Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Craobh Inis-Meadhóin</title><author><name type="main">An Rúnaire</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1899_07_15_274</note>
                         <note type="L">274</note>
                         <note type="B">1899</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1899_07_15_274</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>An Rúnaire</author><title>Craobh Inis-Meadhóin</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1899</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Craobh Inis-Meadhóin</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá sé sgathadh maith anois ó chuireamar cunntas ag</span>
<lb n="4"/><span>an gClaidheamh, acht ní shin é an fáth nach rabhamar a</span>
<lb n="5"/><span>déanamh oibre maithe na dhiaidh sin. Is fearr le muin-</span>
<lb n="6"/><span>tir na h-áite seo gníomh agus obair do dhéanamh lá ar</span>
<lb n="7"/><span>bith ná caint.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Dia Domhnaigh, an t-ochtmhadh lá déag bhí cruinniughadh</span>
<lb n="10"/><span>mór againn a dteach na sgoile. Is minic bhí an</span>
<lb n="11"/><span>seomra líonta suas go béal ó cuireadh an ghéag seo ar</span>
<lb n="12"/><span>bun acht ní fhacas an oirid ann riamh agus bhí an lá úd. Tá</span>
<lb n="13"/><span>an cailín óg tír-ghrádhamhail sin, fíor-charaid na Gaedhilge,</span>
<lb n="14"/><span>an bhean uasal mhúinte fhoghluimte, an charaid bhréagh</span>
<lb n="15"/><span>Ghaedhealach sin. Aigneas ní Fhaircheallaigh a nInis-</span>
<lb n="16"/><span>mheadhóin ar a cuid laethe saoire agus thug sí cuairt</span>
<lb n="17"/><span>orainn agus ní chúram dhúinn a rádh go raibh céad míle</span>
<lb n="18"/><span>fáilte roimpi. Níor tháinig fear ná bean annso riamh</span>
<lb n="19"/><span>a thaithnigheanns chomh mhór le muinntir na h-áite. Dá</span>
<lb n="20"/><span>dtiocfadh a leitheide ins gach áit a labhruighthear an</span>
<lb n="21"/><span>teanga, bheith níos mó meas ar an nGaedhilge na mar</span>
<lb n="22"/><span>tá.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Thar éis an sgríobh agus an léigheadh, bhí abhráin a's</span>
<lb n="25"/><span>sgéalta, agus ceól agus puirt a damhsa againn.</span>
<lb n="26"/><span>Thug Éamonn O Briain agallamh Phádraic agus Oisín</span>
<lb n="27"/><span>uaidh agus is é atá deas air. Is deacair fear fhágháil</span>
<lb n="28"/><span>tá i n-ann cainnt chur i ndiaidh a chéile, ná chroiceann chur</span>
<lb n="29"/><span>ar sgéal comh maith le Éamonn. Glaoidheadh ar Shéamas</span>
<lb n="30"/><span>Ua Conceannain, tá ar éis teacht as San Francisco,</span>
<lb n="31"/><span>California gur thug sé óráid bhríoghmhar chéillidhe uaidh.</span>
<lb n="32"/><span>Tá sé (30) deich mbliadhna fichead ó d'fhág sé Éire</span>
<lb n="33"/><span>agus má tá féin níor chaíll sé an teanga a gheall Dia</span>
<lb n="34"/><span>dhó, cé go bhfuil cuid againn chailleanns í nuair bheas-</span>
<lb n="35"/><span>muid ann cheithre uaire fichead.</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>D'innis sé dhúinn an obair nór tá na hÉireannaigh a</span>
<lb n="38"/><span>dhéanamh i Meiriocá i dtaobh ar dteanga, tá sé dá</span>
<lb n="39"/><span>múnadh ins an coláisdíbh is áirde agus is mó cáil ann, tá</span>
<lb n="40"/><span>na hÉireannaigh dhá foghluim dhá gclainn, tá cion agus</span>
<lb n="41"/><span>meas agus grádh aca orra (.i. uirri) agus goidé an</span>
<lb n="42"/><span>fáth, adeir sé, nach ndéanann muid mar an gcéadna</span>
<lb n="43"/><span>annso a nÉirinn.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Má's mian linn Éire bheith na náisiún go deo, má's</span>
<lb n="46"/><span>mian linn, meas bheith againn orainn féin, caithfidh gach</span>
<lb n="47"/><span>fear agus bean agus páisde i nÉirinn teanga na hÉireann</span>
<lb n="48"/><span>a labhairt. "Aithnighthear daoine" adeir sé "do réir an</span>
<lb n="49"/><span>teanga labhrann siad agus an tÉireannach nach bhfuil aige</span>
<lb n="50"/><span>acht Béarla, ní'l sé ceart na cóir an t-ainm bréagh-</span>
<lb n="51"/><span>naomhtha sin do thabhairt air, mar ní thuilleann sé é."</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Labhair Aigneas Ní Fhaircheallaigh agus dubhairt go raibh</span>
<lb n="54"/><span>bród mór agus lúthgháir orra (uirri) bheith 'nar measg arís</span>
<lb n="55"/><span>agus go mór-mór ó cuireadh an chraobh ar bun go bhfuil</span>
<lb n="56"/><span>sí lán-chinnte go dtiubhramuid aire mhaith do'n sgoil</span>
<lb n="57"/><span>agus go raibh súil aici gur geárr nach mbeadh duine</span>
<lb n="58"/><span>beag ná mór sa n-oileán nach mbeadh abálta ar an</span>
<lb n="59"/><span>teanga sgríobh agus a léigheadh.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Ghabh an Maighistir Sgoile, Mícheal Ua Cúnain,</span>
<lb n="62"/><span>"caitheamh na ghlais" agus is rí-dheas rinne sé é.</span>
<lb n="63"/><span>Tugadh beagan eile abhrán agus damhsa dhúinn agus annsin</span>
<lb n="64"/><span>sgaipeamar go dtí an Domhnach seo chugainn nuair</span>
<lb n="65"/><span>thiucfamuid a dteannta chéile arís le congnadh Dé.</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>Beannacht Dé agus Mhuire ar an gClaidheamh Soluis.</span>
<lb n="68"/><span>Is fada linn go dtagann sé gach seachtmhain. Níor</span>
<lb n="69"/><span>tháinig aon pháipéar nuaidheacht' annso riamh chuireanns</span>
<lb n="70"/><span>an oirid rí-mhéid orainn leis.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>Go mairidh sé beo go deo</span>
<lb n="73"/><span>An Rúnaire</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Craobh Inis-Meadhóin

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Craobh Inis-Meadhóin

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
