Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Sinn Féin.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Ó Donnchadha, Tadhg</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG13-10731</note>
		 <note type="L">217</note>
		 <note type="B">1903</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Eanair, 1903</date><idno>IG13-10731</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">13</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Sinn Féin.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Sinn Féin.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Eanair, 1903</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="217"/></span>
<lb n="1"/><span>SINN FÉIN.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá ár n-iomaidheacht ag dul ar aghaidh go háluinn.</span>
<lb n="4"/><span>Is é an feall ámh ná féadaimíd a trí nó a ceathair</span>
<lb n="5"/><span>de dhuaiseannaibh do bhronnadh gach mí.  Gheibhmíd an-</span>
<lb n="6"/><span>chuid rudaí do b'fhuí duaiseanna.  Ní fhéadaimíd ámh</span>
<lb n="7"/><span>acht an t-aon cheann amháin do bhronnadh gach mí.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Táimíd ag fagháil an-chuid scéalta; sean-scéalta</span>
<lb n="10"/><span>agus scéalta nua-dhéanta.  Tá urmhór díobh go</span>
<lb n="11"/><span>breagh taithneamhach.  Tá gach éin-cheann díobh Gaedh-</span>
<lb n="12"/><span>ealach.  Acht is dóigh linn féin go bhfuil ealadhnta</span>
<lb n="13"/><span>nach scéalta go mór i n-easnamh ar leightheóiríbh agus</span>
<lb n="14"/><span>ar scríbhneóiríbh Gaedhilge fé láthair.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Sin é fé ndeara dhúinn duais na míosa so do</span>
<lb n="17"/><span>thabhairt do Mhac Uí Uallacháin.  Tá Mac Uí</span>
<lb n="18"/><span>Uallacháin n-a chomhnuidhe i gceanntar bhreagh áluinn</span>
<lb n="19"/><span>Ghaedhealach, sé sin Béara.  Tá sean-eólas agus sean-</span>
<lb n="20"/><span>déantúis na nGaedheal go beó bríoghmhar i mBéara</span>
<lb n="21"/><span>fós, agus nár mhaith an mhaise do Mhac Uí Uallacháin,</span>
<lb n="22"/><span>cuimhneamh ar chur síos ar cheann díobh, chum beagán</span>
<lb n="23"/><span>de'n tsean-eólas so ár sinsear do thabhairt thar</span>
<lb n="24"/><span>n-ais chugainn, agus do chur i n-umhail arís dóibh seo ar</span>
<lb n="25"/><span>ar séanadh é.</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>Molaimíd obair Mhic Uí Uallacháin mar shompla</span>
<lb n="28"/><span>dár scríbhneóiribh uile.  Níor bh'éin-díoghbháil do</span>
<lb n="29"/><span>chuid aca atá n-a gcomhnuidhe i lár na Gaedhealtachta</span>
<lb n="30"/><span>aithris do dhéanamh air agus fo-gha a bogha shean-eólas</span>
<lb n="31"/><span>na nGaedheal do scaoileadh 'nár dtreó.  Ní gábhadh</span>
<lb n="32"/><span>dúinn a rádh go mbeidh míle fáilte againn rompa i</span>
<lb n="33"/><span>gcomhnuidhe.  I dtaobh Mhic Uí Uallacháin féin ní</span>
<lb n="34"/><span>déarfam acht amháin gur maith an t-oighre atá ins na</span>
<lb n="35"/><span>hAodharaíbh againn ar Phádraig Ó Laoghaire (Beannacht</span>
<lb n="36"/><span>dílis Dé le n-a anam).</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Tá scéal breagh ar láimh againn ó "Ghruagach an</span>
<lb n="39"/><span>Tobair" i gcóir an chéad uimhir eile.  Tá an Gruagach</span>
<lb n="40"/><span>ag innsint dúinn cionnus mar bualadh bob air i</span>
<lb n="41"/><span>n-imirt cártaí díreach mar do bhuaidheadh an Mac</span>
<lb n="42"/><span>Ríogh an chéad chluithche ar an Sean-Ghruagach mar</span>
<lb n="43"/><span>innsid na scéaluidhthe.  Ni fhacamar-na riamh ceann ní</span>
<lb n="44"/><span>b'fhearr ó'n nGruagach féin.  Ag dul i gclisteacht agus</span>
<lb n="45"/><span>i ndraoidheadóireacht atá sé.  Acht bíodh foidhne</span>
<lb n="46"/><span>agaibh, a léightheóirí.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Tá ár lucht aitheantais ag dul i líonmhairecht go</span>
<lb n="49"/><span>seóidh.  Táthar ag scríobhadh chugainn as gach ceanntar</span>
<lb n="50"/><span>ó Chorcaigh na gCuan go Doire na Seól, agus dá</span>
<lb n="51"/><span>n-abraimís níos sia ó thuaidh.  Tá an t-an-fháilte</span>
<lb n="52"/><span>rompa go léir; ní baoghal ná go ndéanfaid a</span>
<lb n="53"/><span>ndícheall ar ár son.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>"Is maol gualainn gan bráthair</span>
<lb n="56"/><span>'S is mairg do bhíonn gan dearbhráthair."</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>An fhaid do bheidh ár gcáirde linn, ní baoghal dúinn.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Táimíd ag obair fé láthair chum rud nua do</span>
<lb n="61"/><span>sholáthar dár léightheóiríb.  Rud is eadh é ná facathas</span>
<lb n="62"/><span>riamh fós i n-éan-pháipéar Ghaedhilge.  Beidh tuilleadh</span>
<lb n="63"/><span>le rádh againn n-a thaobh san chéad uimhir eile.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Ba mhaith linn innsint dár léightheóiríbh go bhfuil</span>
<lb n="66"/><span>clú mhór ar "Dhualgas an Droch-chroidhe," an scéal</span>
<lb n="67"/><span>do scríobh Micheál Ó Murchadha síos.  Is é an scéal</span>
<lb n="68"/><span>gur bhuaidh Amhlaoibh Ó Luingsigh - Amhlaoibh na Fír-</span>
<lb n="69"/><span>inne - an chéad duais ar scéaluidheacht leis ag an</span>
<lb n="70"/><span>Oireachtas agus ag Feis na Mumhan anuraidh.  Tá an</span>
<lb n="71"/><span>Clanndiliúnach ag taispeáint dúinn caidé an saghas</span>
<lb n="72"/><span>bacaigh do dhein na móir-éachta úd atá curtha 'n-a</span>
<lb n="73"/><span>leith ag Amhlaoibh agus ag Micheál.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Is fada nár airigheamar fonn ceóil ba sheise ná ba</span>
<lb n="76"/><span>Ghaedhealaighe 'ná an fonn so atá dá chur i gclódh</span>
<lb n="77"/><span>againn 'san uimhir seo.  Is iongantach an ceóltóir é</span>
<lb n="78"/><span>an tAthair Tomás Mac 'Liam.  Is beag gléas ceóil</span>
<lb n="79"/><span>ná féadfadh sé fuinn agus puirt Ghaedhealacha do sheinim</span>
<lb n="80"/><span>air, acht is ar chruit na nGaedheal is gnáthaighe leis a</span>
<lb n="81"/><span>dtaithighe.  Is maith an comhartha é féin agus "Conall</span>
<lb n="82"/><span>Cearnach, Árd-dhraoi na hÉrend" bheith ag cabhrughadh</span>
<lb n="83"/><span>chum ceann d'ar bhfonnaibh breaghtha, bhí nach mór im-</span>
<lb n="84"/><span>thighthe, do thabhairt thar n-ais arís.  Go mairid araon</span>
<lb n="85"/><span>pé scéal é, agus nárab fhada go bhfeicfam tuilleadh</span>
<lb n="86"/><span>uatha.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>Seadh agus níor chóir gan Maighréad Ní hÁilgheasa</span>
<lb n="89"/><span>do chuir os comhair chách.  Ní baoghal ná go bhfuil</span>
<lb n="90"/><span>breis deallraimh fírinne ar a scéal siúd mar atá</span>
<lb n="91"/><span>ar scéal Amhlaoibh.  'N-a theannta soin deir sí linn</span>
<lb n="92"/><span>má's bréag atá dá innsint aici nach í féin is</span>
<lb n="93"/><span>cionntach.  Is cuma ciaca.  Tá comhairle mhaith aici</span>
<lb n="94"/><span>dá tabhairt dúinn go léir, agus dá bhrigh sin</span>
<lb n="95"/><span>maithimíd di go fírinneach 'n-a fírinne.</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Ní'limid réidh leis "An Scoil Ghaedhealach" fós.</span>
<lb n="98"/><span>Do réir na gcunntas atá fachta againn, tá "Conán</span>
<lb n="99"/><span>Maol" tar éis mór-chuid daoine do chur ag macht-</span>
<lb n="100"/><span>namh ar an gceist chéadna.  Ba cheart machtnamh agus</span></p>
</div>
<pb n="218"/>
<div><lb n="101"/><p><span>dian-mhachtnamh do dhéanamh uirthi leis.  Cé go ndear-</span>
<lb n="102"/><span>tear gur sia théidheann duthchas ná oileamhaint, is</span>
<lb n="103"/><span>fíor ar mórán shlighte an sean-rádh, "gach dalta mar</span>
<lb n="104"/><span>do hoiltear."  Is ceart dúinn ar ndicheall do</span>
<lb n="105"/><span>dhéanamh chum leanbhaí na hÉireann do thógaint go</span>
<lb n="106"/><span>Gaedhealach ins na ceanntaraibh Gaedhealacha.  Is</span>
<lb n="107"/><span>ceart dúinn bheith ag tabhairt do'n cheist seo go dtí</span>
<lb n="108"/><span>go ndéanfar rud éigin chum í réiteach.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>An bhfuil a fhios ag éinne cad tá imthighthe ar</span>
<lb n="111"/><span>Aonghus Óg Mac An Daghdha?  Tá gach éinne dá</span>
<lb n="112"/><span>fhiafruighe dhínn cá bhfuil sé, nó an amhlaidh thuit sé i</span>
<lb n="113"/><span>gan fhios i bpluais le duine éigin de sna Bráithribh</span>
<lb n="114"/><span>Dubha, agus gur éirigh sé chomh ceanamhail sin ortha gur</span>
<lb n="115"/><span>fhan sé 'n-a measc.  Fóir, a Chruim, ar Dhraoithibh Fáil,</span>
<lb n="116"/><span>ná leig do'n táin i n-easnamh buan; gan treóir,</span>
<lb n="117"/><span>gan díon, gan sciath, gan piolóir; i ndiadh an </span>
<lb n="118"/><span>leoghain gan scribnóir suairc.</span></p>
<lb n="119"/>
<lb n="120"/><p><span>Bhí an t-ailtín thuas i gcló againn nuair tháinig</span>
<lb n="121"/><span>an tásc brónach, go bhfuil "Aonghus Draoi" imthighthe</span>
<lb n="122"/><span>ar shlighe na fírinne.  Fuair sé bás i nOspuidéal an</span>
<lb n="123"/><span>Stianaigh i mBaile Átha Cliath ar lá dheiridh na</span>
<lb n="124"/><span>bliadhna.  Beidh brón ar gach éinne gur thaithn tairng-</span>
<lb n="125"/><span>theóireacht "Aonghus Draoi" leó, acht is do sna</span>
<lb n="126"/><span>"Draoithibh" féin gur bh'eól dóibh a mhaitheas agus a</span>
<lb n="127"/><span>mhéinn, a Ghaedhealtacht agus a dhaondacht is dóibh-sean is</span>
<lb n="128"/><span>mó méala.  Go ndeinidh Dia trócaire air.</span></p>
<lb n="129"/>
<lb n="130"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sinn Féin.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sinn Féin.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
