Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail</title><author><name type="main">An Spáilpín Fánach</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1900_02_03_737</note>
                         <note type="L">737</note>
                         <note type="B">1900</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1900_02_03_737</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>An Spáilpín Fánach</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1900</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tá mórán daoine air fud Cúige Mumhan ag coiméad</span>
<lb n="6"/><span>na leaptha an aimsir seo leis an aicíd ghránna sin an</span>
<lb n="7"/><span>"Influenza." Tá na dochtúiridhe go h-iomadamhail ag</span>
<lb n="8"/><span>feitheamh orra, agus cuid aco féin síos chómh maith le cách.</span>
<lb n="9"/><span>Is olc a' bhail ar na daoine bochda ins na bailtibh móra</span>
<lb n="10"/><span>go bhfuil siad féin a's a muirighin breóite, an gual do</span>
<lb n="11"/><span>bheith ag éirghe. Do gheobhfaidhe an oiread guail ar</span>
<lb n="12"/><span>sgilling tá sé seachtmhaine ó shoin a's nach bhfaghfaidhe</span>
<lb n="13"/><span>ar leath-choróin anois. Is olc an ghaoth ná séideann do</span>
<lb n="14"/><span>dhuine éigin, adeirtear, acht is annamh a thagann aon</span>
<lb n="15"/><span>athrughadh do ghnidheann puinn tairbhe do dhaoinibh bochda.</span>
<lb n="16"/><span>Deir na dochtúiridhe gur galar iasachta an "Influenza"</span>
<lb n="17"/><span>so agus gur galar tógálach é leis. Dá mbudh é toil Dé</span>
<lb n="18"/><span>é, bhí ar ndóithin de rudaoi iasachta againn cheana -</span>
<lb n="19"/><span>dlighthe iasachda, beusa iasachda, éadach iasachda, teanga</span>
<lb n="20"/><span>iasachda, agus c.  D'airigheas dochtúir 'á rádh, dá mbeadh</span>
<lb n="21"/><span>sean-ghearán ag cur ar dhuine agus an Influenza do</span>
<lb n="22"/><span>theacht air, gur deacair an duine sin a leigheas. Tá</span>
<lb n="23"/><span>deallramh air leis, mar an sean-ghalar úd do bhris amach</span>
<lb n="24"/><span>idir ár bhfeisirí tá naoi mbliadhna ó shoin ann - an</span>
<lb n="25"/><span>t-achrann - tá sé ag déanamh an donais eatorra an</span>
<lb n="26"/><span>aimsir seo. Is mór an nídh ámh nach bhfuil aon'ne aco</span>
<lb n="27"/><span>ag fagháil bháis. Aondachd a nglaodhaim síad féin air</span>
<lb n="28"/><span>anois i n-ionad achrainn, "An aondachd thar an saoghal,"</span>
<lb n="29"/><span>adeir ceann aco, "gan aondachd ní bheidh rath ná bail</span>
<lb n="30"/><span>orainn. Lean mise agus ná bain leis na dailthíní eile</span>
<lb n="31"/><span>úd," "Mise an buachaill," a deir ceann eile aca,</span>
<lb n="32"/><span>"go bhfuil grádh dom' thír ar dearg-lasadh istigh im'</span>
<lb n="33"/><span>chroidhe; ná bac na súmairí eile sin, acht lean mise,</span>
<lb n="34"/><span>agus teasbánfaidh mé dhíbh an bealach díreach a bhéarfaidh</span>
<lb n="35"/><span>slám sábhálta chum saoirseachd sibh." "Ní'l ionnta sin</span>
<lb n="36"/><span>go léir," adeir an tríomhadh fear, "acht bitheamhnaigh</span>
<lb n="37"/><span>atá ag iarraidh sibh do chur amugha. Bidh páirteach le</span>
<lb n="38"/><span>chéile agus lean mise más mían libh bhur gceart féin do</span>
<lb n="39"/><span>bhaint amach. Ní rinneadar sin 'na aon'ne bhain leó aon</span>
<lb n="40"/><span>rud foghanta ríamh." Is mar seo atá ár bhfeisirí ag</span>
<lb n="41"/><span>cúl-mhaslúghadh a chéile an aimsir seo, agus an saoghal uile</span>
<lb n="42"/><span>go léir ag magadh fútha, acht ní h-aon chúrsaidhe magaidh</span>
<lb n="43"/><span>do mhuinntir na h-Éireann an obair so.  Támaoid</span>
<lb n="44"/><span>a' brath ó lá to lá le fada go dtiocfadh réidhteachd</span>
<lb n="45"/><span>éigin eatorra, acht is súil le h-uaigh is baoghlach a bheith</span>
<lb n="46"/><span>ag brath air sin feasda. Nuair a chuadhmar ag lorg</span>
<lb n="47"/><span>rudaoi íasachda go Sasana d'fhágamar aonrud tairbheach</span>
<lb n="48"/><span>a bhí ann thall aco, agus d'árduigheamar an drabhfuigheall</span>
<lb n="49"/><span>abhaile linn. Féach 'dtaobh rádh nár thaithnn an cogadh</span>
<lb n="50"/><span>so le cuid aco thall, gur maith a sheasuigheadar guala</span>
<lb n="51"/><span>le guailainn nuair a buaileadh an cath. Ní leanfamuís</span>
<lb n="52"/><span>an deagh-shompla sin i n-aonchor, is amhlaidh a thosnuigh-</span>
<lb n="53"/><span>míd ar bheith a' marbhughadh a chéile ag dul isteach i</span>
<lb n="54"/><span>bpáirc an bhualadh. Ní feárr bheith ag caint. Is gearr</span>
<lb n="55"/><span>go mbeidh an tslat i n-ár láimh fein arís agus má tá cíall</span>
<lb n="56"/><span>againn cuirfimíd smachd beag ar na feisirí collóideach</span>
<lb n="57"/><span>so.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>An Spáilpín Fánach</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
