <note type="L">753</note>
                         <note type="B">1900</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1900_02_10_753</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Conán Maol</author><title/></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1900</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Bhailigh na bhfeisirí i bhfochair a chéile i seomra thall i</span>
<lb n="6"/><span>Lonndain an tseachtmhain seo ghabh tharainn chum caradas</span>
<lb n="7"/><span>agus réiteacht a dhéanamh lena chéile sul raghdaois isteach</span>
<lb n="8"/><span>i bpáirc an bhualaidh Feis na Sasana.</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>Bhíodar go grádhmhar muinnteardha lena chéile. Budh</span>
<lb n="11"/><span>dhóigh leat ortha na raibh focal riamh eatorra. Bhí Tadhg</span>
<lb n="12"/><span>Ua hUrdail insa chathaoir agus chum a cheart a thabhairt</span>
<lb n="13"/><span>do, tá mórán déanta aige do chúis na h-aondachd'.</span>
<lb n="14"/><span>Do labhair sé go maith is go ciallmhar, mar budh ghnáthach</span>
<lb n="15"/><span>leis. Do lean Seaghan Réamonn agus Seaghán Diolún ins</span>
<lb n="16"/><span>an bhealach céadna.</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>Budh é brígh agus deireadh an sgéil gur thoiligheadar bheith</span>
<lb n="19"/><span>aontuighthe as so amach. "An bhfuil tú sásta leis seo</span>
<lb n="20"/><span>go leir?" ars' an cathaoirleach le Tadhg Ua hÉalluighthe.</span>
<lb n="21"/><span>"Táim," arsa Tadhg. "Budh cheart duit a thuilleadh a</span>
<lb n="22"/><span>rádh mar gheall air," ars' an cathaoirleach, acht dá mbeadh</span>
<lb n="23"/><span>sé ag caint ó shoin, ní dearfadh Tadhg focal acht "táim</span>
<lb n="24"/><span>sasta." Ba hannamh le Tadhg ná beadh a dhóthain caint'</span>
<lb n="25"/><span>aige, agus im tuairim-se ní'l deireadh lena chuid caint</span>
<lb n="26"/><span>fós leis.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Cuireann an obair seo i gcuimhne dhom triúr nó</span>
<lb n="29"/><span>ceathrar ag teacht a-bhaile ó aonach nó margadh, agus braoinín</span>
<lb n="30"/><span>ólta aca. Éirigheann bruighean bheag eatorra mar</span>
<lb n="31"/><span>gheall ar shean-phíopa nó rud éigin, agus tosnuigheann siad</span>
<lb n="32"/><span>ar bheith ag gabháil ar a chéile. Nuair a bhíonn siad</span>
<lb n="33"/><span>cortha, deir duine aca. "Im briathar, is mór an náire</span>
<lb n="34"/><span>dhúinn é! Budh chirte dhúinn triall a-bhaile mar a</span>
<lb n="35"/><span>dhéanfadh comharsain." Luigheann siad ar bheith ag croth</span>
<lb n="36"/><span>lámh agus ag pógadh a chéile annsain. Tá gach aon rud</span>
<lb n="37"/><span>socair eatorra, acht deir ceann aca, "Budh chuma liom</span>
<lb n="38"/><span>cad déárfá liom féin, acht anois a Dhonnchadh, ní raibh</span>
<lb n="39"/><span>aon cheart agat aon rud a rádh lem dhearbhráthair, agus dá</span>
<lb n="40"/><span>mbeadh sé láithreach, ní déarfá an dara huair é."</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>"Ní raibh aon bheann riamh agam-sa ar aon'ne a bhain</span>
<lb n="43"/><span>leat." adeir an fear eile.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Seo ar a chéile arís iad, agus as sain dóibh. Tá ar</span>
<lb n="46"/><span>bhfeisirí go léir sásta anois deir siad. Támaoid go</span>
<lb n="47"/><span>léir sásta. Is gearr go mbeimíd ag cneadaigh le</span>
<lb n="48"/><span>sástachd. Is maith an rud é, acht más maith is mithid é.</span>
<lb n="49"/><span>Tá an t-achrann marbh fá dheireadh. Bhí sé annsain</span>
<lb n="50"/><span>sínte ar bórd, agus tórramh aca air. Ní leomhfaidhe</span>
<lb n="51"/><span>d'aon'ne labhairt os árd, mar do bhí eagla ar an gcath-</span>
<lb n="52"/><span>aoirleach gur chodladh-dhúiseacht a bhí ar an marbhán i</span>
<lb n="53"/><span>n-ionad bháis.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Sin é mo thuairim-se leis agus go mbeidh "cad a cham</span>
<lb n="56"/><span>srón Firin" arís againn. Tá na teangain ro-líomhtha</span>
<lb n="57"/><span>agus an Béarla ro-chliste aca, agus muna bhfuil an aondachd</span>
<lb n="58"/><span>sa chroidhe aca, is baoghlach ná beidh sí buan. Do bhí os</span>
<lb n="59"/><span>cionn fiche duine aca as láthair ó'n gcoimhthionóil seo,</span>
<lb n="60"/><span>agus is docha go n-aireochamaoid sgéal uatha sain fós.</span>
<lb n="61"/><span>Deir cuid aca go mbeidh Éire againn gan mhoill anois.</span>
<lb n="62"/><span>Tamaoid go léir a rádh an iomaid, b'fhéidir, acht má</span>
<lb n="63"/><span>éirigheann an marbhán arís, ní bheidh sé le rádh aca gur</span>
<lb n="64"/><span>mise dhúisigh é.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Do bhris an t-earrach isteach orainn le sioc agus sneachda.</span>
<lb n="67"/><span>Do bhí an talamh clúduighthe go maith i ndeireadh na</span>
<lb n="68"/><span>seachtmhaine seo ghabh tharainn. Chuir sé cosg leis na</span>
<lb n="69"/><span>feirmeoirí do bhí ag tosnughadh ar bheith ag treabhadh</span>
<lb n="70"/><span>bánta. Acht na dhiaidh sin is eile, is folláine go mór</span>
<lb n="71"/><span>sioc agus sneachda ná an tsíor-bháisteach agus an spéir trom</span>
<lb n="72"/><span>ceódhach a bhí againn le fada, do tharraing tinneas agus</span>
<lb n="73"/><span>aicíd ar ár ndaoine. Beidh na laetheanta ag dul i</span>
<lb n="74"/><span>bhfad as so amach agus an aimsir ag glanadh suas. Mar</span>
<lb n="75"/><span>adeireadh na sean-daoine ní buan an sneachda ar</span>
<lb n="76"/><span>chraoibh ó lá 'le Bríghde amach.</span></p>
<lb n="77"/>
<lb n="78"/><p><span>An Spailpín Fánach</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
