Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Tadhg Láidir.</title><author><persName>Ó Cuill, Seaghán</persName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG14-10944</note>
		 <note type="L">669</note>
		 <note type="B">1904</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Samhain, 1904</date><idno>IG14-10944</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">14</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ó Cuill, Seaghán</author><title>Tadhg Láidir.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Tadhg Láidir.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Samhain, 1904</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>Tadhg Láidir</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Séan Ó Cuill do scríobh.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Bhí baintreabhach bhocht fad ó, n-a comhnuidhe</span>
<lb n="5"/><span>i dtigín chinn-tuighe i n-aice Dhroichidín</span>
<lb n="6"/><span>Bhéal Átha Fionáin in iarthar Bhaile Mhúirne,</span>
<lb n="7"/><span>díreach mar a bhfuil Eoghain an Droichid </span>
<lb n="8"/><span>anois.  Bean bhocht ana-dhealbh do b'eadh í,</span>
<lb n="9"/><span>agus ní raibh aici riamh acht aon mhac amháin gur </span>
<lb n="10"/><span>bh'ainm do Tadhg.  Cé go bhfuair Tadhg</span>
<lb n="11"/><span>togha na haire ó rugadh é, ní raibh sé acht</span>
<lb n="12"/><span>i n-a shúmaire gan tairbhe, agus nuair do bhí sé</span>
<lb n="13"/><span>críonna a dhóthain cun bheith i n-a fhear, ní</span>
<lb n="14"/><span>raibh aon tuise ann acht mar a bheadh garsún</span>
<lb n="15"/><span>dosaon bliadhan.  Ar an adhbhar soin ní</span>
<lb n="16"/><span>bhfuigheadh sé pioc le déanamh ó n-a chomh-</span>
<lb n="17"/><span>ursanaibh mór dtimcheall, mar do thugaidís</span>
<lb n="18"/><span>do fhearaibh eile ní b'óige ná é, mar bhí a </span>
<lb n="19"/><span>fhios aca go maith ná raibh sé i gcumus é 'a</span>
<lb n="20"/><span>dhéanamh ná a chrut air.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Aon lá amháin dubhairt sé lé n-a mháthair</span>
<lb n="23"/><span>go n-imtheoghadh sé ag déanamh dho fhéin.</span>
<lb n="24"/><span>Tháinig iongnadh uirthi-si nuair do chualaidh</span>
<lb n="25"/><span>sí an méid sin agus dubhairt sí leis fanamhaint</span>
<lb n="26"/><span>sa bhaile mar bhí a fhios go háluinn aici ná </span>
<lb n="27"/><span>raibh aon mhaith ann, acht ar ath-smaoineamh</span>
<lb n="28"/><span>dhi, dubhairt sí léi féin go raibh sí dhá</span>
<lb n="29"/><span>chothughadh fada a dóthain, go raibh sé cruaidh</span>
<lb n="30"/><span>go leór uirthi bheith ag soláthar di féin i </span>
<lb n="31"/><span>gcóir deireadh a saoghail agus gan bheith ag</span>
<lb n="32"/><span>soláthar do-san, agus ar ndóigh dá maireobh-</span>
<lb n="33"/><span>thaidhe féin é níor bh'aon mhéala mór é.</span>
<lb n="34"/><span>Chuir sí balcaisí éigin éadaigh air, chómh</span>
<lb n="35"/><span>mhaith 's do bhí sé ar a cumas agus do scaoil sí</span>
<lb n="36"/><span>chun bóthair é.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Thóg sé baitín leis n-a dhorn agus thug sé </span>
<lb n="39"/><span>aghaidh ar Mhagh Chromhdha.  Bhí an lá ana-</span>
<lb n="40"/><span>bhrothalach agus nuair bhí sé ag gabháil soir fé</span>
<lb n="41"/><span>bhun choill Chúil Aodha do dhírigh piastaí na</span>
<lb n="42"/><span>coille ar bheith dhá phriocadh go seóidh.  Do</span>
<lb n="43"/><span>chuir sé suas leó ar feadh a bhfad, acht</span>
<lb n="44"/><span>bhíodar ag dul i ngéire leis gach aon</span>
<lb n="45"/><span>choiscéim dá dtugadh sé, go dtí gur bhris</span>
<lb n="46"/><span>ar an bhfoidhne aige, agus thug sé fogha fútha le</span>
<lb n="47"/><span>n-a bhaitín.  Bhuail sé mórán aca, nídh nach</span>
<lb n="48"/><span>iongnadh, mar bhíodar go flúirseach timcheall</span>
<lb n="49"/><span>air agus thiteadar ar an dtalamh ar muin</span>
<lb n="50"/><span>mairc a chéile.  Ní raibh aon ana-dheithneas</span>
<lb n="51"/><span>ar Thadhg agus do stad sé agus do cómhairimh an</span>
<lb n="52"/><span>'mdhó ceann do bhí marbh aige, agus do bhí céad </span>
<lb n="53"/><span>díreach cruinn.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>"Is éachtach an fear mé," ar seisean "agus </span>
<lb n="56"/><span>is tréan."</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>Do shuidh sé síos ar ghruadh an bhóthair agus</span>
<lb n="59"/><span>do tharraig sé chuige a bhaitín agus do scríobh</span>
<lb n="60"/><span>sé air, "Mise Tadhg Láidir, do mharbhuigh-</span>
<lb n="61"/><span>eann céad le gach tarrac."</span></p>
<lb n="62"/>
<lb n="63"/><p><span>D'imthigh sé air annsoin agus thug sé an </span>
<lb n="64"/><span>oidhche sin ag siubhal, agus lá ar n-a bháireach,</span>
<lb n="65"/><span>amach timcheall am dinnéir do bhuail sé um</span>
<lb n="66"/><span>an Abhainn Mhóir i n-áit éigin ar an dtaobh</span>
<lb n="67"/><span>thuaidh d'Eóchaill i gConntae Phortláirge.</span>
<lb n="68"/><span>Is amhlaidh do bhí droicheadh mór nach beag</span>
<lb n="69"/><span>déanta treasna na habhann soin ann roimis.</span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>"Is dócha go bhfuil fir láidre dhá dhéanamh</span>
<lb n="72"/><span>so, pé áit go bhfuil siad," arsa Tadhg, mar</span>
<lb n="73"/><span>ní fheacaidh sé éinne ag obair ann.  Do</span>
<lb n="74"/><span>bhailigh sé a dó no trí de chlochaibh agus chuir sé</span>
<lb n="75"/><span>isteach 'na phóca iad, agus chuaidh sé i n-áirde i </span>
<lb n="76"/><span>gcrann do bhí le hais an droichid.  Ní ró-</span>
<lb n="77"/><span>fhada bhí sé ann nuair do tháinig beirt </span>
<lb n="78"/><span>fhathach fé dhéin an droichid, casúr agus léan ag</span>
<lb n="79"/><span>gach duine aca.  Do dhírigheadar ar obair </span>
<lb n="80"/><span>gan focal do rádh.  Do scaoil Tadhg leó</span>
<lb n="81"/><span>ar feadh tamaill.  Annsoin do chaith sé</span>
<lb n="82"/><span>méaróg le duine aca agus do bhuail.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>"Táim dhá rádh leat," adubhairt an fear </span>
<lb n="85"/><span>do buaileadh le n-a dhearbhráthair, mar</span>
<lb n="86"/><span>dearbhráithreacha do b'eadh iad "gan bheith </span>
<lb n="87"/><span>ag imirt orm; ní'lim-se ag déanamh pioc</span>
<lb n="88"/><span>leat-sa."</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>"Airiú!  Bíodh meabhair agat," adubhairt </span>
<lb n="91"/><span>an dearbhráthair.  "Ar ndóigh ní'lim-se ag</span>
<lb n="92"/><span>imirt ort."</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>[Ní chríoch.]</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tadhg Láidir.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tadhg Láidir.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
