Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Óráid</title><author><name type="main">Domhnall Ua Loingsigh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1899_07_22_291</note>
                         <note type="L">291</note>
                         <note type="B">1899</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1899_07_22_291</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Domhnall Ua Loingsigh</author><title>Óráid</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1899</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Óráid</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Thug an Dochtúir Domhnall Ua Loingsigh a Bhaile-</span>
<lb n="4"/><span>Mhúirne uaidh os comhair an Oireachtais.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>A Cháirdinéil árd-réimeamhail agus a cháirde dílse, tá</span>
<lb n="7"/><span>mórán neithe ar a bhféadfainn labhairt libh i sean-</span>
<lb n="8"/><span>theanga Ghaedhealaigh ar dtíre. Acht ní chóir dom</span>
<lb n="9"/><span>trácht ar gach uile sgéal ná stair, mar ní bheadh</span>
<lb n="10"/><span>deireadh cainnte agam go lá na breithe ná go lá</span>
<lb n="11"/><span>Filib a' Chleite. Tá leór de bhrón agus de dhonas le</span>
<lb n="12"/><span>n'innsint insan am do ghaibh tharainn. Fágamaois siúd</span>
<lb n="13"/><span>mar atá sé, agus cuimhnighmís ar an tslighe is fearr chum</span>
<lb n="14"/><span>an ghnó atá idir lámhaibh againn do chur ar aghaidh, agus an</span>
<lb n="15"/><span>t-athrughadh éachtach atá tigthe ar shon na Gaedhilge i</span>
<lb n="16"/><span>n-aigneadh agus i meabhair clanna Gaedheal do bhrosdughadh</span>
<lb n="17"/><span>do stiúradh agus do sheóladh ó bhaoghal go crích bhuadhaigh.</span>
<lb n="18"/><span>Go deimhin budh áil liom comhgar do ghabháil agus lucht an</span>
<lb n="19"/><span>Bhéarla do chur tamall faoi dhraoidheacht agus le dochtúr-</span>
<lb n="20"/><span>acht ghlan do dhéanamh, na giobail ghallda do ghearradh</span>
<lb n="21"/><span>amach asta agus leadhba leathana Gaedhealacha do chur ina</span>
<lb n="22"/><span>n-ionad. Gan mhoill do chloisfimís fuaim agus guth binn</span>
<lb n="23"/><span>blasda bog bríoghmhar ár dteanga féin i sráidibh Átha-</span>
<lb n="24"/><span>Cliath, ar chnoc Teamhrach, i nGleann-na-Smól, agus ar</span>
<lb n="25"/><span>thráigh Chluain-Tairbh. Agus láithreach nuair a casfaidhe</span>
<lb n="26"/><span>ar a chéile na seandaoine, i n-ionad bheith ag trácht</span>
<lb n="27"/><span>ar laochaibh, filidh agus báird na dúithche iasachta, go</span>
<lb n="28"/><span>rachaidís i gcomhrádh ar laocha ranna sgéalta staire</span>
<lb n="29"/><span>flatha agus ríghthe na hÉireann. Agus nuair a casfaidhe</span>
<lb n="30"/><span>ar a chéile na sean-mhná agus mórán cainnte agus beagán</span>
<lb n="31"/><span>meabhrach ina gcomhluadar, gur b'é túis agus deireadh gach</span>
<lb n="32"/><span>sgéil cia hé Domhnall na Gréine, a chóta 's a léine,</span>
<lb n="33"/><span>nó cad as Tadhg Gaedhealach, nó caidé ball ina</span>
<lb n="34"/><span>chorp a bhí Gaedhealach, a ghruadhna, a shúile, a chosa, nó</span>
<lb n="35"/><span>a theanga. Nuair a casfaidhe ar a chéile na buachaillí</span>
<lb n="36"/><span>agus na cailíní, go mbeidís ag ceisdiughadh a chéile ar</span>
<lb n="37"/><span>shaoghal agus beatha an Mhangaire Shúgaigh, caidé an cloth</span>
<lb n="38"/><span>an cruth agus an deilbh a bhí air, an raibh sé ceangailte nó</span>
<lb n="39"/><span>sgoilte nó an raibh sé sultmhar suairc súgach do réir</span>
<lb n="40"/><span>a thuairisge agus a ainme. Anois guidhim oraibh gan</span>
<lb n="41"/><span>staonadh craobhanna de Chonnradh na Gaedhilge do</span>
<lb n="42"/><span>chur ar bun. Leabhair Ghaedhealacha d'fhagháil. Í fhogh-</span>
<lb n="43"/><span>laim, í léigheadh, í sgríobhadh. Agus mar bhíodh insa</span>
<lb n="44"/><span>tsean-ríoghachd ag gach flaith agus rígh a rosg catha nó a</span>
<lb n="45"/><span>gháir chatha le n-a rachaidís gan eagla chum cogaidh, go</span>
<lb n="46"/><span>lúthmhar go laochmhar go hárd-ghlórach, ag luadh go hárd</span>
<lb n="47"/><span>"Lámh láidir a buaidh" "Lámh dhearg a buaidh" bíodh</span>
<lb n="48"/><span>againn mar gháir chatha, "An Ghaedhilg a buaidh!"</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Óráid

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Óráid

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
