Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Cnachar Rí Uladh.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG11-11158</note>
		 <note type="L">3</note>
		 <note type="B">1900</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Mí na Nodlag, 1900</date><idno>IG11-11158</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">11</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Cnachar Rí Uladh.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Cnachar Rí Uladh.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Mí na Nodlag, 1900</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>CNACHAR RÍ ULADH.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>[.i. Conchubhar rí Uladh, sean-sgéal a </span>
<lb n="3"/><span>d'aithris Brian Mac Conbhuidhe i gCurrach</span>
<lb n="4"/><span>an tSearraigh (nó Corr an tSearraigh) i </span>
<lb n="5"/><span>nGleann Fhoichle i Muinntir Luinigh i dTír</span>
<lb n="6"/><span>Eoghain.  Eóin Mac Néill do sgríobh an </span>
<lb n="7"/><span>sgéal ó bhéal-aithris Bhriain réam-ráidhte, </span>
<lb n="8"/><span>Dia Domhnaigh, an t-ochtmhadh lá de Mheitheamh </span>
<lb n="9"/><span>Fhoghmhair, 1900]. </span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Insa' tsean-aimsir, bhí ceithre rígh i nÉirinn, </span>
<lb n="12"/><span>rí Laighean, rí Mumhan, agus rí Connachta, agus bhí </span>
<lb n="13"/><span>rí eile i gCúig' Uladh a dtug siad Cnachar </span>
<lb n="14"/><span>rí Uladh air.  </span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Cha raibh Cnachar rí Uladh ábalta ar throid </span>
<lb n="17"/><span>a choinneáilt leis na trí rígh eile, agus chuir </span>
<lb n="18"/><span>siad a dtriúr nighneacha un sgoil (chuige) </span>
<lb n="19"/><span>foghlaim agus béasa thabhairt dóbhtha, agus chuir sé </span>
<lb n="20"/><span>suas grianán a' cois na fairrge dóbhtha. </span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Chuaidh sé amach a'n mhaidin amháin agus </span>
<lb n="23"/><span>thainic sé isteach a gol agus a caoineadh.  </span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Goidé seo tá ort anois? arsa 'n bhean.  </span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>Tá na trí óinseacha seo, ar seisean, agus ní </span>
<lb n="28"/><span>bhfuil mé ábalta foghlaim agus béasa thabhairt </span>
<lb n="29"/><span>dóbhtha. </span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Téirigh, ar sise, agus fogha triúr cléireach </span>
<lb n="32"/><span>domh-sa a chuirfheas síos a n-ainm agus béidh </span>
<lb n="33"/><span>oiread Fiann Éireann agam-sa agus fhuig-</span>
<lb n="34"/><span>fheas insa mbaile acu iad gan buille sgin' </span>
<lb n="35"/><span>ná cloidhimh.  </span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>Cuireadh fios ar chléireach agus labhair an rí </span>
<lb n="38"/><span>leis. </span>
<lb n="39"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="40"/><p><span>Cuir síos annsin iad, arsa seisean. </span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Each Buailceam rí Mumhan, Féidhlimid rí </span>
<lb n="43"/><span>Connachta, Osgain Fionn mac Ramhair, </span>
<lb n="44"/><span>Mungluisne gan sál, Corpach, Laoiseach, </span>
<lb n="45"/><span>Laoiseach Ceann-airidh, Gruagánach Sainn-</span>
<lb n="46"/><span>airidh, sin agus a thriúr mac, Goll Sgigeadh, </span>
<lb n="47"/><span>Goll Sgóigeadh, Goll de Sgóige Craige </span>
<lb n="48"/><span>Luain, Cú Chulainn mac Sualtaigh mhic </span>
<lb n="49"/><span>Bualtaigh mhic Óigeárlaigh mhic Soineárlaigh </span>
<lb n="50"/><span>mhic Mór-óglaigh mhic Fionn-óglaigh, Éileanna </span>
<lb n="51"/><span>mac 'ic Céithleanna mac an ríogh-ghaisgidhigh, </span>
<lb n="52"/><span>Bricín beag 'ac Eilipigh, Ceannaire, Éigsean, </span>
<lb n="53"/><span>agus amadán de Chlanna Ruaidhrí. </span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Cuireadh suas péipeár annsin gach uile </span>
<lb n="56"/><span>áit fríd Éirinn go bhfuil féasta mór</span>
<lb n="57"/><span>thrí lá agus thrí oidhche aige Cnachar rí Uladh, agus </span>
<lb n="58"/><span>cuireadh ige gach uile dhuine theacht </span>
<lb n="59"/><span>chuige.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>An lá ar n-a bhárach, bhí na bóithre breac </span>
<lb n="62"/><span>leis na Fianna Éireann a teacht chuig an </span>
<lb n="63"/><span>fhéasta.  Bhí féasta mór ionn, trí lá agus trí </span>
<lb n="64"/><span>hoidhche, agus an tríomhadh lá rinne Cnachar </span>
<lb n="65"/><span>dearmad de na mná bhí insa ghrianán, agus </span>
<lb n="66"/><span>chuaidh sé ag amharc leóbhtha, ach bhí na dorsa </span>
<lb n="67"/><span>fosgailte agus iad ar shiubhal.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>(Bheir an sgéal céim siar annso ag innsin </span>
<lb n="70"/><span>fá mar d'imthigh an triúr ban óg).</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>Bhí triúr mac Ríogh na Luamhach i ndéidh a </span>
<lb n="73"/><span>lóin Dé agus a bhfortuin, agus chuaid siad chuig </span>
<lb n="74"/><span>an ghrianán, agus nuair a thanaic na cailíní </span>
<lb n="75"/><span>iad, dhruid siad na dorsa.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>Arsa duine de na buachaillí: Seo an </span>
<lb n="78"/><span>ghnathaigh bhí againn libh, 'un arsughadh duibh </span>
<lb n="79"/><span>go bhfuil féasta mór aige Cnachar rí Uladh, </span>
<lb n="80"/><span>agus go dtug sé glas duibh chuige.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Goidé gheanamuid leis siud? arsa </span>
<lb n="83"/><span>nighean ríogh Mumhan le nighin ríogh Laighean.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>Tá 'fhios, arsa nighen ríogh Connachta. </span>
<lb n="86"/><span>Leanfhamuid iad siud, agus rachamuid leóbhtha </span>
<lb n="87"/><span>go dtí go dtabharmuid a sháith siolláin do </span>
<lb n="88"/><span>Chnachar rí Uladh.</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>Nuair a fuair an rí iad ar shiubhal, chroth-</span>
<lb n="91"/><span>nuigh a bhean é, agus chuaidh sí amach ag amharc </span>
<lb n="92"/><span>orthu, agus fuair sí an rí a gol agus a caoineadh.</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>Goidé seo tá ort anois? ar sise.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>Tá, ar seisean, tá na trí hóinseacha seo </span>
<lb n="97"/><span>ar shiubhal.</span></p>
<lb n="98"/>
<lb n="99"/><p><span>Well, arsa sise, cha rabh tú riamh i n-am </span>
<lb n="100"/><span>na b'fhearr.  Tá Cú Chulainn annsiud a </span>
<lb n="101"/><span>leanfhadh lorg a' tsiongáin ar a' chloich </span>
<lb n="102"/><span>faoi agus os cionn uisge.  Téidh isteach anois, </span>
<lb n="103"/><span>arsa sise, agus fiafruigh.  Cuir suas bual-</span>
<lb n="104"/><span>taire, an bhfacha siad a'n fhéasta riamh </span>
<lb n="105"/><span>comh maith leis.  Déara siad uilig nach </span>
<lb n="106"/><span>bhfachaidh.  Cuir suas cionn eile annsin, ca </span>
<lb n="107"/><span>hé an sealgaire is fhearr istoigh.</span></p>
<lb n="108"/>
<lb n="109"/><p><span>[Rinneadh amhlaidh.]</span></p>
<lb n="110"/>
<lb n="111"/><p><span>Mo dhonas agus mo dhoghraing orm, arsa </span>
<lb n="112"/><span>Bricín, go bhfuil Cú Chulainn.</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>Ora, a chorpáin bhocht, ar seisean (ar Cú </span>
<lb n="115"/><span>Chulainn), goidé an chaint a bhéadh ort-sa?</span></p>
<lb n="116"/>
<lb n="117"/><p><span>Fuair greim ar Bhricín le ha'n láimh amháin </span>
<lb n="118"/><span>agus tuagh an bhéil mhóir insa láimh eile, 'a </span>
<lb n="119"/><span>thabhairt leis chuig 'a bhloc agus 'a leigint síos ar a </span>
<lb n="120"/><span>bhloc, fá chionn a' chinn a ghearradh de.</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>D'amhairc Bricín suas air.</span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>Ná buin mo chionn díom-sa, a Chú Chulainn, </span>
<lb n="125"/><span>ar seisean, agus béidh mé comh maith lé fear is </span>
<lb n="126"/><span>céad duid in gach uile cath go dtillidh tú.</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Rinneadh suas luing mhór, luing lán, a </span>
<lb n="129"/><span>dtabhrat siad an Úrbhrach uirri.  A' chéad </span>
<lb n="130"/><span>lá chuaidh siad ar an fhairrge,</span></p>
<lb n="131"/>
<lb n="132"/><p><span>Thóg siad a gcuid seólta</span>
<lb n="133"/><span>bocóideacha bán-dearga </span>
<lb n="134"/><span>i mbarr na gcroinn chaogadmhadh</span>
<lb n="135"/><span>ag éisteacht le míolta móra</span>
<lb n="136"/><span>le goithe róna</span>
<lb n="137"/><span>le lúbarnán na n-iosgan</span>
<lb n="138"/><span>le sgairteacha na bhfaoileann</span>
<lb n="139"/><span>le beithidhigh allta na fairrge</span>
<lb n="140"/><span>a coinneáilt ól-cheóil agus airfirt leó péin</span>
<lb n="141"/><span>go raibh neóin agus deireadh an lae a teacht</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="142"/><p><span>gur éirigh Bricín suas i mbarr a' chroinn </span>
<lb n="143"/><span>seóil, agus go bhfaca se oileán i bhfad uadh agus </span>
<lb n="144"/><span>go dtug iarraidh air go géar agus go gion </span>
<lb n="145"/><span>agus go deifreach. </span></p>
<lb n="146"/>
<lb n="147"/><p><span>Goidé gheanamuid anois? arsa Cú Chulainn </span>
<lb n="148"/><span>le Bricín.  Glac thusa fear is céad an </span>
<lb n="149"/><span>Úrbhrach chur thar tuinn. </span></p>
<lb n="150"/>
<lb n="151"/><p><span>Tá, téidh thusa faoi n-a lár (le Cú Chulainn), </span>
<lb n="152"/><span>agus racha mise faoi n-a cóirneál. </span></p>
<lb n="153"/>
<lb n="154"/><p><span>Chuaidh Cú Chulainn faoi n-a lár agus Bricín </span>
<lb n="155"/><span>faoi n-a cóirneál, agus chuir siad amach ar </span>
<lb n="156"/><span>thalamh tirm í. </span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>Nuair a d'éirigh sé darcha annsiud, bhí </span>
<lb n="159"/><span>Cú Chulainn a gul a luighe.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Goidé tá tu gul a dheanamh anois? arsa </span>
<lb n="162"/><span>Bricín leis.</span></p>
<lb n="163"/>
<lb n="164"/><p><span>Caithfidh mé néal a bhuint as a chionn </span>
<lb n="165"/><span>anois, ar Cú Chualainn.</span></p>
<lb n="166"/>
<lb n="167"/><p><span>Arsa Bricín: Bhfuil 'fhios agad ca bhfuil </span>
<lb n="168"/><span>do charaid ach oir' le do námhaid? </span></p>
<lb n="169"/>
<lb n="170"/><p><span>Thug Bricín leabhar leis agus chuaidh sé 'á </span>
<lb n="171"/><span>léigheadh, agus thainic a chodladh air fosta.  </span>
<lb n="172"/><span>Nuair a bhí briseadh an lae ionn, mhúsgail se </span>
<lb n="173"/><span>suas agus d'amhairc se amach, agus thanaic se fear </span>
<lb n="174"/><span>mór a teacht anuas a cois na trágha a </span>
<lb n="175"/><span>bhfeicfheá an saoghal mór idir a dhá chois agus </span>
<lb n="176"/><span>nach bhfeicfheá rud ar bith as cionn mullach </span>
<lb n="177"/><span>a chinn.  Léim se (.i. Bricín) le n-a dhá ghlúin </span>
<lb n="178"/><span>le n-a dhá uillinn i mbéal ochta Chú Chulainn. </span></p>
<lb n="179"/>
<lb n="180"/><p><span>Bí ar do chois, ar seisean, a ghaisgidhigh </span>
<lb n="181"/><span>b'fhearr a thanaic me riamh!  A bhfeicheann </span>
<lb n="182"/><span>tu feall an fhir mhóir orainn thainic anuas a </span>
<lb n="183"/><span>cois na fairrge, cliabhán iarainn agus crúcaí </span>
<lb n="184"/><span>iarainn ar a dhruimn, agus é péin ag iasgaireacht? </span></p>
<lb n="185"/>
<lb n="186"/><p><span>Nuair a tháinic sé comhfhad leis an Úrbhraigh, </span>
<lb n="187"/><span>chuir sé crúca sa nÚrbhraigh, agus támuid fhéin </span>
<lb n="188"/><span>agus an Úrbhrach leis ar a ghualainn! </span></p>
<lb n="189"/>
<lb n="190"/><p><span>Tharraing Cú Chulainn air a chulaidh chruaidh </span>
<lb n="191"/><span>chomhraic agus thug sé léim amach, agus thug sé féin </span>
<lb n="192"/><span>agus a' fear mór dhá rann ar a chéile, go </span>
<lb n="193"/><span>ndeanat siad bogán den chreagán, creagán </span>
<lb n="194"/><span>den bhogán, agus tobar fíor-uisge i lár na </span>
<lb n="195"/><span>cloiche glaise nach bhfacha a'n deór uisge </span>
<lb n="196"/><span>riamh. </span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Chár leag Cú Chulainn a'n fhear riamh go </span>
<lb n="199"/><span>dtí go rachat sé ar a leith-ghlúin.  Leig se </span>
<lb n="200"/><span>e fhéin síos ar a leith-ghlúin, agus nuair a </span>
<lb n="201"/><span>thanaic Bricín e a gul síos ar a leith-ghlúin, </span>
<lb n="202"/><span>shíl se go rabh an far mór ar dhóigh é leagadh, </span>
<lb n="203"/><span>agus thug sé léim amach, agus cé an áit i nÉirinn </span>
<lb n="204"/><span>ar léim se ach i gcliabhán iarainn an fhir </span>
<lb n="205"/><span>mhóir, gach a'n spiocóid ionn a bhí trí slata </span>
<lb n="206"/><span>ar fad! </span></p>
<lb n="207"/>
<lb n="208"/><p><span>D'amhairc se thart agus thainic se Cú Chulainn </span>
<lb n="209"/><span>ar mhullacha an fhir mhóir, agus a Chú Chulainn! </span>
<lb n="210"/><span>arsa seisean, a Chú Chulainn! buin a'cionn </span>
<lb n="211"/><span>de! </span></p>
<lb n="212"/>
<lb n="213"/><p><span>Ná buin mo chionn díom-sa, arsa an </span>
<lb n="214"/><span>fear mór, agus racha me leat gach uile bealach </span>
<lb n="215"/><span>go dtí go dtillidh tú aríst. </span></p>
<lb n="216"/>
<lb n="217"/><p><span>Well, arsa Cú Chulainn, b'fhéidir gur cóir </span>
<lb n="218"/><span>duid sin a dhéanamh, agus chuaidh siad leis an </span>
<lb n="219"/><span>fhear mhór na dhiaidh sin. </span></p>
<lb n="220"/>
<lb n="221"/><p><span>Nuair a thanaic bean an fhir mhóir a teacht </span>
<lb n="222"/><span>iad, dhruid sí an doras orthu.  Sgairt siad</span>
<lb n="223"/><span>annsin an doras osgailt, agus chan fhosglachat </span>
<lb n="224"/><span>sí é.  Bhí trí troighthe de iarann insa </span>
<lb n="225"/><span>doras.  Thug Cú Chulainn dhá choiscéim ar </span>
<lb n="226"/><span>ais agus a' choiscéim amháin ar aghaidh, agus bhuail </span>
<lb n="227"/><span>sé an doras le n-a chois agus rinn se sgealbóga </span>
<lb n="228"/><span>de.  Chuaidh siad leób annsin agus d'fhan siad </span>
<lb n="229"/><span>an oidhche sin aig an fhear mhór, agus chuaidh Cú</span>
<lb n="230"/><span>Chulainn a gul a luighe. </span></p>
<lb n="231"/>
<lb n="232"/><p><span>Goidé tá tu a gul a dheanamh anois? </span>
<lb n="233"/><span>arsa Bricín leis.</span></p>
<lb n="234"/>
<lb n="235"/><p><span>Caithfidh me néal a bhuint as a chionn, ar </span>
<lb n="236"/><span>seisean.</span></p>
<lb n="237"/>
<lb n="238"/><p><span>Well, arsa seisean, buinfhidh an fear mór na </span>
<lb n="239"/><span>cinn dinn faoi mhaidin má ghní tu sin. </span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Is cuma liom, arsa seisean.  Caithfidh me </span>
<lb n="242"/><span>néal a bhuint as a chionn.</span></p>
<lb n="243"/>
<lb n="244"/><p><span>Thainic a chodladh ar Bhricín fósta, agus </span></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="245"/><p><span>b'éigean do féin gul a luighe, agus chuaidh a' </span>
<lb n="246"/><span>fear mór agus bhuin sé na cinn de bheirt a bhí a </span>
<lb n="247"/><span>siubhal ar a' tráigh, agus chroch se suas na cinn </span>
<lb n="248"/><span>insa rúma a rabh Cú Chulainn agus Bricín na </span>
<lb n="249"/><span>gcodladh ionn. </span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>Nuair a mhúsgail Bricín ar maidin, Ó a Chú</span>
<lb n="252"/><span>Chulainn, ar seisean, a bhfeicheann tu feall </span>
<lb n="253"/><span>an fhir mhóir orainn?  A bhfeicheann tu do </span>
<lb n="254"/><span>chionn mór gruagach dubh-sa agus mo chionn beag </span>
<lb n="255"/><span>brioc liath-sa crochta i n-áirde annsiud? </span></p>
<lb n="256"/>
<lb n="257"/><p><span>Cuir suas do lámh, arsa Cú Chulainn, agus </span>
<lb n="258"/><span>amhairc a bhfuil se ort! </span></p>
<lb n="259"/>
<lb n="260"/><p><span>Mhuise, mo dhonas agus mo dhoghraing orm, ar </span>
<lb n="261"/><span>Bricín, agus sílim go bhfuil se annseo go se! </span></p>
<lb n="262"/>
<lb n="263"/><p><span>Rinn siad réidh agus ghlac siad a luing an </span>
<lb n="264"/><span>oidhche sin, agus char stad siad go deachaidh siad </span>
<lb n="265"/><span>isteach go Rígh Artur, rí na Luamhach.  Nuair </span>
<lb n="266"/><span>a chuaidh siad annsin, bhí cuireadh aige an </span>
<lb n="267"/><span>rígh chuig an tír go hiomlán, chuige féasta </span>
<lb n="268"/><span>trí lá agus trí n-oidhche ar son a' triúr buachaillí </span>
<lb n="269"/><span>agus a' triúr cailíní.   </span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>Chuaidh Cú Chulainn agus a' fear mór agus Bricín </span>
<lb n="272"/><span>i n-umhail leis a' gcuid eile ar shiubhal </span>
<lb n="273"/><span>chuig an chruinniughadh mhór.  Nuair a thainic </span>
<lb n="274"/><span>an oidhche, cuireadh gach uile duine 'n-áit </span>
<lb n="275"/><span>rabh ceól agus cuideachta acu isteach i n-i </span>
<lb n="276"/><span>n-áit dóbhtha fhéin, agus bhí an uaisle thuas ar </span>
<lb n="277"/><span>lofta ag éisteacht leóbhtha.  Cha raibh duine </span>
<lb n="278"/><span>ionn a thiocfadh ceól agus cuideachta choinneál </span>
<lb n="279"/><span>le Cú Chulainn. </span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>Arsa nighean ríogh Mumhan le nighin ríogh </span>
<lb n="282"/><span>Laighean: A mbéadh conntabhairt duine ar </span>
<lb n="283"/><span>bith sinn a leanamhaint? </span></p>
<lb n="284"/>
<lb n="285"/><p><span>Dubhairt siad uilig nach mbéadh.</span></p>
<lb n="286"/>
<lb n="287"/><p><span>Chuir síos duine uam, agus amhairc cé an </span>
<lb n="288"/><span>duine annsiud tá as cionn a' toighe uilig </span>
<lb n="289"/><span>le ceól agus le cuideachta. </span></p>
<lb n="290"/>
<lb n="291"/><p><span>Chuaidh duine síos agus thill se suas aríst.</span></p>
<lb n="292"/>
<lb n="293"/><p><span>Arsa seisean: Fear mór cuirlíneach dubh </span>
<lb n="294"/><span>'bhfuil naoi n-amharc ina shúil chlí agus aon </span>
<lb n="295"/><span>amharc amháin ina shúil deis. </span></p>
<lb n="296"/>
<lb n="297"/><p><span>Teanaigí, arsa sise, ar son Chú Chulainn!  </span>
<lb n="298"/><span>Téidh síos duine uam, arsa sise, agus amhairc a </span>
<lb n="299"/><span>bhfuil mórán cuideachta leis. </span></p>
<lb n="300"/>
<lb n="301"/><p><span>Chuaidh duine síos agus cha dtiocfaidhe a'n </span>
<lb n="302"/><span>duine fhagháil ionn ach Bricín agus an fear mór </span>
<lb n="303"/><span>agus Cú Chulainn, agus cuireadh fios orthu annsin </span>
<lb n="304"/><span>suas i n-umhail leis an uaisle agus thug siad </span>
<lb n="305"/><span>gach uile seórt 'úsáid mhaith dóbhtha.  Cuireadh </span>
<lb n="306"/><span>ar shiubhal a luighe i n-i ngrianán bhí i bhfad </span>
<lb n="307"/><span>ar shiubhal ón chúirt; agus nuair a chuaidh siad </span>
<lb n="308"/><span>isteach sa ghrianán, bhí naoi ndorsa air, agus </span>
<lb n="309"/><span>chuaidh Cú Chulainn agus a' fear mór a luighe, agus </span>
<lb n="310"/><span>cá luighfheadh Bricín ar chor sa bhith.  Chuaidh </span>
<lb n="311"/><span>sé a léigheadh leabhar, agus thuit sé na chodladh, </span>
<lb n="312"/><span>agus nuair a mhúsgail se suas, léim se na </span>
<lb n="313"/><span>sheasamh agus rith se ag amharc ón doras, agus bhí </span>
<lb n="314"/><span>naoi ndorsa a gul isteach dóbhtha, agus chá rabh </span>
<lb n="315"/><span>doras acu nach rabh druidte le haol agus le </span>
<lb n="316"/><span>cloich ach a'n chionn amháin agus bhí troigh a'nduine </span>
<lb n="317"/><span>i ndoimhne de iarann ionn. </span></p>
<lb n="318"/>
<lb n="319"/><p><span>Léim Bricín le n-a dhá ghlúin le n-a dhá </span>
<lb n="320"/><span>uillinn i mbéal ochta Chú Chulainn.  Bí ar do</span>
<lb n="321"/><span>chois, a ghaisgidhigh b'fhearr a thanaic me riamh!</span>
<lb n="322"/><span>A' grianán a rabh naoi ndorsa air a teacht</span>
<lb n="323"/><span>isteach ionn, chán fhuil air ach a'n doras </span>
<lb n="324"/><span>amháin agus tá troigh a'nduine i ndoimhne de</span>
<lb n="325"/><span>iarann ionn.</span></p>
<lb n="326"/>
<lb n="327"/><p><span>Tharraing Cú Chulainn air a chulaidh chruaidh </span>
<lb n="328"/><span>chomhraic, agus thug se dhá choiscéim ar ais agus a </span>
<lb n="329"/><span>choiscéim amháin ar aghaidh agus bhuail sé cic ar </span>
<lb n="330"/><span>a' doras agus chár fhág se fear ná bean ná </span>
<lb n="331"/><span>páisde fá naoi n-iomaire agus naoi n-eitire </span>
<lb n="332"/><span>den doras nár mharbh se le sgealbóga an </span>
<lb n="333"/><span>dorais. </span></p>
<lb n="334"/>
<lb n="335"/><p><span>Chuaidh se fhín agus an fear mór agus Bricín </span>
<lb n="336"/><span>amach, agus chán fhaca a'n duine acu an duine </span>
<lb n="337"/><span>eile ar fud naoi lá agus naoi n-oidhche a marbhadh </span>
<lb n="338"/><span>roimhe romhtha; agus nuair a bhí siad uilig marbh </span>
<lb n="339"/><span>acu ach na trí ríogha óga sa agus a dtriúr ban, </span>
<lb n="340"/><span>thainic siad ar a ndá ghlúin chucu ag iarraidh </span>
<lb n="341"/><span>ceathramha anma. </span></p>
<lb n="342"/>
<lb n="343"/><p><span><pb n="7"/> </span>
<lb n="344"/><span>Goidé gheanamuid leóbhtha seo anois? </span>
<lb n="345"/><span>arsa Cú Chulainn le Bricín. </span></p>
<lb n="346"/>
<lb n="347"/><p><span>Tá, gheanamuid a' rud céadna leóbhtha </span>
<lb n="348"/><span>a rabh siadsan ar tí dheanamh linne.</span></p>
<lb n="349"/>
<lb n="350"/><p><span>Chá deanamuid sin, arsa Cú Chulainn.  </span>
<lb n="351"/><span>Char bh'iad so a chiontar, ach na trí hóin-</span>
<lb n="352"/><span>seacha lean iad.  Ná muir'eat sinn iad, </span>
<lb n="353"/><span>thiocfhadh daoine chaoimhtheach isteach ina </span>
<lb n="354"/><span>n-áit. </span></p>
<lb n="355"/>
<lb n="356"/><p><span>Thug siad na trí hóinseacha leóbhtha na </span>
<lb n="357"/><span>mbaile, agus d'fhan siad oidhche aige an fhear </span>
<lb n="358"/><span>mhór a teacht dóbhtha, agus bhí siad sa mbaile an </span>
<lb n="359"/><span>darna oidhche, agus chuir siad na trí hóinseacha </span>
<lb n="360"/><span>na mbaile chuig a gcuid dearatháir, gan </span>
<lb n="361"/><span>iad a'n lá siolláin thabhairt do Chnachar rí </span>
<lb n="362"/><span>Uladh a choidhche aríst. </span></p>
<lb n="363"/>
<lb n="364"/><p>
<lb n="365"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cnachar Rí Uladh.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cnachar Rí Uladh.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
