Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail</title><author><name type="main">Feargus Finn-Bhéil</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1899_08_05_321</note>
                         <note type="L">321</note>
                         <note type="B">1899</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1899_08_05_321</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Feargus Finn-Bhéil</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1899</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tháinig a lán daoine i bhfochair a chéile i mBaile Ath'</span>
<lb n="6"/><span>Cliath, ar chuireadh an mhéire seachtmhain na Dra-</span>
<lb n="7"/><span>Ardaoineach so chum Comhairle dheanamh le chéile mar</span>
<lb n="8"/><span>gheall ar leacht chuimhinte do Pharnell.  Tar éis méid</span>
<lb n="9"/><span>na maitheasa rinne sé dá dhúthaigh ars' an méire agus an</span>
<lb n="10"/><span>chuid a bhí leis, ba cheart tosnughadh ar a leacht a thógáil</span>
<lb n="11"/><span>anois gan stad.</span></p>
<lb n="12"/>
<lb n="13"/><p><span>Dubhairt a thuilleadh dá raibh láithreach gur i n-am</span>
<lb n="14"/><span>mí-thrathamhail a ceapadh air, nuair táthar d'iarraidh</span>
<lb n="15"/><span>airgid do bhailiughadh chum leacht do thógail i gcuimhne</span>
<lb n="16"/><span>ar Wolfe Tone agus ar an mhuinntir a thuit mar aon leis</span>
<lb n="17"/><span>cead bliadhain ó shoin.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Is mór a chosnochadh leacht oireamhnach do Pharnell, agus</span>
<lb n="20"/><span>deir daoine eile gur mairg a thabharfadh sé obair dá</span>
<lb n="21"/><span>leithéid anois ó ta na Feisirí agus an duthaigh go léir is</span>
<lb n="22"/><span>gan cóir ghiolla ná gearráin ortha.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Is uathbhasach na calathaidhe tóirneach a bhris os cionn</span>
<lb n="25"/><span>Cúige Mumhan an dara lá fichead d'Iúl.  Marbhuigheadh</span>
<lb n="26"/><span>triúr fear agus cuid mhaith d'ainmhithibh.  Níor b'fhéidir</span>
<lb n="27"/><span>leis an dtóirneach agus leis an ngailbheán bháisdighe bhí ann</span>
<lb n="28"/><span>le linn na haimsire sin gan an dubhachan a thabhairt leo</span>
<lb n="29"/><span>ar na gardhathaibh prátaidhe ná raibh spréighte.  Deir</span>
<lb n="30"/><span>siad nach mór an díoghbháil atá déanta fós d'aon phrá-</span>
<lb n="31"/><span>taidhibh a spréighfidhe leis an aimsir bhreágh so.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Níor chuir sé aon bhuadhairt ar Mhuimhneachaibh nuair</span>
<lb n="34"/><span>caitheadh amach Bille na mBóthar Iarainn sa Phárlamuid</span>
<lb n="35"/><span>an tseachtmhain eile; acht níor bh'iongnadh do lucht na</span>
<lb n="36"/><span>mbóthar sain féin bheith go buadhartha i ndiaidh a gcéad</span>
<lb n="37"/><span>míle púnt, nó teannta leis, a chaitheadar thall i Lún-</span>
<lb n="38"/><span>duinn, agus gan luach cíonóige 'á bhárr acu.  Is beag ná</span>
<lb n="39"/><span>gur imireadh an cleas céadna ar an mBille a bhí ag</span>
<lb n="40"/><span>muinntir Bhaile Áth' Cliath chun teóranta na cathrach a</span>
<lb n="41"/><span>druidim amach.  Do loit na Tighearnaidhe breághdha an</span>
<lb n="42"/><span>Bille ortha, agus is cuma dhóibh acu nó uatha a bhfuaradar</span>
<lb n="43"/><span>dá dtoil féin.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Chuaidh Eibhlis Ní 'ic Mhathghamhna ar bórd luinge ag</span>
<lb n="46"/><span>Nuadh-Eabhrac seachtmhain an tSathairn seo chuaidh</span>
<lb n="47"/><span>tharainn i n-aois a céad agus a cúig di.  Ag filleadh a bhaile</span>
<lb n="48"/><span>atá sí chum an chód' eile dá saoghal a chaitheamh 'na</span>
<lb n="49"/><span>baile duthchais i gConndae Mhuineacháin.  Tá sí amuigh</span>
<lb n="50"/><span>le 75 bliadhna.  Leagadh i mbualadh Waterloo an</span>
<lb n="51"/><span>buachaill a bhí le pósadh aici, agus níor ghabh sí le na</span>
<lb n="52"/><span>mhalairt ó shoin. Saoghal fada fá shólas go raibh i</span>
<lb n="53"/><span>nÉirinn aici.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Do réir gach aon sgéil níor mhór an buntaisde do</span>
<lb n="56"/><span>bhochtanaibh bheith i dTigh na mBocht i gCathair Chorcaighe</span>
<lb n="57"/><span>le tamall, dá mbeadh greim le n-ithe le fágháil las-</span>
<lb n="58"/><span>muigh acu.  Chuir an Bórd Coimeádta daoine éigin ag</span>
<lb n="59"/><span>breathnughadh ar fuaid an tighe le déidheanaighe.  Ní raibh</span>
<lb n="60"/><span>thíos ná thuas ann rómpa acht salachar agus fliuchán,</span>
<lb n="61"/><span>cé gur searbh a chaitheann daoine eile díol as an áit a</span>
<lb n="62"/><span>choiméad i gcóir mhaith.  Bhí aon oifigeach amháin a</span>
<lb n="63"/><span>gheibheadh a thuarasdal ar theacht ann trí h-uaire sa</span>
<lb n="64"/><span>tseachtmhain, acht ina ionad sain is fánacha thagadh sé</span>
<lb n="65"/><span>i n-aon chor ann.  Deir an Bórd nuadh ná déanfaidh an</span>
<lb n="66"/><span>saghas sain oibre an gnó dhóibh féin.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>Fuarthas beirt dearbhráthar do na Báiréadaigh cionn-</span>
<lb n="69"/><span>tach i mbás Dhiarmud Uí Cheocháin, an sean-duine a</span>
<lb n="70"/><span>marbhuigheadh le h-ais Beanntraighe ráithe ó shoin.</span>
<lb n="71"/><span>Fagadh i n-athchomhair báis an oidhche chéadna mac dó a</span>
<lb n="72"/><span>bhí le n-a chois, acht tháinig sé chuige féin agus dhearbhuigh</span>
<lb n="73"/><span>sé ar an mbeirt Bairéadach.  Chúig bhliadhna príosúin</span>
<lb n="74"/><span>a cuireadh ar dhuine acu agus trí bliadhna ar an bhfear eile.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Feargus Finn-Bhéil</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
