Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Teacht Chon Chulainn go dtí Eamhain Macha.</title><author><persName/></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG13-10837</note>
		 <note type="L">444</note>
		 <note type="B">1903</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Mí na Nodlag, 1903</date><idno>IG13-10837</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">13</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Teacht Chon Chulainn go dtí Eamhain Macha.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Teacht Chon Chulainn go dtí Eamhain Macha.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Mí na Nodlag, 1903</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>TEACHT CHON CHULAINN GO dTÍ</span>
<lb n="1"/><span>EAMHAIN MACHA.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>(I nGaedhilg na haimsire seo.)</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>"Do thógadh é i bhfochair a athar is a mháthar," arsa</span>
<lb n="6"/><span>Feargus, "ins an tig darach (?) i Máigh Mhuirtheimhne.</span>
<lb n="7"/><span>D'airigh sé trácht ar na hóganaigh i nEamhain; mar</span>
<lb n="8"/><span>bhíodh trí chaogaid ógánach díobh ann," arsa Feargas,</span>
<lb n="9"/><span>"ag taithighe cleasa lúith.  Mar seo is eadh chaitheadh</span>
<lb n="10"/><span>Conchubhar a aimsir ríoghdha: trian an lae ag féachaint</span>
<lb n="11"/><span>ar na hógánaigh, a thrian eile ag imirt fidhchille, agus a</span>
<lb n="12"/><span>thrian eile ag ól beórach go dtí go dtuiteadh a</span>
<lb n="13"/><span>chodhladh air.  Cé go bhfuilmíd-ne ar deóruidheacht,</span>
<lb n="14"/><span>ní'l i nÉirinn laoch is éachtaighe 'ná é," arsa Feargus.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>"Diarr Cú Chulainn ar a mhátair leigeann dó dul</span>
<lb n="17"/><span>ag triall ar na hógánaig.  "Ní raghair," arsa a</span>
<lb n="18"/><span>mháthair, "go mbeidh congnamh de laochraidh Uladh led'</span>
<lb n="19"/><span>chois."  "Badh ró-fhada liom-sa fanacht leis sin," arsa</span>
<lb n="20"/><span>Cú Chulainn.  "Innis dam caidé an árd atá Eamhain</span>
<lb n="21"/><span>"Ó thuaidh mar sin" arsa a mháthair, "agus is doraidhe</span>
<lb n="22"/><span>(deacair) an t-aistear é," ar sise, "mar tá Sliabh</span>
<lb n="23"/><span>Fuaid eadraibh."  "Tabharfad-sa amus air ar éan-</span>
<lb n="24"/><span>chuma," arsa Cú Chulain.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>"Do thiomáin sé ar siubhal annsoin, agus thug leis a</span></p>
</div>
<pb n="445"/>
<div><lb n="27"/><p><span>sciath slisean, agus a bhunsach, agus a lorg áne (? camán) agus</span>
<lb n="28"/><span>a liathróid.  Do chaitheadh sé a bhunsach roimhe amach</span>
<lb n="29"/><span>agus bheireadh ar bior uirthi sula shroicheadh a bun</span>
<lb n="30"/><span>talamh.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>"Do chuaidh annsoin ag triall ar na hógánaigh agus</span>
<lb n="33"/><span>gan nasc a chomairce ortha (.i. gan é bheith ceangailte</span>
<lb n="34"/><span>ortha Cú Chulainn a chosaint).  Ní théidheadh éinne i</span>
<lb n="35"/><span>macha na gcleas lúith chúcha go nasctaoi a chomairc</span>
<lb n="36"/><span>ortha ar dtúis.  Ní raibh a fhios soin ag Cú Chulainn</span>
<lb n="37"/><span>"Féach mar sháruigheann an t-ógánach so sinn," arsa</span>
<lb n="38"/><span>Follomhan Mac Chonchubhair, "is eól dúinn amh gurab</span>
<lb n="39"/><span>Ultach é …"</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>"Do chaitheadar a dtrí caogaid bunsach leis, agus do</span>
<lb n="42"/><span>ghaibh seisean n-a scéith slisean iad go léir.  Annsoin</span>
<lb n="43"/><span>chaitheadar a liathróidí leis; agus thóg sé n-a ucht gach</span>
<lb n="44"/><span>éin-liathróid díobh.  Annsoin chaitheadar a dtrí caog-</span>
<lb n="45"/><span>aid lorg áne leis.  Do chosain sé é féin ortha mar</span>
<lb n="46"/><span>thagaidís agus thóg beart díobh ar a mhuin.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>"D'éirigh a chochal air annsoin.  Badh dhóighleat air</span>
<lb n="49"/><span>agus an léim a thug sé, go raibh gach ribe gruaige gá</span>
<lb n="50"/><span>bualadh isteach n-a cheann le hórd.  Badh dhóigh leat</span>
<lb n="51"/><span>go raibh spréacha teineadh ag teacht as gach ribe dhíobh.</span>
<lb n="52"/><span>Do dhún sé súil leis ar chum ná raibh leithead chró</span>
<lb n="53"/><span>snáthaide innti.  D'oscail sé an tsúil eile go dtí</span>
<lb n="54"/><span>go raibh oiread béil cuirn innti.  Do nocht sé a</span>
<lb n="55"/><span>fhiacla siar go dtí a chluasa.  D'oscail sé a bhéal i</span>
<lb n="56"/><span>slighe go bhfeacathas a chraos.  D'éirigh an luan láith</span>
<lb n="57"/><span>(soilse ghaisce) a mullach a chinn.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>"Thug sé fogha fé na hógánaigh annsoin.  Do</span>
<lb n="60"/><span>threascair caogaid díobh sarar shroiseadar dorus</span>
<lb n="61"/><span>(pháláis) Eamhna.  Do ruith naonbhar aca tharm féin agus</span>
<lb n="62"/><span>Chonchubhar; bhíomair-ne ag imirt fidhchille.  Do léim</span>
<lb n="63"/><span>seisean thar ar gclár fidhchille i ndiaidh an naonbhair.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>"Rug Conchubhar ar righidh air.  "Ní maith úsáidtar</span>
<lb n="66"/><span>ár n-ógánaigh leat," arsa Conchubhar.  "Ceart damh-sa,</span>
<lb n="67"/><span>a Rígh Chonchubhair," ar sé.  "Cad is ainm duit-se?"</span>
<lb n="68"/><span>arsa Conchubhar.  "Setanta, mac Sualdaimh mise, agus</span>
<lb n="69"/><span>mac Dheichthire do dheirbhshér-sa is eadh mé.  Níor</span>
<lb n="70"/><span>dhóigh go gcrádhfaidhe annso mé."  "Cad n-a thaobh nár</span>
<lb n="71"/><span>nascais do chomairc ar na hógánaigh?" arsa Con-</span>
<lb n="72"/><span>chubhar.  "Níor bh'eól dam soin," arsa Cú Chulainn.</span>
<lb n="73"/><span>"Dein-se mo chomairc a nascadh ortha."  "Tá go maith,"</span>
<lb n="74"/><span>arsa Conchubhar.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>"Leis sin d'iompuigh sé ar na hógánaigh ar fuid</span>
<lb n="77"/><span>an tighe.  "Cad chuige dhuit bheith dhóibh mar seo?"</span>
<lb n="78"/><span>arsa Conchubhar.  "I slighe go ndéanfaidís a gcoim-</span>
<lb n="79"/><span>irc a nascadh orm-sa, mhaise," arsa Cú Chulainn.</span>
<lb n="80"/><span>"Gaibh it' láimh é," arsa Conchubhar.  "Tá go maith,</span>
<lb n="81"/><span>arsa Cú Chulainn.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>"Chuadhar go léir amach san macha n-a dhiaidh soin.</span>
<lb n="84"/><span>Agus thógadh na hógánaigh do leagadh ann.  D'fhóir-</span>
<lb n="85"/><span>eadar a muimí agus a noidí ortha."</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Teacht Chon Chulainn go dtí Eamhain Macha.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Teacht Chon Chulainn go dtí Eamhain Macha.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
